Michał Wrocławczyk

Michał Wrocławczyk, Michał z Wrocławia, Michał Falkener z Wrocławia, Michael de Wratislava, Michael Vratislaviensis (ur. ok. 1460 we Wrocławiu, zm. 9 listopada 1534) – polsko-niemiecki uczony: filozof, astronom, astrolog, matematyk, teolog i filolog, profesor Akademii Krakowskiej.

Życiorys edytuj

Był synem zamożnych mieszczan niemieckich. W roku 1478 immatrykulował się w Akademii Krakowskiej na wydziale artium, gdzie uzyskał bakalaureat (1481) i obronił swą pracę magisterską w 1488 roku. Interesował się licznymi dziedzinami nauki, które później wykładał w Krakowie: astrologię, astronomię, matematykę, fizykę, a także scholastyczną filozofię Arystotelesa, logikę, gramatykę i retorykę. Jego wykładów słuchał m.in. Mikołaj Kopernik. Wydawał i opatrywał cennymi wstępami i komentarzami liczne zbiory pieśni i innych tekstów religijnych. Obok średniowiecznego uniwersalizmu i eklektyzmu ujawniło się jego zainteresowanie humanizmem: znał (wykładał od 1498) autorów klasycznych i humanistycznych, wysoko ceniąc ich walory językowe i artystyczne. W roku 1495 wszedł do Kolegium Mniejszego, w 1501 – do Większego. W roku 1512 przeszedł do wydziału teologicznego, którego doktorat zdobył w 1517. Dwukrotnie (1499 i 1504) był dziekanem wydziału artium. Akademii Krakowskiej testamentem zapisał własną bibliotekę. Przez wiele lat opiekował się (po Janie z Głogowa) Bursą Niemiecką. Jego pierwsze drukowane prognozy astrologiczne wydano na rok 1494 i 1495, a w 1506 - pierwsze wydanie Introductorium astronomiae Cracoviense elucidans Almanach.

Twórczość edytuj

Ważniejsze utwory edytuj

Iudicium Cracoviense, 1494, 2 wydania, (drukowane za granicą prognostyki astrologiczne na lata 1494 i 1495)
Introductorium astronomiae Cracoviense elucidans Almanach, Kraków 1506, wyd. następne: Kraków 1507, Kraków 1513, Kraków 1517, (podręcznik podstawowych wiadomości, głównie z astrologii) [wyd pol.: Michał Falkener z Wrocławia, Introductorium astronomie, czyli kompendium wiedzy astrologicznej, przeł. i oprac. S. Konarska-Zimnicka, oprac. i red. P. Piotrowski, Polskie Towarzystwo Astrologiczne, Warszawa 2014]
Introductorium dyalectice quod congestum logicum appellatur, Kraków 1509, wyd. następne: Norymberga 1511, Norymberga 1513?, Kraków 1515, Strasburg 1515, (znacznie poszerzona przeróbka edycji pt. Congestum logicum..., Kraków 1504, nakł. J. Hallera; podręcznik logiki, oparty na dziełach Piotra Hiszpana poświęconych wykładowi logiki Arystotelesa)
Expositio hymnorumque interpretatio pro iuniorum eruditione, Kraków 1516, drukarnia J. Haller, (zbiór psalmów, hymnów i kantyków kościelnych z wstępem krytyczno-literackim i komentarzami filologiczno-teologicznymi)
Epithoma figurarum in libros physicorum et De anima Arystotelis, Kraków 1518, drukarnia J. Haller, (inne wydania)
Epithoma conclusionum theologicalium: pro introductione in quator libros sententiarum magistri Petri Lombardi, Kraków 1521, drukarnia J. Haller, (podręcznikowa przeróbka dogmatyki P. Lombarda)
Prosarum dilucidatio ac earundem interpretatio... pro studiorum eruditione, Kraków 1530, drukarnia F. Ungler, (zbiór pism kościelnych prozą rymowaną i nierymowaną, z komentarzami językowo-rzeczowymi)

Prace edytorskie edytuj

Computus novus totius fere astronomiae fundamentum pulcherrimum continens, Kraków 1517, drukarnia J. Haller, (wyd. wcześniejsze: Kraków 1504, drukarnia J. Haller; Lipsk 1504, drukarnia J. Tanner – nie podają jako wydawcy Michała z Wrocławia, który zarazem był prawdopodobnie i autorem dzieła), wyd. następne: z modyfikacjami w tytule, Kraków 1508; Kraków 1514 (2 edycje); Kraków 1518 (2 edycje); Kraków 1524 i in., (zbiór pouczeń astronomicznych i wierszy mnemotechnicznych)

Bibliografia edytuj

Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 154-155