Michael Douglas
Michael Kirk Douglas (ur. 25 września 1944 w New Brunswick) – amerykański aktor i producent filmowy. Laureat Oscara za rolę w filmie Wall Street (1987)[1].
Michael Douglas (2016) | |
Imię i nazwisko |
Michael Kirk Douglas |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 września 1944 |
Zawód |
aktor, producent filmowy |
Współmałżonek |
Diandra M. Luker (1977–2000; rozwód) |
Lata aktywności |
od 1966 |
W 2018 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6259 Hollywood Boulevard[2][3].
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w New Brunswick w New Jersey jako starszy z dwóch synów hollywoodzkiej pary aktorskiej Diany Love Dill (1923–2015) i Kirka Douglasa (1916–2020)[4]. Jego ojciec był pochodzenia żydowskiego, a matka miała korzenie angielskie, irlandzkie, walijskie, holenderskie, szkockie, belgijskie i francuskie[5]. Wychowywał się z młodszym bratem Joelem (ur. 23 stycznia 1947). Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał sześć lat, zamieszkał z matką i jej nowym mężem. Miał dwóch młodszych braci przyrodnich z drugiego małżeństwa ojca z Anne Buydens – Petera Vincenta (ur. 23 listopada 1955) i Erica Anthony’ego (ur. 21 stycznia 1958, zm. 6 lipca 2004). Widząc ojca tylko na wakacjach, uczęszczał do szkoły Eaglebrook w Deerfield w Massachusetts, gdzie był o rok młodszy od wszystkich swoich kolegów z klasy.
Uczęszczał do elitarnej przygotowawczej Choate School i spędzał lato z ojcem na planach filmowych. Uczył się w Robert E. Lee High School[6] w Midland w Teksasie. W 1959 ukończył Allen–Stevenson School[7] na Manhattanie. Naukę kontynuował w Choate Rosemary Hall[7] w Wallingford w Connecticut. Chociaż został przyjęty na Uniwersytet Yale, w 1968 ukończył studia na wydziale sztuk dramatycznych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara[8]. Ojciec zdecydowanie sprzeciwiał się karierze aktorskiej, mówiąc, że jest to branża z wieloma upadkami i kilkoma wzlotami, i że chciał, aby cała czwórka jego synów trzymała się z daleka. Po uzyskaniu licencjatu, w 1968 przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie uczył się aktorstwa w American Place Theatre z Wynnem Handmanem, a także w The Neighborhood Playhouse pod kierunkiem Sanforda Meisnera[4] i Eugene O’Neill Theater Center[4] w Waterford w Connecticut.
Kariera
edytujW 1962 rozpoczął karierę filmową, jako asystent reżysera westernu Ostatni kowboj (Lonely Are the Brave, 1962)[8], z udziałem swojego ojca, Geny Rowlands i Waltera Matthau. Jako aktor zadebiutował rolą kierowcy jeepa w dramacie wojennym Melville’a Shavelsona Cień olbrzyma (Cast a Giant Shadow, 1966) u boku ojca i Angie Dickinson. Rola młodzieńca z długimi włosami i radykalnymi poglądami pochodzącego z rodziny o tradycjach patriotycznych i wojskowych, zagorzałego przeciwnika wojny w Wietnamie, który spowodował wypadek, w wyniku którego jego starszy brat Frank (Peter Strauss) ma sztywną nogę, w niezależnym dramacie Cześć, bohaterze! (Hail, Hero!, 1969) przyniosła mu nominację do nagrody Złotego Globu za najbardziej obiecujący debiut[8]. W 1969 wystąpił w produkcji off-Broadwayowskiej Świszczący czarodziej i sułtan Tuffet[9].
