Michael Dorn
Michael Dorn (ur. 9 grudnia 1952 w Luling w Teksasie w USA) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i dubbingowy, reżyser, producent i scenarzysta filmowy. Najbardziej znany z roli Klingona Worfa w produkcjach Star Trek.
 Michael Dorn (2005) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód | |
| Lata aktywności |
od 1976 |
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Luling w stanie Teksas jako syn Allie Lee (z domu Nauls) oraz Fentressa Dorna Juniora[1]. Dorastał w Pasadenie w stanie Kalifornia, tam także studiował produkcję radiową i telewizyjną na Pasadena City College, nie planując jednak kariery aktorskiej. Po ukończeniu studiów działał jako muzyk rockowy, będąc członkiem kilku kalifornijskich zespołów.[2]
Kariera
edytujZadebiutował na dużym ekranie niewielką rolą ochroniarza Apollo Creeda w filmie Rocky (1976), przy czym nie został wymieniony w napisach końcowych. W następnym roku wystąpił w epizodycznej roli w horrorze science-fiction Diabelskie nasienie. Pojawił się też jako gość w operze mydlanej W.E.B. (1978). Na planie serialu zwrócić na siebie uwagę producenta telewizyjnego, który zapoznał Dorna z agentem, a ten zorganizował mu lekcje aktorskie. Dorn następnie przez sześć miesięcy doskonalił warsztat pod okiem Charlesa E. Conrada. W 1979 zagrał swoją pierwszą regularną rolę, oficera Turnera w serialu CHiPs, w którym występował przez trzy sezony. W pierwszej połowie lat 80. grał głównie epizodyczne role w serialach telewizyjnych. W 1985 roku pojawił się w filmie Nóż Richarda Marquanda[2].
Przełom w karierze aktorskiej Dorna nastąpił w 1987 roku, gdy wcielił się w rolę Worfa w serialu Star Trek: Następne pokolenie. Wychowany przez ludzi klingoński oficer Gwiezdnej Floty stał się postacią, dzięki której aktor zyskał największy rozgłos. Bohater stał się na tyle popularny i lubiany wśród fanów franczyzy, że Dorn dołączył do obsady kolejnego serialu – Star Trek: Stacja kosmiczna, aby podnieść wyniki oglądalności. Wystąpił w 175 odcinkach serialu Star Trek: Następne pokolenie, a także w 102 odcinkach serialu Star Trek: Stacja kosmiczna i w pięciu filmach Star Trek. W filmie Star Trek VI: Wojna o pokój (1991) wcielił się w pułkownika Worfa, przodka bohatera znanego z pozostałych produkcji Star Trek. Wyreżyserował także następujące odcinki serialu Star Trek: Stacja kosmiczna: „In the Cards”, „Inquisition” i „When It Rains...”, jak również odcinek serialu Star Trek: Enterprise pt. „Two Days and Two Nights”. Jest również jednym z sześciu aktorów, którzy użyczyli swojego głosu w Star Trek: Captain's Chair, wirtualnym przewodniku po mostkach pięciu statków kosmicznych z uniwersum Star Trek, w którym ponownie wcielił się w rolę komandora porucznika Worfa. W 2014 wziął udział w odcinku produkowanej przez fanów serii Star Trek Continues pt. Fairest of Them All, użyczając głosu komputerowi Enterprise z równoległego wszechświata[3]. W 2012 wyraził chęć powrotu do swojej sztandarowej roli w serialu telewizyjnym wstępnie zatytułowanym jako Star Trek: Captain Worf[4]. W kwietniu 2022 ogłoszono, że powróci do roli Worfa w trzecim sezonie serialu Star Trek: Picard (2023)[5].
Wcielając się po raz kolejny w postać Worfa, pojawił się również w sitcomach Webster oraz Głowa rodziny, w tym ostatnim wspólnie z innymi gwiazdami serialu Star Trek: Następne pokolenie. W latach 2011–2015 pojawiał się regularnie w serialu Castle w roli doktora Carvera.
