Wikipedia

Nornik

rodzaj gryzoni
(Przekierowano z Microtus)

Nornik[31], norniczek[31] (Microtus) – rodzaj gryzoni z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Nornik
Microtus
Schrank, 1798[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – nornik bury (M. agrestis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

Microtini

Rodzaj

nornik

Typ nomenklatoryczny

Microtus terrestris Schrank, 1798 (= Mus arvalis Pallas, 1778)

Podrodzaje i gatunki

6 podrodzajów i 97 gatunków (w tym 37 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie, północnej Azji, Ameryce Północnej i Środkowej[32][33][34].

Charakterystyka edytuj

Niewielkie gryzonie. Posiadają niewielkie uszy i stosunkowo krótki ogon. Długość ciała (bez ogona) 63–178 mm, długość ogona 12–98 mm, długość ucha 7–20 mm, długość tylnej stopy 9–34 mm; masa ciała 14–170 g[33][35].

Wykopują w ziemi nory, w których żyją. Gromadzą tam też zapasy pożywienia. Nie zapadają w sen zimowy. Żyją samotnie, w grupach rodzinnych lub koloniach. Samice kilka razy w roku rodzą młode, które po kilku tygodniach osiągają dojrzałość płciową.

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1798 roku niemiecki botanik i entomolog Franz de Paula von Schrank w książce swojego autorstwa Fauna Boica[1]. Schrank wymienił trzy gatunki – Mus amphibius Linnaeus, 1758, Microtus terrestris Schrank, 1798 (= Mus arvalis Pallas, 1779) i Microtus gregarius Schrank, 1798 (= Mus arvalis Pallas, 1779) – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia na typ nomenklatoryczny wyznaczono nornika zwyczajnego (M. arvalis)[36].