Był brany pod uwagę do roli Olivera w melodramacie Love Story (1970), którą ostatecznie zagrał Ryan O’Neal. W dramacie Adam o szóstej rano (Adam at 6 A.M., 1970) zagrał Adama Gainesa, profesora semantyki w kalifornijskim college’u, który popada w samozadowolenie w swoim życiu i dowiaduje się o śmierci krewnego w Missouri. W 1971 otrzymał nagrodę Theatre World za rolę Jerry’ego Nazisty, który z przyzwoitego człowieka przemienia się w zabójcę w sztuce Pinkville[10][11] z Raulem Julią, Lane Smithem i Jamesem Tolkanem. Następnie zagrał w dramacie Anthony’ego Newleya Szczęśliwe dni (Summertree, 1971) i Daniela „Danny’ego” Arlingtona Williamsa III w sentymentalnym dziecięcym melodramacie wytwórni Walt Disney Studios Napoleon i Samanta (Napoleon and Samantha, 1972) z Jodie Foster.
Sławę zyskał rolą detektywa Steve’a Kellera w serialu ABC Ulice San Francisco (The Streets of San Francisco, 1972–1976), za którą trzykrotnie zdobył nominację do nagrody Emmy i raz do nagrody Złotego Globu, a także wyreżyserował dwa odcinki. W 1976 odebrał nagrodę Oscara jako producent filmowy dramatu Miloša Formana Lot nad kukułczym gniazdem (One Flew Over the Cuckoo's Nest, 1975) z Jackiem Nicholsonem[12]. Uznanie przyniosła mu także postać doktora Marka Bellowsa, który wraz ze swoją dziewczyną–lekarką wpada na trop afery w dreszczowcu Śpiączka (Coma, 1978) oraz jako operator kamery robiący reportaż z elektrowni atomowej w dreszczowcu Chiński syndrom (The China Syndrome, 1979) u boku Jane Fondy i Jacka Lemmona. Jako maratończyk Michael Andropolis w dramacie sportowym Biegacz (Running, 1979) był nominowany do Nagrody Genie za najlepszy występ aktora zagranicznego.
Odniósł ekranowy sukces, kiedy wyprodukował i zagrał postać obieżyświata Jacka T. Coltona w romantycznej komedii przygodowej Roberta Zemeckisa Miłość, szmaragd i krokodyl (Romancing the Stone, 1984) z Kathleen Turner i Dannym DeVito, z którymi ponownie spotkał się na planie suquelu Lewisa Teague’a Klejnot Nilu (The Jewel of the Nile, 1985) i czarnej komedii Danny’ego DeVito Wojna państwa Rose (The War of the Roses, 1989)[13].
Kreacja rekina giełdowego Gordona Gekko, w dramacie kryminalnym Olivera Stone’a Wall Street (1987), przyniosła mu Oscara, Złoty Glob, David di Donatello i Nastro d’argento. Za postać prześladowanego przez niebezpieczną kochankę cudzołożnika w dreszczowcu psychologicznym Fatalne zauroczenie (Fatal Attraction, 1987) z Glenn Close i Anne Archer był nominowany do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej.
W 1990 założył własną firmę produkcyjną Stonebridge Entertainment[14]. W 1991 był trzecim najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 10 mln dol.)[15]. Rola detektywa uległego pięknej, podejrzanej o morderstwo pisarki, w dreszczowcu Paula Verhoevena Nagi instynkt (Basic Instinct, 1992), mimo nominacji do nagrody MTV Movie Award dla najlepszego odtwórcy roli męskiej i najlepszego ekranowego duetu z Sharon Stone, doczekała się także nominacji do Złotej Maliny dla najgorszego aktora. W dramacie kryminalnym Joela Schumachera Upadek (1993), którego akcja rozpoczyna się od gigantycznego korka na autostradzie do Los Angeles, Douglas wcielił się w postać Williama „D-Fensa” Fostera, który nie mogąc poradzić sobie z własnymi problemami i głupotą otaczającego świata, wkracza na drogę przemocy i autodestrukcji. Za rolę żonatego eksperta komputerowego, napastowanego seksualnie przez bezwzględną szefową (Demi Moore) w kontrowersyjnym dreszczowcu erotycznym Barry’ego Levinsona W sieci (Disclosure, 1994) zdobył Nagrodę Współczesnego Mistrza na festiwalu w Santa Barbara[16].
