Michał Gołkowski
Michał Gołkowski (ur. 17 lutego 1981 w Sochaczewie)[1] – polski pisarz fantastyki, science-fiction i powieści historycznych. Autor felietonów oraz esejów. Z wykształcenia lingwista, pracuje m.in. jako tłumacz symultaniczny (konferencyjny kabinowy i telewizyjny) oraz literacki. Polski pisarz z tzw. „nowego pokolenia”[2].
 Michał Gołkowski | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Język |
polski |
| Dziedzina sztuki |
literatura fantasy, fantastyka naukowa |
| Ważne dzieła | |
| |
| |
Życiorys edytuj
Pochodzi z wielopokoleniowej rodziny humanistów i filologów, syn Marka Gołkowskiego – konsula generalnego RP w Kalinigradzie oraz 1-go sekretarza ambasady RP na Białorusi, wykładowcy Polonicum UW oraz Studium Europy Wschodniej. Jest wnukiem Marii Gołkowskiej. W latach 1992–1994 mieszkał na Białorusi w ramach misji dyplomatycznej. Absolwent lingwistyki stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego na specjalizacji tłumaczeń ustnych.
Zadebiutował w 2013 roku powieścią wydaną przez Fabrykę Słów pt. „Ołowiany Świt”[3], osadzoną w uniwersum literackim gry S.T.A.L.K.E.R. luźno nawiązującej do prozy braci Strugackich oraz wydarzeń historycznych wokół katastrofy w Czarnobylu. W roku 2020 nawiązał współpracę z funduszem inwestycyjnym Gravier Venture Capital[4], którego dwie spółki zależne Sylen Studio SA oraz Nova-Tek S.A.[5] prowadzą równocześnie prace nad grami wideo, fabularnymi i planszowymi osadzonymi w wykreowanych przez niego uniwersach. W spółkach tych Michał Gołkowski jest członkiem zarządu oraz prezesem rady nadzorczej, odpowiadając za copywritng oraz konsultacje fabularne[6].
Twórczość edytuj
W swojej twórczości sięga po bardzo zróżnicowane gatunki literackie – powieść akcji, post-apo, kryminał, thriller psychologiczny, powieść grozy, science-fiction, powieść historyczna, paszkwil, romans szpiegowsko-historyczny, dystopia gospodarczo-polityczna. Elementami wyróżniającymi jego powieści są dynamiczna akcja[7], mocno zarysowana postać protagonisty[8] oraz poruszanie bieżących problemów społecznych – kwestie polityczne i socjalne, ewolucja i upadek systemów społecznych, prawa LGBT, dylematy moralne oraz patriotyczne, relatywizm, mniejszości narodowe.
Sztandarowym zabiegiem Gołkowskiego jest łamanie konwencji literackiej[9] i odwracanie utartych schematów fabularnych – na przykład w Siedmioksiągu grzechu główny bohater jest postacią negatywną[10], z sobie tylko zrozumiałych powodów pociągającą za sznurki intryg dworskich i politycznych; w Stalowych szczurach bohaterem zbiorowym są żołnierze walczący podczas Wielkiej Wojny[11] po stronie Cesarstwa Niemieckiego, czyli po stronie uznawanej za „złą”[12]; z kolei Moskal to historia wzlotu i upadku człowieka[13], pokazująca psychologiczny i moralny rozkład systemu moralności w obliczu niemalże nieograniczonej władzy nad innym człowiekiem[14].
Cykl S.T.A.L.K.E.R. edytuj
Osadzone w świecie gry wideo S.T.A.L.K.E.R. powieści, koncentrujące się wokół opisanych w jej uniwersum wydarzeń po hipotetycznej Drugiej Katastrofie reaktora w Czarnobylu w 2006 roku. Wbrew częstym twierdzeniom seria S.T.A.L.K.E.R. nie wyczerpuje znamion bycia gatunkiem post-apokaliptycznym[15] i stanowi przykład stworzenia nowego toposu baśniowego opartego o motywy przewodnie kultury literackiej[16].
Michał Gołkowski na potrzeby wydania swojej pierwszej powieści przyczynił się do sprowadzenia serii literackiej S.T.A.L.K.E.R. na grunt polski, tym samym stając się protoplastą całej serii „Fabryczna Zona” utworzonej i kontynuowanej przez Fabrykę Słów[17]. Na podstawie „Ołowianego świtu” powstała też wydana przez Sudio JG w 2019 roku nowela graficzna „Noc w zonie”[18].
