Mickey Rooney

Mickey Rooney
	; Mickey Rooney (1945)
Imię i nazwisko	Ninnian Joseph Yule, Jr.
Data i miejsce urodzenia	23 września 1920 ; Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	6 kwietnia 2014 ; Los Angeles
Zawód	aktor
Lata aktywności	1922–2014
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Mickey Rooney, właśc. Joseph Yule Jr. (ur. 23 września 1920 w Nowym Jorku, zm. 6 kwietnia 2014 w Los Angeles^[1]) − amerykański aktor, czterokrotnie nominowany do Oscara za role pierwszo- i drugoplanowe. W 1938 roku został laureatem Specjalnego Oscara za aktorstwo dziecięce, Academy Juvenile Award, a w 1982 otrzymał Honorowego Oscara za całokształt pracy aktorskiej.

8 lutego 1960 otrzymał cztery własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 6211 Hollywood Boulevard (występ na żywo), 1718 Vine Street (film), 6541 Hollywood Blvd. (telewizja) i 6372 Hollywood Blvd. (radio)^[2]^[3].

Życiorys

Mickey Rooney i Judy Garland na planie filmu Andy Hardy zakochany (1938)

Urodził się w Brooklynie^[4] w Nowym Jorku jako Ninnian Joseph Yule, Jr. Był synem pary artystów wodewilowych − Nellie W. Carter i Ninniana Josepha „Joego” Yule^[5].

Występować zaczął w wieku 17 miesięcy w ramach rutynowych przedstawień organizowanych przez jego rodziców. Na ekranie pierwszy raz pojawił się w 1927 w serii krótkometrażowych filmów Mickey Circus. Występował wówczas pod pseudonimem „Mickey McGuire”. W 1934 podpisał swój pierwszy kontrakt z wytwórnią Metro-Goldwyn-Mayer. W 1938 ukończył Hollywood High School.

W 1938 przyznano mu Specjalnego Oscara za aktorstwo dziecięce, Academy Juvenile Award, razem z Deanną Durbin. W tym samym roku wystąpił u boku Judy Garland w filmie Babes in Arms, co przyniosło mu nominację do Oscara rok później. Występ w filmie Komedia ludzka przyniósł mu kolejną nominację. Szczyt popularność przypadł na czasy II wojny światowej. Wystąpił wówczas w wielu znanych dziś filmach, m.in. Wielka nagroda, Laski na Broadwayu czy serii filmów w których wcielał się w rolę Andy’ego Hardy. W latach 50. i 60. jego kariera zaczęła podupadać – występował wówczas w mało znanych serialach i niskobudżetowych filmach. Dopiero w roku 1980 powrócił na ekrany filmem Czarny rumak. Za tę rolę otrzymał kolejną nominację do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. W 1983 roku został nagrodzony Honorowym Oscarem za całokształt twórczości. W latach 90. wystąpił w kilku filmach dokumentalnych i fabularnych, m.in. Tajemnica Wilczej Góry, Babe: Świnka w mieście czy Cicha noc, śmierci noc V: Mordercze zabawki.

Sukcesem okazał się występ w filmie Noc w muzeum z 2006 roku. W roku 2011 pojawił się na planie Muppetów. W 2013 roku rozpoczął prace na planie filmu Noc w muzeum: Tajemnica grobowca. Film ten miał premierę już po śmierci Rooneya w grudniu 2014 roku.

Rooney zmarł 6 kwietnia 2014 w otoczeniu rodziny w swoim domu w North Hollywood w Los Angeles w wieku 93 lat^[6]. Został pochowany na Hollywood Forever Cemetery.

Małżeństwa

Mickey Rooney i Sebastian Cabot w roku 1961

Żona	Lata	Dzieci
Ava Gardner	1942–1943
Betty Jane Rase	1944–1949	Mickey Rooney Jr. (ur. 1945)
Betty Jane Rase	1944–1949	Tim Rooney (ur. 1947 zm. 2006)
Martha Vickers	1949–1951	Theodore Michael Rooney (ur. 1950)
Elaine Devry	1952–1958
Barbara Ann Thomason	1958–1966	Kelly Ann Rooney (ur. 1959)
		Kerry Rooney (ur. 1960)
		Michael Rooney (ur. 1962)
		Kimmy Sue Rooney (ur. 1963)
Marge Lane	1966–1967
Carolyn Hockett	1969–1975	Jimmy Rooney (adoptowana z pierwszego związku Carolyn Hockett) (ur. 1966)
Carolyn Hockett	1969–1975	Jonelle Rooney (ur. 1970)
Jan Chamberlin	1978–2014

Filmografia

1927: Orchidee i gronostaje jako Mickey (niewymieniony w czołówce)
1928: Mickey in School jako Mickey

