Michał Szubert

polski biolog i botanik

Michał Szubert (ur. 18 kwietnia 1787 w Ząbkach k. Warszawy, zm. 5 maja 1860 w Płocku) – polski biolog i botanik. Działacz społeczny, założyciel w 1818 r. i pierwszy dyrektor Ogrodu Botanicznego w Warszawie[1], członek Komisji Najwyższej Egzaminacyjnej w Królestwie w 1829 roku[2], członek czynny Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w 1829 roku[3].

Michał Szubert
Ilustracja
Rycina z Tygodnika Ilustrowanego z 1860 roku.
Data i miejsce urodzenia

18 kwietnia 1787
Ząbki

Data i miejsce śmierci

5 maja 1860
Płock

Miejsce spoczynku

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie

Grób botanika Michała Szuberta na Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie

Życiorys edytuj

Urodził się w zamożnej rodzinie, był synem marszałka dworu ministra Brühla. Edukację rozpoczął w ramach nauczania domowego, w późniejszych latach ukończył Liceum Warszawskie jako absolwent pierwszego rocznika. Studiował w Paryżu w latach 1809-1813. zapoznał się tam z wykładami autora naturalnego układu systematycznego roślin Antoinego Laurenta de Jussieu. Jako jego zwolennik, propagował założenia tego systemu klasyfikacji po powrocie do kraju[4].

Praca dydaktyczna edytuj

Po powrocie z Paryża pracował jako wykładowca przedmiotów botanicznych i leśnictwa na działających w Warszawie uczelniach m.in. Szkole Prawa i Administracji, Liceum Warszawskim, Szkole szczególnej Leśnictwa, Szkole Farmaceutycznej[4]. Od 1816 do 1831 (zamknięcie Uniwersytetu) pracował jako profesor botaniki Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego[5]. Jego uczniami byli m.in. Wojciech Jastrzębowski, Jakub Waga, Szymon Pisulewski[4].

Praca naukowa edytuj

Prowadził badania naukowe w zakresie botaniki z wykorzystaniem mikroskopu. Był znawcą flory Królestwa Polskiego, interesowały go szczególnie rejony: Ząbek, Zielonki, Rembertowa, Anina i Lasów Kabackich[5]. Był autorem wielu publikacji naukowych; publikował m.in. w Sylwanie, Rocznikach Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Był autorem pierwszego nowoczesnego podręcznika dendrologii Opisanie drzew i krzewów leśnych Król. Pol. (1827)[4].

Ogród Botaniczny edytuj

Michał Szubert założył Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1816-1848 pełnił funkcję dyrektora ogrodu botanicznego przy Szkole Lekarskiej w tym samym roku przejęty przez Uniwersytet Warszawski. Pierwotnie nazwano go "Ogrodem Królewskim"[5], a Ogród mieścił się na skarpie na tyłach Pałacu Kazimierzowskiego. Car Aleksander I wydał zgodę na przeniesienie Ogrodu do północnej części wykupionego terenu między Belwederem a Agrykolą[4]. W związku z dużym zaangażowaniem zgromadził w ciągu 6 pierwszych lat 10 000 gatunków roślin[4]. Brał czynny udział w powstaniu listopadowym. W ramach reperkusji zlikwidowano Uniwersytet, a teren Ogrodu zmniejszono o 2/3. W wyniku czego ogród zaczął podupadać. Po przejściu na emeryturę jego następcą został Ignacy Hanusz.

Działalność pozazawodowa edytuj

Aktywny działacz parafii ewangelicko-augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie. W latach 1830–1834 Prezes Kolegium Kościelnego. Pochowany na Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.

Rodzina edytuj

Jego żoną była Zofia Szwarc[5].

Spoczywa edytuj

Pochowany został wraz z żoną na Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie, w alei 6, grób 12[5].

Upamiętnienie edytuj

Na jego cześć prof. Ch. Misbel we Francji zmienił nazwę rośliny Cupressus disticha na Schubertia disticha[5] (obie nazwy są uznawane współcześnie za synonim Taxodium distichumcypryśnik błotny)[6].

W Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego znajduje się popiersie Michała Szuberta.

W Ząbkach znajduje się park im. Michała Szuberta.

Dzieła (wybór) edytuj

  • Monografja sosny pospolitej (1820)
  • Rozprawa o składzie nasienia i początkowem rozrastaniu się zarodka (1824)[7]
  • Spis roślin ogrodu botanicznego Królewsko-Warszawskiego Uniwersytetu (1920) .[8]
  • O składzie wew. roślin, okazanym na bzie pospolitym
  • Opisanie drzew i krzewów leśnych Król. Pol. (1827)[9]

Przypisy edytuj

  1. Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2017-01-05].
  2. Nowy Kalendarzyk Polityczny na Rok 1830, Warszawa 1829, s. 125.
  3. Lista imienna członków Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie w styczniu 1829 roku, [Warszawa], [1829], s. 5.
  4. a b c d e f Tomasz Majewski. Z życia nauki i z życia Towarzystwa: Sesja poświęcona stodziewięćdziesiątej rocznicy Towarzystwa Przyjaciół Nauk: (23 listopada 1990 r.): Michał Szubert (1787-1860) wspomnienie pośmiertne. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. 53 1990 (85), s. 18-21, 2016-01-5. 
  5. a b c d e f Biogram Michała Szuberta. [dostęp 2017-01-05].
  6. Taxodium distichum (L.) Rich.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-01-05].
  7. Rosprawa o składzie nasienia, początkowem rozrastaniu się zarodka i głównych różnicach składu wewnętrznego roślin [online], polona.pl [dostęp 2019-09-06].
  8. Spis roślin Ogrodu Botanicznego Królewsko-Warszawskiego Uniwersytetu [online], polona.pl [dostęp 2019-09-06].
  9. Opisanie drzew i krzewów leśnych Królestwa Polskiego [online], polona.pl [dostęp 2019-09-06].

Linki zewnętrzne edytuj