- Ołowiany świt, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7574-736-2, 2013
- Drugi brzeg, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7574-993-9, 2014
- Droga donikąd, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7574-501-6, 2014
- Sztywny, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-064-5, 2015
- Powrót, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-320-2, 2018
Cykl „Stalowe szczury” edytuj
Osadzony w świecie alternatywnej historii Pierwszej Wojny Światowej cykl powieści wojennych i szpiegowskich[19]. Wizja Gołkowskiego koncentruje się wokół perspektywy rzadko pokazywanej w dziełach kultury popularnej, oscylując od losów kompanii szturmowych w okopach Frontu Zachodniego, przez zakulisowe działania konkurujących ze sobą wywiadów wielkich mocarstw w położonym na dalekich tyłach frontu, spokojnym Königsbergu (Królewiec)[20], aż do horroru powoli ześlizgujących się w obłęd żołnierzy pogrzebanych żywcem w podziemnym forcie zasypanym przez ostrzał artyleryjski. Wykorzystywane tematy funkcjonują w meta-kulturze popularnej (zasypani żołnierze w Forcie XIII San-Rideau, Bolestraszyce[21]; wojna wywiadów w Königsbergu; niemiecki plan desantu ze sterowców na Londyn; odwrócony motyw polowania na skarb)[22], jednak narracja Gołkowskiego nadaje im rangę pełnowymiarowych dzieł literackich.
- Błoto, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-048-5, 2015
- Chwała, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-090-4, 2015
- Königsberg, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-202-1, 2016
- Otto, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-392-9, 2019
- Fort 72, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-633-3 2021
Cykl o Ezekielu Siódmym – „Komornik” edytuj
Prześmiewcza, obrazoburcza wizja nieudanej biblijnej Apokalipsy, czerpiąca inspiracje z wierszy Zbigniewa Herberta oraz poezji śpiewanej Kaczmarskiego, Gintrowskiego i Łapińskiego[23]. Pod pretekstem powieści w pełnym tego słowa znaczeniu post-apokaliptycznej, Gołkowski porusza w trylogii „Komornik” kwestie reżimów totalitarnych, cenzury słowa, ślepego przywiązania do litery tradycji, symboli oraz roli religii i wiary w życiu człowieka[24][25].
Trylogia pełna jest odniesień do pop-kultury, żargonu mediów społecznościowych oraz kultury współczesnego Internetu[26], będąc jednocześnie ponurym memento o czasach Holocaustu w imię lepszego jutra[27]. Książka odbiła się bardzo szerokim echem w przestrzeni popkulturowej, wywołując spore kontrowersje[28].
Od sierpnia 2020, prace nad grą wideo opartą na trylogii Gołkowskiego prowadzi zespół programistów Sylen Studio[29], na którego czego stoi Marcin Janiszewski.
- Komornik, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-133-8, 2016
- Komornik ++ Rewers, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-233-5, 2017
- Komornik +++ Kant, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-283-0, 2017
- Komornik. Arena Dłużników #1, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-682-1, 2021
- Komornik. Arena Dłużników #2, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-734-7, 2022
- Komornik. Arena Dłużników #3, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-869-6, 2023
- Komornik. Arena Dłużników #4, Fabryka Słów ISBN 978-83-7964-870-2, 2023
Cykl o Zahredzie – „Siedmioksiąg grzechu” edytuj
Rozłożona na szereg epok historycznych (pół-mitologiczna kultura wzorowana na Krecie minojskiej, Egipt predynastyczny, pogańskie pogranicze Słowian i Prusów, wikingowie przed złupieniem Lindisfarne, Cesarstwo Wschodniorzymskie w trakcie oblężenia Konstantynopola 719 r., Podbój Meksyku przez Cortesa) saga traktująca o losach Zahreda – nagrodzonego lub pokaranego przez bogów nieśmiertelnością bohatera, szukającego przez epoki sprawców coraz bardziej ciążącego mu życia wiecznego[30].