Etymologia edytuj

  • Microtus: gr. μικρος mikros ‘mały’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’[37].
  • Mynomes: gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’; νομη nomē ‘pastwisko’[38]. Gatunek typowy: Mynomes pratensis Rafinesque, 1817 (= Arvícola pennsylvanicus Ord, 1815).
  • Psammomys: gr. ψαμμος psammos ‘piasek’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[39]. Gatunek typowy: Psammomys pinetorum Le Conte, 1830.
  • Ammomys: gr. αμμος ammos ‘piasek’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[40].
  • Pitymys: gr. πιτυς pitus, πιτυος pituos ‘sosna’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[41]. Gatunek typowy: Psammomys pinetorum Le Conte, 1830.
  • Pinemys: łac. pinus ‘sosna’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[42].
  • Agricola: łac. agricola ‘farmer, rolnik’, od ager, agri ‘pole’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’[43]. Gatunek typowy: Mus agrestis Linnaeus, 1761.
  • Chilotus: gr. χειλος kheilos, χειλεος kheileos ‘warga, usta, brzeg, skraj’; ους ous, ωτος ōtos ‘ucho’[44]. Gatunek typowy: Arvicola oregoni Bachman, 1839.
  • Pedomys: gr. πεδον pedon ‘grunt, ziemia’, od πους pous, ποδος podos ‘stopa’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[45]. Gatunek typowy: Arvicola austerus Le Conte, 1853 (= Hypudaeus ochrogaster Wagner, 1842).
  • Sylvicola: łac. silvicola ‘mieszkaniec lasu, leśny’, od silva ‘las’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’[46]. Gatunek typowy: Mus agrestis Linnaeus, 1761.
  • Terricola: łac. terricolus ‘mieszkaniec ziemi, lądowy’, od terri ‘ziemia’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’[47]. Gatunek typowy: Arvicola subterraneus de Selys-Longchamps, 1836.
  • Isodelta: gr. ισος isos ‘równy, podobny’; δελτα delta ‘gr. litera delta Δ’ (tj. trójkąt)[48]. Gatunek typowy: †Arvicola speothen Cope, 1871 (= †Microtus guildayi van der Meulen, 1978).
  • Micrurus: gr. μικρος mikros ‘mały’; ουρα oura ‘ogon’[37]. Gatunek typowy: Arvicola nebrodensis Mina Palumbo, 1868 (= Arvicola savii de Selys-Longchamps, 1838).
  • Campicola: łac. campus, campi ‘pole’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’[49]. Gatunek typowy: Arvicola subterraneus de Selys-Longchamps, 1836.
  • Aulacomys: gr. αυλαξ aulax, αυλακος aulakos ‘bruzda, rowek’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[50]. Gatunek typowy: Aulacomys arvicoloides Rhoads, 1894 (= A[rvicola] richardsoni DeKay, 1842).
  • Tetramerodon: gr. τετραμερης tetramerēs ‘czteroczęściowy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’[51]. Gatunek typowy: Arvicola (Tetramerodon) tetramerus Rhoads, 1894 (= Arvicola townsendii Bachman, 1839).
  • Herpetomys: gr. ἑρπης herpēs, ἑρπητος herpētos ‘pełzacz, coś pełzającego’, od ἑρπω herpō ‘pełzać, poruszać się powoli’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[52]. Gatunek typowy: Microtus guatemalensis Merrem, 1898.
  • Orthriomys: gr. ορθριος orthrios ‘poranny, wczesny’, od ορθος orthos ‘prosty’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[53]. Gatunek typowy: Microtus umbrosus Merrem, 1898.
  • Euarvicola: gr. ευ eu ‘ładny, dobry’[54]; rodzaj Arvicola Lacépède, 1799. Gatunek typowy: Mus agrestis Linnaeus, 1761.
  • Stenocranius: gr. στηνος stēnos ‘wąski, cienki’; κρανιον kranion ‘czaszka’, od καρα kara, καρατος karatos ‘głowa’[55]. Gatunek typowy: Arvicola slowzowi Poljakov, 1881 (= Mus gregalis Pallas, 1779).
  • Arbusticola: łac. arbustum ‘sad, plantacja’, od arbor, arboris ‘drzewo’[56]; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’. Gatunek typowy: Microtus rubelianus Shidlovsky, 1919 (= Microtus (Pitymys) majori Thomas, 1906).
  • Campicoloma: wariant nazwy Campicola Schulze, 1890[22].
  • Blanfordimys: dr William Thomas Blanford (1832–1905), angielski geolog, zoolog, kolekcjoner z Etiopii, Persji i Indii; gr. μυς mus, μυoς muos ‘mysz’[23]. Gatunek typowy: Microtus bucharensis Vinogradov, 1930.
  • Sumeriomys: Sumer, starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak); gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[24]. Gatunek typowy: Microtus socialis Pallas, 1773.
  • Iberomys: łac. Iberia ‘Hiszpania’[57]; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[25]. Gatunek typowy: Microtus cabrerae Thomas, 1906.
  • Meridiopitymys: łac. meridianus ‘południowy’, od meridies ‘południe’[58]; rodzaj Pitymys McMurtrie, 1831. Gatunek typowy: Arvicola duodecimcostatus de Sélys-Longchamps, 1839.
  • Arvalomys: łac. arvalis ‘z pola’, od arvum, arvi ‘pole’, od arare ‘orać’[59]; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[60]. Gatunek typowy: Mus arvalis Pallas, 1778.
  • Parapitymys: gr. παρα para ‘blisko, obok’[61]; rodzaj Pitymys McMurtrie, 1831. Gatunek typowy: Arvicola Savii de Sélys-Longchamps, 1838.
  • Vocalomys: łac. vocalis ‘śpiewający, dźwięczny’, od vox, vocis ‘głos’; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[29]. Gatunek typowy: Microtus miurus Osgood, 1901.
  • Hyrcanicola: łac. Hyrcania, starożytna prowincji Azji, znajdująca się na wybrzeżu Morza Kaspijskiego; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘zamieszkać’[30]. Gatunek typowy: Microtus schelkovnikovi Satunin, 1907.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w kilku podrodzajach[62][32][31]:

