Microdecemplex
Microdecemplex – wymarły rodzaj dwuparców z podgromady Arthropleuridea. Obejmuje tylko gatunek Microdecemplex rolfei i jest jedynym znanym przedstawicielem rodziny Microdecemplicidae i rzędu Microdecemplicida.
| Microdecemplex | |||
| Wilson et Shear, 2000 | |||
| Okres istnienia: żywet–fran | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd |
Microdecemplicida | ||
| Rodzina |
Microdecemplicidae | ||
| Rodzaj |
Microdecemplex | ||
| Gatunki | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek, rodzaj, rodzina i rząd opisane zostały w 2000 roku przez Heather Wilson i Williama Sheara na podstawie około 70 skamieniałych osobników znalezionych w formacji Panther Mountain w amerykańskim stanie Nowy Jork. Skamieniałości te pochodzą z dewonu i datowane są na środkowy żywet oraz wczesny fran. Holotypem jest kompletny okaz. Epitet gatunkowy nadano na cześć Iana Rolfe, który jako pierwszy przyporządkował skamieniałości do Arthropleuridea[1].
Pozycja tego taksonu w obrębie dwuparców nie jest pewna. Wilson i Shear włączyli go do Arthropleuridea i całą tę podgromadę stawiają w pozycji siostrzanej dla Chilognatha[1][2], podczas gdy Kraus i Brauckmann w pracy z 2003 tylko Microdecemplicida uznają za siostrzane dla Chilognatha, a pozostałe Arthropleuridea włączają do podgromady Penicillata[3].
Opis edytuj
Wij ten osiągał poniżej 5 mm długości i jest najmniejszym znanym przedstawicielem Arthropleuridea[4][1]. Głowę miał w widoku od góry prawie półokrągłą w obrysie, wyposażoną w duże narządy pozaczułkowe. Warga górna miała pośrodku wcięcie z trzema ząbkami. Jako spód jamy przedgębowej zachowała się duża trójkątna płytka z wcięciem pośrodku przedniej krawędzi – przypuszczalnie stanowiła ona sternit szczękowego segmentu głowy. Na dnie jamy przedgębowej biegły dwie płachty oskórka, z których każda miała rządek szczecin i dalej rządek papilli. Żuwaczki były zakończone piłkowanymi płatami szczękowymi, wyposażonymi w H-kształtne apodemy. Tentorium było położone tuż za apodemami płatów szczękowych i brało początek na bocznych krawędziach głowy[1]. Na głowie występowała również jeszcze jedna para przydatków o niejasnym podobieństwie do czułków oraz rozkloszowane boczne wyrostki, wchodzące w wycięcia na collum[4][1].
Tułów złożony był z 10 segmentów. Na tylnych krawędziach tergitów występowały oszczecinione kieszonki. Pierwszy segment tułowia stanowiło beznogie collum o zatokowato wykrojonych rozszerzeniach bocznych. Kolejne segmenty miały po dwie pary odnóży. Ich tergity były w obrysie prawie prostokątne z szeroko zaokrąglonymi kątami i miały paranota nie oddzielone szwami od części osiowych. Sternity były prawie trapezowate z szeroko zaokrąglonymi bokami i nachodziły na sternity następne oraz na biodra. Odnóże kroczne złożone było z biodra, krętarza, przedudzia, uda, postfemur, goleni i zlanej z pazurkiem stopy. U nasady odnóży brak było płytek rozetkowatych i płytek typu K, charakterystycznych dla pozostałych Arthropleuridea. Ostatni segment tułowia miał postać stożka analnego[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Heather M. Wilson, William A. Shear. Microdecemplicida, a new order of minute arthropleurideans (Arthropoda: Myriapoda) from the Devonian of New York State, U.S.A. „Earth and Environmental Science Transactions of The Royal Society of Edinburgh”. 90 (4), s. 351–375, 1999. DOI: 10.1017/S0263593300002674.
- ↑ Class Diplopoda de Blainville in Gervais, 1844, [w:] William Shear, Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, 2011, s. 159–164 [dostęp 2016-08-13].
- ↑ O. Kraus, C. Brauckmann. Fossil giants and surviving dwarfs. Arthropleurida and Pselaphognatha (Atelocerata, Diplopoda): characters, phylogenetic relationships and constructions. „Verhandlungen des Naturwissenschaftlichen Vereins in Hamburg”. 40, s. 5–50, 2003.
- ↑ a b Gregory D. Edgecombe: Diplopoda – Fossils. W: The Myriapoda Volume 2. Alessandro Minelli (red.). Leiden, Boston: Brill, 2015, seria: Treatise on Zoology – Anatomy, Taxonomy, Biology.