Znany jest także jako aktor głosowy. W latach 90. zaczął regularnie udzielać głosu w animowanych serialach telewizyjnych; wystąpił m.in. jako cyborg Coldstone w serialu Gargoyles (1994–1997), Gorgon w dwóch odcinkach Fantastycznej Czwórki (1994–1996) oraz w podwójnej roli jako złoczyńca Kalibak i superbohater John Henry Irons w serialu Superman (1996–2000). Udzielił głosu tytułowej postaci w serialu Jam Łasica (1997−2000). Po 2000 roku kontynuował pracę w dubbingu, choć często występując w rolach epizodycznych. Użyczył głosu postaciom, takim jak: Łowca Kraven w serialu Spider-Man (2003), Fright Knight w Danny Fantom (2004–2007) oraz Bane w serialu Batman: Odważni i bezwzględni (2008–2011)[2]. W 2011 użyczył głosu postaci Ronana Oskarżyciela w ostatnim sezonie serialu The Super Hero Squad Show, w latach 2015–2016 – kapitanowi Mozarowi w serialu Teenage Mutant Ninja Turtles, w latach 2016–2017 – Prometeuszowi w serialu Arrow, w 2017 – autobotowi Fortressowi Maximusowi w serialu internetowym Transformers: Titans Return, w latach 2017–2018 – Atrocitus w serialu Justice League Action (2016−2018), a w latach 2017–2019 – Bupu w serialu Lwia Straż (2016–2019)[2].
Inna działalność
edytujWystąpił w reklamie telewizyjnej szamponów T/Gel firmy Neutrogena (1996), a także w reklamie samochodu Dodge Dart.
Życie prywatne
edytujNiechętnie wypowiada się na temat swojego życia prywatnego.
Jest członkiem organizacji Aircraft Owners and Pilots Association (AOPA) i doskonałym pilotem. Latał w zespołach akrobacyjnych Blue Angels oraz Thunderbirds.[6] Sam był także właścicielem kilku samolotów, w tym North American F-86 Sabre (który nabył od Południowoafrykańskich Sił Powietrznych, lecz później sprzedał w 1998), North American Sabreliner, a także Lockheed T-33 Shooting Star. Aktywnie uczestniczy w wielu organizacjach lotniczych, z których jedną jest Air Force Aviation Heritage Foundation - zasiada w jej radzie nadzorczej[7]. Udzielił wywiadu w „Private Jets”, odcinku serialu Cuda współczesności na stacji The History Channel.
W jednym z wywiadów w 2010 przyznał, że został u niego zdiagnozowany rak prostaty we wczesnym stadium, co skłoniło go do przejścia na dietę wegańską.[8]
| Filmy | ||||
| Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi |
| 1976 | Rocky | - | Ochroniarz Apollo Creeda | Debiut filmowy, niewymieniony w napisach |
| 1977 | Demon Seed | Diabelskie nasienie | Niewielka rola, niewymieniony w napisach | |
| 1985 | Jagged Edge | Nóż | Dan Hislan | |
| 1991 | Star Trek VI: The Undiscovered Country | Star Trek VI: Wojna o pokój | Adwokat w obronie klingońskiej (pułkownik Worf) | |
| 1994 | Star Trek Generations | Star Trek VII: Pokolenia | Komandor porucznik Worf | |
| 1995 | Timemaster | - | Chairman | |
| 1996 | Star Trek: First Contact | Star Trek VIII: Pierwszy kontakt | Komandor porucznik Worf | |
| 1997 | Menno's Mind | Podwójna świadomość | Simon, przyjaciel Menno | |
| 1998 | Star Trek: Insurrection | Star Trek IX: Rebelia | Komandor porucznik Worf | |
| 2000 | Shadow Hours | W mrokach nocy | Detektyw Thomas Greenwood | |