Cykl pokazuje stopniową, powolną ewolucję bohatera od niemalże pozbawionego ludzkich uczuć, cynicznego i wyrachowanego manipulatora w kierunku człowieka, w niekończącym się cyklu brutalnych śmierci i odrodzeń powoli odnajdującego nie tylko przyczynę, ale też cel i sens swego istnienia[31].
Cykl pokazuje rozpiętość zainteresowań Gołkowskiego jako historyka oraz antropologa kultury, pozwalając czytelnikowi przy okazji oglądania wydarzeń fabularnych (zaczynających się od tylko prawdopodobnych, przez wiarygodne do kronikarsko dokładnych i faktograficznych) zapoznać się z mniej znanymi w kulturze powszechnej wydarzeniami historycznymi[32].
- Spiżowy gniew, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-314-1, 2018
- Bogowie pustyni, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-365-3, 2018
- Bramy ze złota 1. Świątynia na bagnach, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-406-3, 2019
- Bramy ze złota 2. Złote miasto, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-452-0, 2019
- Bramy ze złota 3. Zmierzch bogów, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-452-0, 2019
- Świat we krwi 1. Pierzasty wąż, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-969-3, 2023
- Świat we krwi 2. Obsydianowy motyl, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-969-3, 2023
- Świat we krwi 3. Jadeitowy Pająk, Fabryka Słów, ISBN 978-83-67949-07-1, 2024
Cykl o Saszce „Chudym” – „SybirPunk” edytuj
Osadzona w dystopijnej przyszłości Europy Wschodniej trylogia bandycko-kryminalna, opisująca losy i perypetie Saszki „Chudego” Chudowca, zajmującego się handlem substancjami nielegalnymi w metropolii NeoSybirska[33].
Trylogia Gołkowskiego jest w istocie drobiazgową dekonstrukcją polityczną reżimu totalitarnego panującego w dzisiejszej Rosji[34] oraz wnikliwą analizą przyczyn i stanu rozkładu jej starzejącego się, pozornie patriotycznego, a w rzeczy samej drapieżnie oportunistycznego społeczeństwa[35]. Jednocześnie książka jest zapełnioną wartką akcją powieścią przygodową, gdzie istotne i ważkie obserwacje natury ogólnej są implikowane przez zaprzeczenie przemyśleń jej głównego bohatera, zaś trzymająca w napięciu warstwa fabularna stanowi doskonałe tło dla zarysowania najważniejszych linii natury moralistycznej[36].
Od listopada 2020 Gołkowski działa nad rozbudowaniem uniwersum SybirPunk w ramach założonej przez siebie spółki Nova-Tek[37], posiadającej prawa na opracowanie serii gier wideo, fabularnych oraz planszowych w świecie trylogii. Na trzeci kwartał 2021 planowana jest premiera gry fabularnej „SibirPunk RPG”, prowadzone są też zaawansowane prace nad nowelą graficzną oraz figurkową grą taktyczną.
- SybirPunk. Vol 1, ISBN 978-83-7964-538-1, Fabryka Słów, 2020
- SybirPunk. Vol 2, ISBN 978-83-7964-568-8, Fabryka Słów, 2020
- SybirPunk. Vol 3, ISBN 978-83-7964-626-5, Fabryka Słów, 2020
Powieści edytuj
- Moskal, Fabryka Słów, ISBN 978-83-7964-181-9, 2016
Thriller psychologiczny osadzony w czasach upadku PRL i ZSRR, traktujący o pojawieniu się ówczesnej dorobkiewiczowskiej klasy średniej oraz nieustająco prześladujących ją demonach przeszłości[38]. Gołkowski prezentuje rozpięte na piętnaście lat czasu akcji książki studium przemian światopoglądowych, duchowych oraz moralnych głównego bohatera[39], który zaczyna jako kochający ojciec rodziny i sumienny pracownik zakładu produkcyjnego, zaś kończy jako szef jednej z podmoskiewskich struktur zorganizowanej przestępczości[40][41].
„Moskal” stosuje zabieg określony przez autora mianem „narracji osierocającej” – stopniową zmianę narracji od osobistej, przez faktograficzną aż do bezosobowej, co w założeniu potęguje poczucie alienacji i porzucenia czytelnika wraz z moralną degradacją protagonisty[42].
Do książki powstał też krótki trailer filmowy, w którym w rolę Artura Wiktorowicza (głównego bohatera „Moskala”) wcielił się Eryk Lubos.
