Mieczysław Albert Krąpiec

filozof polski, duchowny katolicki

Mieczysław Albert Maria Krąpiec OP (ur. 25 maja 1921 w Berezowicy Małej, zm. 8 maja 2008 w Lublinie) – polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof, tomista, teolog, humanista, wieloletni rektor i profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, współtwórca lubelskiej szkoły filozoficznej, inicjator wydawania i przewodniczący komitetu naukowego Powszechnej Encyklopedii Filozofii.

Mieczysław Albert Maria Krąpiec
profesor nauk filozoficznych
Ilustracja
Kraj działania  Polska
Data i miejsce urodzenia 25 maja 1921
Berezowica Mała
Data i miejsce śmierci 8 maja 2008
Lublin
Miejsce pochówku Cmentarze przy ul. Lipowej w Lublinie
Rektor KUL
Okres sprawowania 1970-1983
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Inkardynacja dominikanie
Śluby zakonne 8 lipca 1943
Prezbiterat 17 czerwca 1945
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Palm Akademickich (Francja) Wielki Krzyż Oficerski Orderu Leopolda II (Belgia) Medal Komisji Edukacji Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

ŻyciorysEdytuj

Urodził się w niewielkiej miejscowości Berezowica Mała na Podolu. Po ukończeniu w 1939 I Państwowego Gimnazjum im. Wincentego Pola w Tarnopolu wstąpił do zakonu oo. Dominikanów w Krakowie, gdzie studiował tajnie filozofię i teologię. Wyjazd z rodzinnej wsi uratował go przed zagładą (w nocy z 22 na 23 lutego 1944 UPA wymordowała 131 polskich mieszkańców Berezowicy). Studia w czasie okupacji niemieckiej odbył tajnie w dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym w Krakowie, Warszawie i Lublinie. 8 lipca 1943 złożył śluby wieczyste, a 17 czerwca 1945 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk ks. abpa prof. dra Michała Godlewskiego.

W 1946 uzyskał doktorat z filozofii za pracę O miłości przyrodzonej nade wszystko względem Boga napisanej pod kierunkiem Sługi Bożego o. Jacka Woronieckiego, który został nostryfikowany przez Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu „Angelicum” w Rzymie. Studia teologiczne kontynuował w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie w 1948 uzyskał doktorat z teologii za pracę De amore hipostatico in Sanctissima Trinitate secundum St. Thomam Aquinatem, napisaną pod kierunkiem ks. prof. Antoniego Słomkowskiego.

Habilitację uzyskał w 1957 na podstawie rozprawy pt. Egzystencjalne podstawy transcendentalnej analogii bytu.

15 października 2001 Jan Paweł II w liście skierowanym do o. Mieczysława Alberta Krąpca z okazji jego 80. urodzin napisał:

Zawsze podziwiałem Twój realizm spojrzenia na codzienność i maksymalizm w szukaniu odpowiedzi na związane z nią pytania i problemy. Wiedziałem, że to nie jest tylko filozofia w jej wymiarze teoretycznym, ale głęboko w sercu zakorzeniona filozofia życia. Z niej wynikała troska o studentów, o podnoszenie naukowego poziomu Uniwersytetu, aby jego absolwenci byli dobrze przygotowani do stawiania czoła złożonej rzeczywistości oraz do twórczej pracy dla obrony i rozwoju polskiego dziedzictwa nauki i kultury. W ten sposób wyrażała się również troska o zachowanie chrześcijańskiej tożsamości narodu wobec ówczesnych zagrożeń i o kształtowanie w młodych ludziach ducha patriotyzmu, który miłość ojczyzny łączy z otwarciem na ogólnoludzkie, ponadczasowe wartości. Był to opatrznościowy wkład, jaki wniosłeś w życie tej Uczelni i całego polskiego środowiska naukowego jako profesor i długoletni rektor[1].

Zmarł 8 maja 2008, pochowany został 16 maja 2008 w grobowcu oo. dominikanów na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.

Praca naukowaEdytuj

W latach 1946-1954 wykładał filozofię w Dominikańskim Kolegium Filozoficzno-Teologicznym w Krakowie. W 1951 rozpoczął pracę na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie wykładał metafizykę. W swoich badaniach naukowych skoncentrował się na koncepcji bytu u Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu.

Od 1 stycznia 1955 do 31 sierpnia 1996 pełnił funkcję kierownika Zakładu Metafizyki i Katedry Metafizyki i Teorii Poznania. W 1956 otrzymał tytuł docenta. W latach 1957-1970 był kierownikiem II Katedry Metafizyki (Katedra Metafizyki Ogólnej). W 1965 był stypendystą Fundacji Aleksandra von Humboldta, staż odbywał na Uniwersytecie w Monachium, u prof. M. Můllera.