| 2000 | The Prophet's Game | Zagadka proroka | Bob Bowman | |
| 2001 | The Gristle | - | Tar | |
| 2001 | Mach 2 | Granice ryzyka | Rogers | |
| 2001 | Ali | - | Czarny pilot | |
| 2002 | Face Value | Pozory mylą | Płatny zabójca | |
| 2002 | Star Trek: Nemesis | Star Trek X: Nemesis | Komandor porucznik Worf | |
| 2002 | The Santa Clause 2 | Śnięty Mikołaj 2 | Piaskowy dziadek | |
| 2003 | Shade | Pokerzyści | Jack Thornhill | |
| 2003 | Lessons For an Assassin | - | Quinn | |
| 2003 | The Interplanetary Surplus Male and Amazon Women of Outer Space | - | Barman Sam | Film wydany bezpośrednio na DVD |
| 2005 | Heart of the Beholder | - | Porucznik Larson | |
| 2005 | Thru the Moebius Strip | - | King Tor (głos) | |
| 2006 | The Santa Clause 3: The Escape Clause | Śnięty Mikołaj 3: Uciekający Mikołaj | Piaskowy człowiek | |
| 2007 | Fist of the Warrior | Pięść wojownika | Arnold Denton | |
| 2007 | Night Skies | - | Kyle | |
| 2007 | The Deep Below | - | Carl Bennett | |
| 2009 | Bionicle: The Legend Reborn | Bionicle: Odrodzenie legendy | Mata Nui (głos) | Film wydany bezpośrednio na DVD |
| 2012 | Strange Frame | - | Guardship Commander | |
| 2015 | Ted 2 | - | Rick | |
| 2017 | The Man from Earth: Holocene | - | Dr Parker | |
| 2019 | Wonder Woman: Bloodlines | - | Ferdinand (głos) | Film wydany bezpośrednio na DVD |
| 2020 | Unbelievable!!!!! | - | Dr Deystrum | |
| 2021 | Agent Revelation | - | Alastair | |
| Telewizja | ||||
| Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi |
| 1979–1982 | CHiPs | - | Oficer Jebediah Turner | 31 odcinków |
| 1981 | Knots Landing | - | Sanitariusz | Odcinek: „The Vigil” |
| 1983 | Emerald Point N.A.S. | - | Operator | Odcinek: 1.9 |
| 1984 | ABC Afterschool Specials | - | Dr Bennett | Odcinek: „The Hero Who Couldn’t Read” |
| 1985 | 227 | - | Przyjaciel Lestera | 1 odcinek |
| 1985 | Hunter | Detektyw Hunter | Policjant patrolujący ulice | Odcinek: „Waiting for Mr. Wrong” |
| 1986–1987 | Days of Our Lives | Dni naszego życia | Jimmy | |
| 1987–1994 | Star Trek: The Next Generation | Star Trek: Następne pokolenie | Porucznik Worf | Jedna z głównych ról, 7 sezonów |
| 1988 | Reading Rainbow | - | (on sam) | Odcinek: „The Bionic Bunny Show” |
| 1989 | Webster | - | Porucznik Worf | Odcinek: „Webtrek” |
| 1991–1994 | Dinosaurs | - | ||
| 1994 | SWAT Kats: The Radical Squadron | SWAT Kats: Radykalny szwadron | Mutilor | Odcinek: „When Strikes Mutilor” |
| 1994–1997 | Gargoyles | Gargulce | Coldstone / Taurus | |
| 1995 | Amanda and the Alien | - | Porucznik Vint | Film telewizyjny |
| 1995 | World of Wonder | - | (on sam) - gospodarz | Program naukowy na Discovery Channel |
| 1995–1996 | Fantastic Four | Fantastyczna Czwórka | Gorgon | 2 odcinki |
| 1995–1999 | Star Trek: Deep Space Nine | Star Trek: Stacja kosmiczna | Komandor porucznik Worf | Jedna z głównych ról, 4 sezony |
| 1995 | The Outer Limits | Po tamtej stronie | Pete Claridge | Odcinek: „The Voyage Home” |
| 1996 | Adventures from the Book of Virtues | Opowieści z księgi cnót | Apollo | 1 odcinek |