Nagrodę krytyków w Los Angeles odebrał za postać scenarzysty–wykładowcy języka angielskiego w komediodramacie Curtisa Hansona Cudowni chłopcy (Wonder Boys, 2000). W dramacie Stevena Soderbergha Traffic (2000) zagrał szefa agencji do zwalczania narkotyków sędziego Roberta Lewisa. Kolejną nominację do nagrody Emmy zdobył za rolę geja-detektywa Gavina Hatcha zainteresowanego Willem Trumanem (Eric McCormack) w sitcomie NBC Will & Grace (2002).
W 1998 i 2016 został laureatem Cezara honorowego za całokształt twórczości, a w 2004 otrzymał nagrodę im. Cecila B. DeMille’a[17].
Był na okładkach magazynów takich jak „Entertainment Weekly”, „Rolling Stone”, „People”, „Time”, „Bravo”, „Playgirl”, „GQ”, „TV Guide”, „Vanity Fair”, „Men’s Journal”, „Viva!”, „Esquire”, „L’Officiel Hommes”, „Interview” i „Ekran”[18].
Życie prywatne
edytujSpotykał się z Brendą Vaccaro (1970–76) i Elizabeth Vargas. Od 20 marca 1977 do czerwca 2000 był żonaty z Diandrą M. Luker (ur. 1956), z którą ma syna Camerona Morrella (ur. 13 grudnia 1978)[8]. Od 31 grudnia 1999 spotykał się z Catheriną Zeta-Jones (ur. 1969), młodszą od niego o 25 lat walijską aktorką, którą poślubił 18 listopada 2000. Mają dwoje dzieci – syna Dylana Michaela (ur. 8 sierpnia 2000) i córkę Carys Zetę (ur. 22 sierpnia 2003).
W sierpniu 2010 Douglas wyznał, że lekarze wykryli w jego gardle nowotwór, będący w czwartym, najbardziej zaawansowanym stadium[19]. Podczas choroby aktor schudł prawie 15 kilogramów. Na początku 2011 roku wyznał w wywiadzie dla NBC, że pokonał raka i nie ma już guza w krtani[20]. W roku 2013 podczas wywiadu udzielonemu Samuelowi L. Jacksonowi przyznał się do tego, że kłamał mówiąc o raku krtani, a naprawdę miał raka języka[21].
Filmografia
edytuj- 1966: Cast a Giant Shadow jako kierowca jeepa
- 1969: Gdzie jest Jack? jako Constable
- 1969: Cześć, bohaterze! jako Carl
- 1970: Adam o szóstej rano jako Adam Gaines
- 1971: Summertree jako Jerry
- 1972: Napoleon i Samanta jako Danny
- 1972–1977: Ulice San Francisco jako inspektor Steve Keller (w latach 1972–1976)
- 1978: Coma jako dr Mark Bellows
- 1979: Chiński syndrom jako Richard Adams
- 1979: Biegacz jako Michael Andropolis
- 1980: Teraz moja kolej jako Ben Lewin
- 1983: Trybunał jako Steven Hardin
- 1984: Miłość, szmaragd i krokodyl jako Jack Colton
- 1985: Klejnot Nilu jako Jack Colton
- 1985: Chór jako Zach
- 1987: Wall Street jako Gordon Gekko
- 1987: Fatalne zauroczenie jako Dan Gallagher
- 1989: Wojna państwa Rose jako Oliver Rose
- 1989: Czarny deszcz jako Nick Conklin
- 1992: Nagi instynkt jako Nick Curran
- 1992: Światło w mroku jako Ed Leland
- 1993: Upadek jako William Foster
- 1994: W sieci jako Tom Sanders
- 1995: Prezydent: Miłość w Białym Domu jako prezydent Andrew Shepherd
- 1996: Duch i Mrok jako Charles Remington
- 1997: Gra jako Nicholas Van Orton
- 1998: Morderstwo doskonałe jako Steven Taylor
- 2000: Cudowni chłopcy jako Grady Tripp
- 2000: Traffic jako Robert Wakefield
- 2001: Nikomu ani słowa jako dr Nathan Conrad
- 2001: O czym marzą faceci jako pan Burmeister
- 2003: Teściowie jako Steve Tobias
- 2003: Wszystko w rodzinie jako Alex Gromberg