Dwukrotnie był dziekanem Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL – w latach 1958-1961 i 1969-1970. Od 1962 do 1970 był przewodniczącym Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Naukowego KUL. W 1963 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1968 profesora zwyczajnego.

Był inicjatorem powstania i przewodniczącym Komitetu Naukowego Powszechnej encyklopedii filozofii, wydawanej w latach 2000-2009: 10 tomów).

Był także inicjatorem powstania polskiego oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (SITA) oraz był jednym z inicjatorów powołania Oddziału PAN w Lublinie.

Pod jego kierunkiem powstało ok. 300 prac magisterskich oraz ponad 60 prac doktorskich, m.in. kard. Mariana Jaworskiego czy biskupa Ignacego Deca.

Rektor KULEdytuj

O. Krąpiec pełnił funkcję rektora KUL od 1 października 1970 do 1983 roku, przez pięć kadencji – najdłużej w historii uczelni[2].

Jako rektor rozwijał struktury naukowe, administracyjne oraz bazę materialną uniwersytetu. Dzięki jego staraniom udało się przeprowadzić kapitalny remont całego gmachu głównego uniwersytetu i jego konieczną rozbudowę. Wybudował nowy fronton głównego gmachu KUL, a także był inicjatorem i pomysłodawcą 10-piętrowego Collegium Jana Pawła II, na które zbierał pieniądze głównie w Ameryce.

Zainicjował prace nad powstaniem Encyklopedii katolickiej, był przewodniczącym jej redakcji, utworzył Międzywydziałowy Zakład Leksykograficzny 1970, powołał także Szkołę Kultury i Języka Polskiego przy KUL oraz Zakład Duszpasterstwa i Migracji Polonijnej 1972, reaktywował sekcję Filologii Romańskiej 1972, sekcję Filologii Angielskiej 1982, Wydział Nauk Społecznych z sekcjami: psychologii, pedagogiki, socjologii, sekcję Prawa na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Prawnych 1982.

Zaangażowanie społeczneEdytuj

Był honorowym przewodniczącym Rady Programowej Radia Maryja. Przez kilka lat wygłaszał felietony z cyklu „Myśląc Ojczyzna”, brał udział w „Rozmowach niedokończonych”, udzielał wywiadów „Naszemu Dziennikowi” i Telewizji Trwam. Wspierał swoim doświadczeniem Wyższą Szkołę Kultury Społecznej i Medialnej.

Członkostwo w organizacjachEdytuj

  • W okresie gimnazjum był przewodniczącym szkolnego oddziału Młodzieży Wszechpolskiej.
  • 1964 został członkiem Göres Geselschaft (Bonn).
  • 1967 został członkiem Societé Internationale pour l’Étude de la Philosophie Médiévale.
  • 1970 został członkiem Academia Scientiarum et Artium Europea (Salzburg).
  • 1970 został członkiem Pontificia Accademia San Tommaso d’Aquino (Rzym).
  • członek, a w latach 1970-1981 prezes Towarzystwa Naukowego KUL.
  • 1972 został członkiem Societas Humboldtiana Polonorum.
  • 1972- 1979 sprawował funkcję kierownika Zakładu Duszpasterstwa i Migracji Polonijnej KUL.
  • 1982 został członkiem zwyczajnym Pontificia Academia Theologica (Rzym)
  • 1983 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.
  • 1988-1990 był członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych.
  • 1989 został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności (Kraków).
  • 1991 został czynnym członkiem Academia Scientiarum et Artium Europea (Salzburg).
  • 1994 został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk (Warszawa).
  • członek Società Internazionale Tommaso d’Aquino (SITA).
  • członek Amerykańskiego Stowarzyszenia Filozofów Katolickich.
  • przewodniczący i inicjator Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (Lublin).
  • członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.
  • członek Lubelskiego Towarzystwa Naukowego.