| 1996 | Captain Simian & the Space Monkeys | Kapitan Simian i kosmiczne małpy | Lord Nebula | 2 odcinki |
| 1996–2000 | Superman: The Animated Series | Superman | Kalibak i John Henry Irons / Steel | |
| 1997 | Street Fighter | - | The Warrior King | 1 odcinek |
| 1997–2000 | I Am Weasel | Jam łasica | Łasica / dodatkowe głosy | Główna rola |
| 1998 | Haunted History | - | Narrator (głos) | Odcinek: „Haunted History: Charleston” |
| 1998–1999 | Hercules | Herkules | Minotaur (głos) | 2 odcinki |
| 2000 | Martial Law | Stan wyjątkowy | ||
| 2001 | 7th Heaven | Siódme niebo | Pan Johnson | |
| 2002 | Through the Fire | - | Michael Collins | Film telewizyjny |
| 2003 | Justice League | Liga Sprawiedliwych | Kalibak (głos) | 2 odcinki |
| 2003 | Kim Possible: A Sitch in Time | Kim Kolwiek: Było, jest i będzie | Rufus 3000 (głos) | Film telewizyjny |
| 2003 | Spider-Man: The New Animated Series | Spider-Man | Łowca Kraven (głos) | 2 odcinki |
| 2003–2005 | Duck Dodgers | Kaczor Dodgers | Martian Centurian Robots (głos) | Główna rola |
| 2004–2005 | Megas XLR | - | 2 odcinki | |
| 2004–2007 | Danny Phantom | Danny Fantom | Fright Knight (głos) | 3 odcinki |
| 2005 | Justice League Unlimited | Liga Sprawiedliwych bez granic | Kalibak (głos) | Odcinek: „The Ties That Bind” |
| 2005 | Descent | Zagłada | Generał Fielding | Film telewizyjny |
| 2005 | Family Guy | Głowa rodziny | Porucznik Worf (głos) | Odcinek: „Peter's Got Woods” |
| 2006 | All You’ve Got | - | Kapitan straży Diaz | Film telewizyjny |
| 2006 | A.I. Assault | Bunt maszyn | Generał Buskirk | Film telewizyjny |
| 2006 | Fallen Angels | Upadłe anioły | Taylor | Film telewizyjny |
| 2007 | Squirrel Boy | Wiewiórek | Reuben Belmont (głos) | |
| 2007 | Ben 10 | - | ||
| 2007 | Without a Trace | Bez śladu | Nathan Riggs | Odcinek: „Absolom” |
| 2008–2009 | Heroes | Herosi | Prezydent USA | 2 odcinki |
| 2009 | Batman: The Brave and the Bold | Batman: Odważni i bezwzględni | Bane / Vandal Savage (głosy) | Odcinek: „Menace of the Conqueror Caveman” |
| 2009 | Heroes | Herosi | Prezydent USA | Odcinek: „An Invisible Thread” |
| 2009 | Family Guy | Głowa rodziny | (on sam) (głos) | Odcinek: „Not All Dogs Go to Heaven” |
| 2010 | Adventure Time | Pora na przygodę! | Gork (głos) | Odcinek: „Freak City” |
| 2010 | It's a Trap! | - | Porucznik Worf | |
| 2011–2015 | Castle | - | Dr Carver Burke | 6 odcinków |
| 2011 | Winx Club | Klub Winx | Lord Darkar (głos) | |
| 2012 | Regular Show | Zwyczajny serial | Thomas the Demon | 2 odcinki |
| 2014 | ||||
| 2014 | Ben 10: Omniverse | - | Dr Viktor / hydraulik (głosy) | 2 odcinki |
| 2015–2016 | Teenage Mutant Ninja Turtles | - | Kapitan Mozar (głos) | |
| 2016–2017 | Arrow | - | Prometheus (głos) | Niewymieniony w napisach |
| 2017 | Supergirl | - | Odcinek: „Crisis on Earth-X”, niewymieniony w napisach | |
| 2017 | Transformers: Titans Return | - | Fortress Maximus (głos) | Produkcja internetowa |
| 2017–2019 | The Lion Guard | Lwia Straż | Bupu (głos) | |