- 2006: Ja, ty i on jako pan Thompson
- 2006: Strażnik jako Pete Garrison
- 2007: Król Kalifornii jako Charlie
- 2009: Ponad wszelką wątpliwość jako Mark Hunter
- 2009: Duchy moich byłych jako wujek Wayne Mead
- 2009: Człowiek sukcesu jako Ben Kalmen
- 2010: Wall Street: Pieniądz nie śpi jako Gordon Gekko
- 2011: Ścigana jako Alex Coblenz
- 2013: Last Vegas jako Billy
- 2013: Wielki Liberace jako Liberace
- 2014: And So It Goes jako Oren Little
- 2014: Pojedynek na pustyni jako Madec
- 2015: Ant-Man jako Hank Pym
- 2018: Ant-Man i Osa jako Hank Pym
- 2018–2021: The Kominsky Method jako Sandy Kominsky
- 2019: Avengers: Koniec gry jako Hank Pym
- 2023: Ant-Man i Osa: Kwantomania jako Hank Pym
Przypisy
edytuj- ↑ Michael Douglas Awards. AllMovie. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas. Walk of Fame. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Scott Huver, Alexia Fernández: Read Michael Douglas' Moving Speech at Hollywood Walk of Fame Ceremony. „People”, 2018-11-06. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c Michael Douglas Biography (1944-). Film Reference. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2022-07-15]. (rum.).
- ↑ a b Michael Douglas Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c d Michael Douglas (25 de Setembro de 1944). Filmow. [dostęp 2018-01-27]. (port.).
- ↑ Michael Douglas. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Samuel L. Leiter: Pinkville. Theatre’s Leiter Side. [dostęp 2022-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-15)]. (ang.).
- ↑ Sandra Brennan: Michael Douglas Biography. AllMovie. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Douglas, Reuther Join Forces Again. „Los Angeles Times”, 25 marca 1994. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
- ↑ Peter Beresford: Hollywood. Romanse i skandale. Ring, 1991, s. 120–121. OCLC 830999173. (pol.).
- ↑ Michael Douglas Awards. FamousFix. [dostęp 2022-07-16]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas. Listal. [dostęp 2018-01-27]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-07-16]. (ang.).
- ↑ Michael Douglas ma raka. Wirtualna Polska. [dostęp 2018-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-27)]. (pol.).
- ↑ Michael Douglas pokonał raka. tvp.pl. [dostęp 2011-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-27)]. (pol.).
- ↑ Aktor Michael Douglas kłamał o swoim raku. „Prawda mogła zakończyć moją karierę”. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2013-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-27)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Michael Douglas w bazie IMDb (ang.)
- Michael Douglas w bazie Notable Names Database (ang.)
- Michael Douglas w bazie Filmweb
- ISNI: 0000000109201157
- VIAF: 84033248
- LCCN: n85376869
- GND: 118891375
- LIBRIS: zw9dj6sh3vcpk4m
- BnF: 12197049h
- SUDOC: 059557249
- SBN: SBLV082887
- NLA: 36023272
- NKC: jn20000700423
- BNE: XX1067276
- NTA: 071436863
- BIBSYS: 90853199
- PLWABN: 9810602523505606
- NUKAT: n99050119
- J9U: 987007260512705171
- CANTIC: a10254109
- LNB: 000282715
- CONOR: 31595107
- KRNLK: KAC2020K1240
- LIH: LNB:Bw5A;=BV