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Młodszy homonim Psammomys Cretzschmar, 1830 (Muridae).
  2. ↑ a b Nowa nazwa dla Psammomys Le Conte, 1830.
  3. ↑ Młodszy homonim Agricola Bonaparte, 1854 (Aves).
  4. ↑ Młodszy homonim Sylvicola Harris, 1780 (Diptera).
  5. ↑ Młodszy homonim Micrurus Wagler, 1824 (Sauropsida).
  6. ↑ Młodszy homonim Campicola Swainson, 1827 (Aves).
  7. ↑ Nowa nazwa dla Campicola Schulze, 1890.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b F. de P. von Schrank: Fauna Boica: durchgedachte Geschichte der in Baiern einheimischen und zahmen Thiere. T. 1. Nürnberg: in der Stein’schen Buchhandlung, 1798, s. 72. (niem.).
  2. ↑ C.S. Rafinesque. Descriptions of seven new genera of North American Quadrupeds. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 2 (1), s. 45, 1817. (ang.). 
  3. ↑ J.E. Le Conte. Description of a new genus of the order Rodentia. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 3, s. 132, 1828–1836. (ang.). 
  4. ↑ Ch.L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Boulzaler, 1831, s. 20. (wł.).
  5. ↑ H. McMurtrie: Appendix. W: G. Cuvier: The animal kingdom arranged in conformity with its organization. Cz. 1. New York: G. & C. & H. Carvill, 1831, s. 434. (ang.).
  6. ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis la mort de Buffon. Cz. 5. Paris: Pourrat, 1836, s. 436. (fr.).
  7. ↑ J.H. Blasius: Naturgeschichte der Säugethiere Deutschlands und der Angrenzenden Länder von Mitteleuropa. Cz. 1. Braunschweig: F. Vieweg und Sohn, 1857, s. 334. (niem.).
  8. ↑ Baird 1859 ↓, s. 516.
  9. ↑ Baird 1859 ↓, s. 517.
  10. ↑ Fatio 1867 ↓, s. 63.
  11. ↑ Fatio 1867 ↓, s. 73, 75.
  12. ↑ E.D. Cope. Preliminary Report on the Vertebrata Discovered in the Port Kennedy Bone Cave. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 12, s. 87, 1873. (ang.). 
  13. ↑ Ch.I. Forsyth Major. Vertebrati italiani nuovi poco noti. „Atti della Società Toscana di Scienze Naturali, residente in Pisa”. 3 (1), s. 126, 1877. (wł.). 
  14. ↑ E. Schulze. Faunae hercynicae Mammalia. „Schriften des Naturwissenschaftlichen Vereins des Harzes in Wernigerode”. 5, s. 24, 1890. (łac.). 
  15. ↑ S.N. Rhoads. Description of a New Genus and Species of Arvicoline Rodent from the United States. „The American Naturalist”. 28 (1), s. 182, 1894. (ang.). 
  16. ↑ S.N. Rhoads. Descriptions of a new subgenus and new species of arvicoline rodents from British Columbia and Washington. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 46, s. 282, 1895. (ang.). 
  17. ↑ Merrem 1898 ↓, s. 107.
  18. ↑ Merrem 1898 ↓, s. 106.
  19. ↑ A.N.Ch. Acloque: Faune de France: contenant la description des espèces indigènes disposées en tableaux analytiques; et illustrée de figures représentant les types caractéristiques des genres. Paris: Librairie J.-B. Baillière et Fils, 19 rue Hautefeuille, près du boulevard Saint-Germain, 1900, s. 49. (fr.).
  20. ↑ Ch.I. Forsyth Major. Rodents from the Pleistocene of the Western Mediterranean Region. „Geological Magazine”. 2 (10), s. 504, 1905. (ang.). 
  21. ↑ M.V. Shidlovsky. Materialy k faune gryzunov Zakavkaz’ya, ch. 1. Polevki. 1. Podrod Arbusticola. „Raboty Zemskoi opytnoi stantsii po bor’be s gryzunami v Zakavkaz’e”. 2, s. 21, 1919. (ros.). 
  22. ↑ a b E. Strand. Miscellanea nomenclatorica zoologica et palaeontologica I-II. „Archiv für Naturgeschichte”. 92 (A8), s. 61, 1926. (niem.). 
  23. ↑ a b Argyropulo 1933 ↓, s. 182.
  24. ↑ a b Argyropulo 1933 ↓, s. 180.
  25. ↑ a b Chaline 1972 ↓, s. 120.
  26. ↑ Chaline 1974 ↓, s. 448.
  27. ↑ Chaline 1974 ↓, s. 450.
  28. ↑ J. Chaline. „Cahiers de l’École Pratique des Hautes Études”. 1 (4), s. 145–167, 1978. (fr.). 
  29. ↑ a b F.N. Golenishchev & V.G. Malikov. The „developmental conduit” of the tribe Microtini (Rodentia, Arvicolinae): Systematic and evolutionary aspects. „Russian Journal of Theriology”. 5 (1), s. 20, 2006. (ang.). 
  30. ↑ a b A. Nadachowski. The taxonomic status of Schelkovnikov’s Pine Vole Microtus schelkovnikovi (Rodentia, Mammalia). „Acta zoologica cracoviensia”. 50A (1–2), s. 68, 2007. (ang.). 