Mickey Rooney w roku 1986

1929: Mickey in Love jako Mickey
1933: Wielka szansa jako Arthur Wilson
1934: Wielki gracz jako Blackie
1936: Młody lord Fauntleroy jako Dick Tipton
1937: Życie we dwoje jako Jerry Crump
1938: Miasto chłopców jako Whitey Marsh
1939: Babes in Arms jako Mickey Moran
1942: Laski na Broadwayu jako Tom
1943: Komedia ludzka jako Homer Macauley
1948: Słowa i muzyka jako Lorenz Hart
1948: Letnie wakacje jako Richard Miller
1949: The Big Wheel jako Billy Coy
1950: Ruchome piaski jako Dan
1951: Pasek jako Stanley
1955: Atomowe dziecko jako Barnaby
1956: The Bold and the Brave jako Dooley
1958: Komik jako Sammy Hogarth
1960: Prywatne życie Adama i Ewy jako Nick Lewis
1961: Śniadanie u Tiffany’ego jako pan Yunioshi
1962: Pożegnanie z ringiem jako Army
1964: Misja na Bałkanach jako Terence Scalon
1968: Nadzwyczajny marynarz jako C.J.W. Ogelthorphe
1971: Evil Roy Slade jako Nelson
1976: Szukajcie Wiktorii jako Trigger

Mickey Rooney podczas przemowy W Pentagonie w 2000 roku

1979: Czarny rumak jako Henry Dailey
1981: Bill jako Bill Sackter
1985: Komandosi Hollywood jako Jack Bergan
1989: Eryk wiking jako dziadek Eryka
1991: Cicha noc, śmierci noc V: Mordercze zabawki jako Joe Petto
1994: Na falach jako Gabriel
1998: Chłopcy będą chłopcami jako Wellington
2000: Internet Love jako Mason
2003: Paradise jako Simon
2006: Noc w muzeum jako Gus
2008: Jaja w tropikach jako staruszek Carruthers
2009: Now Here jako Swifty
2010: Lalka Geralda jako doktor
2011: Muppety jako Mieszkaniec Smalltown
2012: The Woods jako Lester
2013: Driving Me Crazy jako pan Cohen
2014: Noc w muzeum: Tajemnica grobowca jako Gus

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Film
1939	Nagroda Akademii Filmowej	Oscar Specjalny (wraz z Deanną Durbin)	—
1964	Złoty Glob	Najlepsza gwiazdor telewizyjny	Mickey (1963)
1982	Nagroda Emmy	Wybitny aktor pierwszoplanowy w miniserialu lub filmie telewizyjnym	Bill (1981)
1982	Złoty Glob	Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym	Bill (1981)
1983	Nagroda Akademii Filmowej	Oscar Honorowy	—
1991	Young Artist Award	Nagroda za całokształt twórczości dla byłej gwiazdy dziecięcej	—
1996	Giffoni Film Festival	Nagroda im. François Truffauta	—

Przypisy

↑ Mickey Rooney nie żyje. Znany aktor miał 93 lata. gazeta, 2014-04-07. [dostęp 2014-04-07].
↑ Mickey Rooney. Walk of Fame. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).
↑ SusanS. King SusanS., Hollywood Star Walk: Mickey Rooney, Actor, „Los Angeles Times”, 15 czerwca 2010 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ Mickey Rooney. Rotten Tomatoes. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).
↑ Joe Yule, 55, Father Of Mickey Rooney, „The New York Times”, 31 marca 1950 [dostęp 2025-02-09] (ang.).
↑ Valerie J.V.J. Nelson Valerie J.V.J., Mickey Rooney dies at 93; celebrated child actor of the 1930s and '40s, „Los Angeles Times”, 6 kwietnia 2014 [dostęp 2014-04-07] (ang.).

Bibliografia

Rooney, ale który?. „Ekran”. nr 50 (88/II), s. 13, 14 grudnia 1958. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0013-3299.
Antoni Marczyński. Korespondencja: Elaine i Mickey. „Ekran”. nr 34 (124/III), s. 12, 23 sierpnia 1959. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0013-3299.
Avik Gilboa. Kartka z Hollywood: Mickey Rooney. „Film”. nr 29 (2192/XLVI), s. 13, 21 lipca 1991. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X.
Richard A. Lertzman, William J. Birnes: The Life and Times of Mickey Rooney. Gallery Books, 2015, s. 624. ISBN 978-1-5011-0096-3.

Linki zewnętrzne

Mickey Rooney (1920−2014) w bazie IMDb (ang.)
Mickey Rooney w bazie Filmweb
Mickey Rooney w bazie Notable Names Database (ang.)
Mickey Rooney w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Mickey Rooney nie żyje. Znany aktor miał 93 lata. gazeta, 2014-04-07. [dostęp 2014-04-07].

[2] Mickey Rooney. Walk of Fame. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).

[3] SusanS. King SusanS., Hollywood Star Walk: Mickey Rooney, Actor, „Los Angeles Times”, 15 czerwca 2010 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[4] Mickey Rooney. Rotten Tomatoes. [dostęp 2025-02-09]. (ang.).

[5] Joe Yule, 55, Father Of Mickey Rooney, „The New York Times”, 31 marca 1950 [dostęp 2025-02-09] (ang.).

[6] Valerie J.V.J. Nelson Valerie J.V.J., Mickey Rooney dies at 93; celebrated child actor of the 1930s and '40s, „Los Angeles Times”, 6 kwietnia 2014 [dostęp 2014-04-07] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]