| 2018 | OK K.O.! Let's Be Heroes | OK K.O.! Po prostu walcz | Red Strike / Jam Łasica (głosy) | Odcinek: „Crossover Nexus” |
| 2021 | Invincible | Niezwyciężony | Thokk / Bojowa Bestia (głosy) | Odcinek: „That Actually Hurt” |
| 2023 | Star Trek: Picard | - | Worf | 3 sezon |
| Gry wideo | ||||
| Rok | Tytuł oryginalny | Tytuł polski | Rola | Uwagi |
| 1993 | Gabriel Knight: Sins of the Fathers | - | Dr John | |
| 1993 | Stellar 7: Draxon's Revenge | - | Narrator | |
| 1995 | Mission Critical | - | Kapitan Stephen R. Dayna | |
| 1995 | Star Trek: The Next Generation – A Final Unity | - | Porucznik Worf | |
| 1996 | Vikings: The Strategy of Ultimate Conquest | - | Narrator | |
| 1997 | Star Trek Generations | - | Komandor porucznik Worf | |
| 1998 | Fallout 2 | - | Marcus / Frank Horrigan | |
| 2000 | Star Trek: Armada | - | Ambasador Worf | |
| 2000 | Star Trek: Klingon Academy | - | Thok Mak | |
| 2000 | Star Trek: Deep Space Nine: The Fallen | - | Komandor porucznik Worf | |
| 2000 | Star Trek: Invasion | - | Komandor porucznik Worf | |
| 2001 | Emperor: Battle for Dune | - | Duke Achillus | |
| 2004 | World of Warcraft | - | różne postacie | |
| 2006 | Star Trek: Legacy | - | Worf | |
| 2008 | Saints Row 2 | - | Maero | |
| 2008 | Lego Indiana Jones: The Original Adventures | - | Kazim | |
| 2010 | Mass Effect 2 | - | Gatatog Uvenk | |
| 2010 | Fallout: New Vegas | - | Marcus | |
| 2010 | StarCraft II: Wings of Liberty | - | Tassadar | |
| 2013 | Saints Row IV | - | Maero | |
| 2013 | Star Trek: Online | - | Ambasador Worf | |
| 2015 | Infinite Crisis | - | Swamp Thing | |
| 2015 | Code Name: S.T.E.A.M. | - | John Henry | |
| 2016 | Master of Orion: Conquer the Stars | - | Narrator | |
| 2017 | XCOM 2: War of the Chosen | - | Pratal Mox | |
| 2018 | Lego DC Super-Villains | - | Kalibak | |
| 2019 | Indivisible | - | Ravannavar | |
Przypisy
edytuj- ↑ 1 [online], web.archive.org, 25 czerwca 2016 [dostęp 2022-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-25].
- ↑ a b c d e Michael Dorn [online], IMDb [dostęp 2022-08-15].
- ↑ Star Trek Continues: Fairest Of Them All - A Slice of SciFi Review [online], Slice of SciFi, 16 czerwca 2014 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- ↑ Sandy Schaefer, Michael Dorn Confirms He’s Working on a 'Star Trek: Captain Worf' TV Series [UPDATED] [online], ScreenRant, 3 września 2012 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- ↑ Denise Petski, Denise Petski, ‘Star Trek: Picard’: LeVar Burton & Michael Dorn Among 6 ‘Next Generation’ Alums Joining Third & Final Season [online], Deadline, 5 kwietnia 2022 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- ↑ Dorn [online], Star Trek [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- ↑ Michael Dorn: A Trek worth Remembering [online], Airport Journals, 1 czerwca 2008 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
- ↑ Phoebe Chongchua, Why Michael Dorn Is A Vegan [online], The Plant-Based Diet, 17 lipca 2013 [dostęp 2022-08-15] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Michael Dorn w bazie IMDb (ang.)