  31. ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237–238. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  32. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 358–366. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  33. ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 331–353. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  34. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Microtus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-26].
  35. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 230–234. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  36. ↑ B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 343–344. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
  37. ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 424.
  38. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 438.
  39. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 587.
  40. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 93.
  41. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 540.
  42. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 538.
  43. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 84.
  44. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 181.
  45. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 518.
  46. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 655.
  47. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 669.
  48. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 352.
  49. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 156.
  50. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 129.
  51. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 670.
  52. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 321.
  53. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 483.
  54. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 86.
  55. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 645.
  56. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 20.
  57. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 108.
  58. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 135.
  59. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 23.
  60. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
  61. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
  62. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-05]. (ang.).
  63. ↑ А.И. Аргиропуло. Четвертичная фауна грызунов и насекомоядных Бинагадов (Апшеронский п-в). „Природа”. 1941 (3), s. 90, 1941. (ros.). 
  64. ↑ R.A. Martin: Fossil mammals from the Coleman IIA Fauna, Sumter County. W: S.D. Webb (red.): Pleistocene mammals of Florida. Gainesville: University Presses of Florida, 1974, s. 35–99. ISBN 978-0-8130-0361-0. (ang.).
  65. ↑ M. Kretzoi. New names for arvicolid homonyms. „Annales historico-naturales Musei Nationalis Hungarici”. 50, s. 57, 1958. (ang.). 
  66. ↑ E. Gil. Terricola atapuerquensis (Arvicolidae, Rodentia) nueva especie en el Pleistoceno medio de Atapuerca (Burgos, España). „Geogaceta”. 20 (1), s. 250, 1996. (hiszp.). 
  67. ↑ R.A. Martin. A new middle Pleistocene species of Microtus (Pedomys) from the southern United States, with comments on the taxonomy and early evolution of Pedomys and Pitymys in North America. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 15 (1), s. 177, 1995. DOI: 10.1080/02724634.1995.10011216. (ang.). 
  68. ↑ M. Jeannet & L. Fontana. Microtus (Sumeriomys) bifrons nov. sp. (Rodentia, Mammalia), un nouveau campagnol pour le Pléistocène supérieur français, reconnu aux Petits Guinards (Creuzier-le-Vieux, Allier, France). „PALEO”. 26, s. 67, 2015. DOI: 10.4000/paleo.2907. (fr.). 
  69. ↑ Z.-j. Yang. On the Insectivora, Chiroptera, Rodentia and Primates other than Sinanthropus from Locality 1 in Choukoutien. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 8, s. 95, 1934. (ang.). 
  70. ↑ C.G. Giebel: Fauna der Vorwelt mit steter Berücksichtigung der lebenden Thiere. T. 1: Wirbelthiere. Cz. 1: Säugethiere. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1847, s. 88. (niem.).
  71. ↑ W. Pei. On the Mammalian Remains from Locality 3 at Choukoutien. „Palaeontologia Sinica”. Series C. 7 (5), s. 1–108, 1936. 
  72. ↑ T. Kormos. Revision der präglazialen Wühlmäuse vom Gesprengberg bei Brassó in Siebenbürgen. „Paläontologische Zeitschrift”. 15 (1), s. 11, 1933. DOI: 10.1007/BF03041636. (niem.). 
