Michaił Trilisser
Michaił Trilisser właśc. Ме́ер Абра́мович Трили́ссер, Mejer Abramowicz Trilisser, ps. Moskwin (ur. 1883 w Astrachaniu, zm. 2 lutego 1940 w miejscu egzekucji Kommunarka pod Moskwą) – rosyjski polityk socjaldemokratyczny i komunistyczny, w latach 1921-1930 szef INO Czeka/GPU/OGPU (cywilnego wywiadu sowieckiego).
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem szewca pochodzenia żydowskiego. Ukończył liceum w Astrachaniu. W 1901 wstąpił do SDPRR, w Odessie jako student brał udział w rewolucji 1905. Za działania antycarskie w lipcu 1907 aresztowany, w 1909 skazany na 8 lat katorgi w Szlisselburgu, a w listopadzie 1914 na dożywotnie osiedlenie w guberni irkuckiej. Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu amnestionowany 19 marca 1917 przez Rząd Tymczasowy. W marcu 1917 był członkiem Irkuckiego Komitetu Obwodowego SDPRR(b), a także sekretarzem Rady Irkuckiej i członkiem Centralnego Komitetu Wykonawczego (CIK) Rad Syberii. W 1918 był zarządzającym sprawami Syberyjskiej Rady Komisarzy Ludowych (Sownarkomu), członkiem Syberyjskiego Komitetu Rewolucyjnego, członkiem Prezydium Syberyjskiego Komisariatu Wojskowego i szefem Sztabu Nadbajkalskiego Okręgu Wojskowego.
Od 1921 do 1930 roku szef cywilnego wywiadu zagranicznego. Rewolucjonista, specjalizował się w tropieniu konfidentów i politycznych szpiegów w partii bolszewickiej. W sierpniu 1921 roku zastąpił na stanowisku szefa wywiadu zagranicznego Solomona Mogilewskiego, od 26 marca 1926 do 27 października 1929 zastępca przewodniczącego OGPU ZSRR. Odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru (1927).
Z powodu konfliktu z Gienrichem Jagodą w 1930 przeszedł do organów kontroli, a następnie do Kominternu. Podczas "wielkiej czystki" został fałszywie oskarżony, skazany na śmierć i rozstrzelany w 1940 roku.