Opowiadania edytuj
- Komornik: Junior Egzekutor (2016) – opowiadanie promocyjne osadzone w uniwersum "Komornika", będące swoistym wstępem trylogii[43]
- Czas martwy (2016), w zbiorze Na nocnej zmianie – opowieść retro-SF o problemach odpowiedzialności dowódcy, implikacjach rozwoju sztucznej inteligencji oraz odczłowieczeniu powodowanym przez wojnę totalną[44]
- Stille Nacht (2016) – opowiadanie osadzone w uniwersum "Stalowych Szczurów" przygotowane jako swoisty prezent bożonarodzeniowy. Opowiada o epizodzie na froncie zachodnim, który doprowadził do rozejmu bożonarodzeniowego[45]
- Wyklęci (2018), w zbiorze Idiota skończony – opowiadanie z gatunku fantastyki historycznej traktujące o inherentnych w historii Polski demonach martyrologii i straceńczego, samobójczego patriotyzmu[46]
- Sol Invictus (2020), w zbiorze Gladiatorzy – opowiadanie w uniwersum „Komornika” będące swoistym preludium do zapowiadanego sequela trylogii pod tytułem „Arena Dłużników”[47]
- Tester (luty 2021), w zbiorze Niegrzeczna Miłość – opowiadanie erotyczne osadzone w świecie SybirPunka oscylujące wokół problemu uprzedmiotowienia miłości oraz samotności współczesnego człowieka w tłumie[48]
Tłumaczenia literackie edytuj
- Ślepa plama – Wiktor Noczkin[49]
- Łańcuch pokarmowy – Wiktor Noczkin[50]
- Czerep Mutanta – Wiktor Noczkin[51]
- Oczy Diabła – Wiktor Noczkin[52]
- Wektor Zagrożenia – Wiktor Noczkin[53]
- Lichwiarz – Wiktor Noczkin[54]
- Łowca z lasu – Andriej Lewicki[55]
- Wojna – Andriej Lewicki
- Wstęga – Andriej Lewicki[56]
- Więzy Zony – Roman Kulikow
- Sztych – Roman Kulikow
Życie prywatne edytuj
Jest synem konsula generalnego RP w Królewcu Marka Gołkowskiego (2008–2014) i wnukiem Marii Gołkowskiej, honorowej obywatelki miasta Sochaczew. Mieszka z żoną i córką w Sochaczewie.
Przypisy edytuj
- ↑ Michał Gołkowski, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2018-04-26].
- ↑ Sylen Studio podpisało umowę ze znanym pisarzem fantasy [online], lifestyle.newseria.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Ołowiany świt [online], Fabryka Słów [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Strona główna [online], Gravier.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Działalność spółki – Nova-tek [online] [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Gram.pl [online], gram.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Ołowiany świt (Michał Gołkowski) – recenzja [online], efantastyka.pl [dostęp 2021-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-05].
- ↑ Goodstory.pl [online], Goodstory.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Komornik [online], sztukater.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Książki z cyklu Siedmioksiąg Grzechu [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Książki z cyklu Stalowe Szczury [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Stalowe szczury. Błoto. Okopowe szczury (recenzja) [online], polter.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Moskal [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Recenzja książki – Moskal, Michał Gołkowski, Fabryka Słów 2016 [online], Opętani czytaniem [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Czy S.T.A.L.K.E.R. jest postapo? [online], trzynasty-schron.net [dostęp 2021-02-15].