NagrodyEdytuj

  • 1973 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
  • 1977 otrzymał II.klasę (Grand Officier) Orderu Leopolda II (nadaną przez rząd Belgii).
  • 1978 roku otrzymał Krzyż Komandorski Odrodzenia Polski
  • 1981 nagroda Premio Internazionale Salsomaggiore (Parma, Włochy)
  • 1983 Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • 1984 otrzymał Komandorię Orderu Palm Akademickich Rządu Francuskiego.
  • 1986 otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
  • 1988 otrzymał tytuł „Profesora Roku 1988” nadany przez Consesjo Cultural Mundial (UNESCO, Meksyk).
  • 1989 doctor honoris causa uczelni: Pontifical Institute of Mediaeval Studies, który jest częścią Uniwersytetu Toronto
  • 1990 doctor honoris causa Katolickiego Uniwersytetu w Leuven w Belgii.
  • 1991 otrzymał tytuł „Man of the Year 1991/92" nadany przez International Biogaphicial Centre (Cambridge, Anglia),
  • 1991 otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL
  • 1991 otrzymał nagrodę indywidualną Ministra Edukacji Narodowej za wybitne osiągnięcia naukowe.
  • 1992 otrzymał tytuł „Man of the Year 1992” nadany przez American Biographical Instityte.
  • 1993 doktorat honoris causa Tarnopolskiego Eksperymentalnego Instytutu Pedagogicznego w Tarnopolu.
  • 1994 otrzymał wyróżnienie Lubelskiego Towarzystwa Naukowego dla ludzi zasłużonych dla nauki na Lubelszczyźnie.
  • 2000 medal „Polonia Mater Nostra Est” Społecznej Fundacji Pamięci Narodu Polskiego.
  • 2001 otrzymał Diamentowe Laury Umiejętności i Kompetencji (Katowice).
  • 2001 otrzymał medal „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”.
  • 2002 otrzymał nagrodę Feniks 2002, przyznawaną w ramach Targów Wydawców Katolickich; nagroda została przyznana za „całokształt twórczości piśmienniczej i działalności edytorskiej” (Warszawa).
  • 2005 otrzymał medal „Zasłużony dla Polonii”.
  • 2005 otrzymał honorowy tytuł zakonny „Magister in Sacra Theologia” (pozwala na otwieranie nowych studiów).
  • 2006 otrzymał nagrodę Polskiego Stowarzyszenia Morsko-Gospodarczego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego „Animus et semper fidelis”.
  • 2006 otrzymał „Medal Pamiątkowy Województwa Lubelskiego”

Wybrane publikacjeEdytuj

Jego dorobek naukowo-badawczy zawiera ponad 30 pozycji książkowych, z których wiele zostało przełożonych na język angielski, francuski, rosyjski, oraz około 400 studiów i artykułów.

  • Metafizyka
  • Realizm ludzkiego poznania
  • Ja-człowiek
  • Koncepcja prawa
  • Koncepcja języka
  • U podstaw rozumienia kultury
  • Struktura bytu. Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i Tomasza z Akwinu (1963)
  • Człowiek jako osoba
  • Ludzka wolność i jej granice
  • Człowiek i prawo naturalne
  • Arystotelesowska koncepcja substancji
  • Sens kultury chrześcijańskiej
  • Wprowadzenie do filozofii
  • O chrześcijańską kulturę
  • O rozumienie świata
  • Człowiek w kulturze
  • Spełniać dobro. Felietony z „Radia Maryja”
  • Filozofia co wyjaśnia?
  • Filozofia w teologii
  • Odzyskać świat realny
  • Dlaczego zło?
  • Rozważania o narodzie

UpamiętnienieEdytuj

 
Plac o. prof. Mieczysława A. Krąpca w Lublinie
  • od 2009 roku w rocznicę śmierci na KUL-u organizowane jest sympozjum przybliżające postać i działalność o. prof. Mieczysława Alberta Krąpca[3].
  • w 2011 jednemu w placów w centrum Lublina nadano imię plac Mieczysława Alberta Krąpca[4].
  • w 2013 o. Krąpiec został patronem Gimnazjum nr 3 w Lublinie[5].

KontrowersjeEdytuj

W 2014 ukazała się książka Dariusza Rosiaka Wielka odmowa. Agent, filozof, antykomunista (Wydawnictwo Czarne, 2014 ​ISBN 978-83-7536-765-2​), w której Krąpiec przedstawiany jest jako tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Józef”[6]. Publikacja wraz z towarzyszącą jej promocją spotkała się z zarzutem zorganizowanej akcji propagandowej[7].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ 2001.10.15 – Watykan – List do o. prof. Mieczysława Alberta Krąpca OP | zyciezakonne.pl, 27 marca 2020 [dostęp 2020-03-27].
  2. ↑ D.Gałaszewska-Chilczuk, „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944-1969), Warszawa 2013
  3. ↑ I rocznica śmierci Ojca prof. Mieczysława A. Krąpca.
  4. ↑ Czwarta rocznica śmierci o. prof. Mieczysława A. Krąpca OP.
  5. ↑ W Lublinie będzie gimnazjum im. o. Krąpca.
  6. ↑ Informacja o książce na witrynie Wydawnictwa Czarne (dostęp: 7 czerwca 2014 r.).
  7. ↑ „Gazeta Wyborcza” oczernia o. prof. Krąpca, RadioMaryja.pl [dostęp 2015-12-07].

BibliografiaEdytuj

  • Biogram na stronie KUL
  • Kto jest kim w Kościele? Grzegorz Polak. Wydawnictwo KAI. Warszawa 1999.
  • Powszechna Encyklopedia Filozofii t.6, s. 43-48. Lublin 2005.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mieczysław_Albert_Krąpiec&oldid=62908431”