  73. ↑ a b A. Ruiz Bustos. Estudio sobre los arvicólidos cuaternarios. „Paleomammalia”. 2 (1), s. 84, 1988. (hiszp.). 
  74. ↑ Meulen 1978 ↓, s. 126.
  75. ↑ D.M.A. Bate. A fossil vole from Cyrenaica. „The Annals and Magazine of Natural History”. Twelve series. 3 (35), s. 982, 1950. DOI: 10.1080/00222935008656103. (ang.). 
  76. ↑ R.D. Guthrie & J.V. Matthews, Jr.. The Cape Deceit fauna-Early Pleistocene mammalian assemblage from the Alaskan Arctic. „Quaternary Research”. 1 (4), s. 488, 1971. DOI: 10.1016/0033-5894(71)90060-3. (ang.). 
  77. ↑ Meulen 1978 ↓, s. 110.
  78. ↑ Ch.I. Forsyth Major. L’origine della fauna delle nostre isole. „Atti della Società Toscana di Scienze Naturali Residente in Pisa, Processi Verbali”. 3, s. 126, 1882. (wł.). 
  79. ↑ Chaline 1972 ↓, s. 138.
  80. ↑ C.W. Hibbard. A new Pitymys from the Pleistocene of Kansas. „Journal of Mammalogy”. 18 (2), s. 235, 1937. DOI: 10.2307/1374475. (ang.). 
  81. ↑ D.M.A. Bate. New Pleistocene mammals from Palestine. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 20 (117), s. 400, 1937. DOI: 10.1080/00222933708655355. (ang.). 
  82. ↑ Hibbard 1944 ↓, s. 730.
  83. ↑ D.M.A. Bate. Note on a new vole and other remains from the Ghar Dalam Cavern, Malta. „The geological magazine, or, Monthly journal of geology”. 57 (5), s. 209, 1920. (ang.). 
  84. ↑ D.A. Guthrie. Fossil vertebrates from Pleistocene terrestrial deposits on the northern Channel Islands, southern California. „Pacific Section, American Association of Petroleum Geologists Publication”. 45, s. 191, 1998. (ang.). 
  85. ↑ J.E. Storer. A Middle Pleistocene (late Irvingtonian) mammalian fauna from Thistle Creek, Klondike Goldfields region of Yukon Territory, Canada. „Paludicola”. 4 (4), s. 137–150, 2004. (ang.). 
  86. ↑ Ch.I. Forsyth Major. Exhibited some jaws and teeth of Pliocene voles (Mimomys, gen. nov.), from the Norwich Crag at Thorpe, and from the Upper Val d’Arno. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1902 (1), s. 106, 1902. (ang.). 
  87. ↑ R.A. Martin, P. Peláez-Campomanes & J.G. Honey. Preliminary study of rodents from the Golliher B Assemblage of Meade County, Kansas, USA indicates an intense cold period near the end of the Pleistocene. „Palaeontologia Electronica”. 14 (3), s. 8, 2011. (ang.). 
  88. ↑ Hibbard 1944 ↓, s. 727.
  89. ↑ D.M.A. Bate. Two new mammals from the Pleistocene of Malta, with notes on the associated fauna. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1935 (2), s. 256, 1935. DOI: 10.1111/j.1469-7998.1935.tb06248.x. (ang.). 
  90. ↑ M. Kretzoi. The fauna of small vertebrates of the Middle Pleistocene at Petralona. „Anthropos (Athens)”. 1 (1–2), s. 137, 1977. (ang.). 
  91. ↑ E. Gil. Los micromamíferos del tránsito Pleistoceno inferior-medio de Atapuerca (Burgos, España). Implicaciones bioestratigráficas y evolutivas. „Geogaceta”. 22, s. 73, 1997. (hiszp.). 
  92. ↑ S.-h. Zheng, Y.-q. Zhang & N. Cui / 郑绍华, 张颖奇 & 崔宁. Five new species of Arvicolinae and Myospalacinae from the Late Pliocene–Early Pleistocene of Nihewan Basin / 记泥河湾盆地晚上新世—早更新世䶄亚科(Arvicolinae)和鼢鼠亚科(Myospalacinae)五新种. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 57 (4), s. 315, 2019. (ang. • chiń.). 
  93. ↑ F. Marcolini, C. Tuveri, M. Arca & T. Kotsakis. Microtus (Tyrrhenicola) sondaari n. sp. (Arvicolidae, Rodentia) from Monte Tuttavista (Sardinia, Italy). „Hellenic Journal of Geosciences”. 41, s. 81, 2006. (ang.). 
  94. ↑ F. Heller. Die Wühlmäuse der Mosbacher Sande. „Notizblatt des Vereins für Erdkunde und der Hessischen Geologischen Landesanstalt zu Darmstadt”. V. Folge. 14, s. 113, 1933. (niem.). 
  95. ↑ a b c P. Brunet-Lecomte. Description de trois nouvelles espèces fossiles de campagnols souterrains du Quaternaire d’Europe occidentale (Rodentia, Arvicolidae). „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. Série II. 307, s. 1989, 1988. (fr.). 
  96. ↑ M. Malez & G. Rabeder. Neues Fundmaterial von Kleinsäugern aus der altpleistozänen Spaltenfüllung Podumci 1 in Norddalmatien (Kroatien, Jugoslawien). „Beiträge zur Paläontologie von Österreich”. 11, s. 471, 1984. (niem.). 

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nornik&oldid=71996855”