- ↑ „Zapytaj i wygraj” – wyniki i wywiad [online], stalker.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Nowy front Wielkiej Wojny – Stalowe Szczury – Michał Gołkowski [online], Impuls, 28 lutego 2019 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Noc w Zonie., ISBN 978-83-8001-401-5 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ „Stalowe Szczury. Otto” – recenzja [online], Paradoks [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Niespodzianka, niejedna, niemała – „Königsberg” Michała Gołkowskiego – Lapsus Calami [online] [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Legendy przemyskiej Twierdzy [online], przemysl24.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ i, OTTO – Michał Gołkowski [online], HultajLiteracki, 24 kwietnia 2019 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ „Komornik” tom 3: „Kant” – recenzja [online], Paradoks [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Ożeż k… Recenzja książki Komornik (Tom 1) [online], Nerdheim.pl, 31 października 2018 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Gram.pl [online], gram.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Komornik +++. Kant – Michał Gołkowski – recenzja [online], Gavran, 4 grudnia 2017 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Dawid, Michał Gołkowski – „Komornik” – recenzja [online], Marudzenie – blog popkulturowy, 30 marca 2016 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ „Komornik”, czyli jak po lewacku ośmieszyć Apokalipsę [online], fronda.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Michał Gołkowski dołącza do Sylen Studio [online], polter.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ „SIEDMIOKSIĄG GRZECHU”, Michał Gołkowski – półmetek [online], Recenzarium, 24 listopada 2019 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Recenzja książki – Zmierzch bogów, Michał Gołkowski , Fabryka Słów 2019 [online], Opętani czytaniem [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Bramy Ze Złota Tom 3 Zmierzch Bogów [online], sztukater.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Recenzja książki – SybirPunk Vol.1, Michał Gołkowski , Fabryka Słów 2020 [online], Opętani czytaniem [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Kiedy przyszłość zawita do Rosji – Sybirpunk (Michał Gołkowski) [online], IMINFECTED.PL, 14 kwietnia 2020 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Recenzja SybirPunk vol. 1 – na spotkanie cyberpunkowej Rosji [online], Co Przeczytać, 21 października 2020 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Michał Gołkowski – SybirPunk Vol.1 – recenzja książki [online], Movies Room, 28 czerwca 2020 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Projekt SibirPunk – Nova-tek [online] [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Recenzja książki – Moskal, Michał Gołkowski , Fabryka Słów 2016 [online], Opętani czytaniem [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Marudy, Michał Gołkowski – „Moskal” – recenzja [online], Marudzenie – blog popkulturowy, 7 stycznia 2017 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Michał Gołkowski „Moskal” – recenzja [online], Paradoks [dostęp 2021-02-15].
- ↑ O zgubnych skutkach kupna pióra – Michał Gołkowski „Moskal” [online], O zgubnych skutkach kupna pióra – Michał Gołkowski „Moskal” [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Agnieszka Deja, Książka od kuchni – blog recenzencki: „Moskal” Michał Gołkowski [online], Książka od kuchni – blog recenzencki [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Opowiadanie w świecie Komornika - Książki - POLTERGEIST [online], polter.pl [dostęp 2022-11-29] (pol.).
- ↑ Zostańcie Na nocnej zmianie! [online], Kawerna, 28 października 2016 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Ulken, Wyjątkowy Prezent Świąteczny! [online], Fabryka Słów, 22 grudnia 2016 [dostęp 2022-11-29] (pol.).
- ↑ Idiota skończony – antologia – recenzja [online], Gavran, 28 lutego 2018 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ To jest Walka! Recenzja antologii "Gladiatorzy" [online], ostatniatawerna.pl, 15 grudnia 2020 [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Niegrzeczna miłość [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-02-15].
- ↑ Viktor Nočkin, Ślepa plama, Lublin: Fabryka Słów, 2013, ISBN 978-83-7574-988-5, OCLC 883495988 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Viktor Nočkin, Łańcuch pokarmowy, Lublin: Fabryka Słów, 2016, ISBN 978-83-7964-124-6, OCLC 953151050 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Viktor Nočkin, Czerep mutanta, Lublin: Fabryka Słów, 2014, ISBN 978-83-7574-943-4, OCLC 909623404 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Viktor Nočkin, Oczy diabła, wyd. 1, Lublin: Fabryka Słów, 2019, ISBN 978-83-7964-404-9, OCLC 1100257025 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Viktor Nočkin, Wektor zagrożenia, Lublin: Fabryka Słów, 2015, ISBN 978-83-7964-053-9, OCLC 924796620 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Viktor Nočkin, Lichwiarz, Lublin: Fabryka Słów, 2016, ISBN 978-83-7964-166-6, OCLC 953150926 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Andrêj Ûreviĉ. Levickij, Łowca z lasu, Lublin: Fabryka Słów, 2014, ISBN 978-83-7964-024-9, OCLC 909623585 [dostęp 2022-05-18].
- ↑ Andrêj Ûreviĉ Levickij, Wstęga, Warszawa: Fabryka Słów, 2016, ISBN 978-83-7964-199-4, OCLC 995629320 [dostęp 2022-05-18].