Mieczysław Frenkiel
Mieczysław Frenkiel (ur. 15 lipca 1858 w Byszowie, zm. 19 kwietnia 1935 w Warszawie) – polski aktor.
Mieczysław Frenkiel, ok. 1892 r. | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód |
aktor |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się jako Bonawentura Adam Mieczysław Frenkiel, syn Aleksandra i Marii z Niwińskich. Miał siostrę Michalinę Frenkiel-Niwińską, śpiewaczkę. W 1876 ukończył Gimnazjum w Sandomierzu i po półrocznej praktyce w aptece w Zawichoście zapisał się na farmację w Warszawie. Równocześnie rozpoczął naukę w szkole dramatycznej Emiliana Derynga.
Debiutował na popisie szkolnym w 1879 rolą Kryspina, a rok później wyjechał z zespołem na prowincję. Podczas występów w Kaliszu został zaangażowany do teatru krakowskiego, gdzie pracował do 1885. W tym czasie występował gościnnie w Petersburgu, Lwowie (pięć sezonów) i Warszawie.
Zaangażowano go w warszawskim Teatrze Rozmaitości (1890), gdzie pracował do śmierci, wyjeżdżając tylko na gościnne występy, m.in. do Lublina, Lwowa, Wilna, Poznania, Łodzi, Bydgoszczy.
W 1914 występował w Petersburgu, zaś w 1926 - w Pradze. Jego słynna rola to tytułowy pan Geldhab. Trzykrotnie obchodził jubileusze: dwudziestopięciolecia, trzydziestopięciolecia, pięćdziesięciolecia pracy scenicznej. Bezpośrednio po trzecim jubileuszu przeszedł na emeryturę, ale występował do 1932.
Należał do najwybitniejszych polskich aktorów komediowych i wykonawców ról molierowskich, m.in. Tartufa („Świętoszek”), Orgona („Chory z urojenia”). Miał w swoim dorobku osiemnaście ról fredrowskich, np. Cześnika („Zemsta”), Twardosza („Dożywocie”), Szambelana („Pan Jowialski”).
Występował często jako recytator i monologista, a w okresie międzywojennym grał w sześciu filmach, m.in. jako Boryna („Chłopi” 1922). Był wybitnym pedagogiem. Wykładał w klasie dramatycznej przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym, w Szkole Dramatycznej, a w latach 1925–1932 był lektorem dykcji i wymowy Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1910–1913 drukowano jego nowele w „Tygodniku Ilustrowanym”. Był zasłużonym członkiem ZASP.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 52-1-30[1]).
Był mężem aktorki Stanisławy Pysznik (1863–1945), ojcem aktora Tadeusza Frenkla. Jego siostrzeńcem był Jan Fryling[2].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)[3]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 stycznia 1928)[5]
Upamiętnienie
edytujOd 24 listopada 1961 jego imię nosi ulica w Warszawie, w obecnej dzielnicy Wawer[6].
Mieczysław Frenkiel w strojach scenicznych
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MIECZYSŁAW FRENKIEL, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .
- ↑ Śp. Jan Fryling. „Biuletyn”. Nr 32, s. 96, Czerwiec 1977. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 12, poz. 13 „za znakomitą działalność artystyczną”.
- ↑ Uchwała nr 28 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 24 listopada 1961 r. w sprawie nadania nazw ulicom, Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 20 grudnia 1961 r., nr 22, poz. 96, s. 5.
Bibliografia
edytuj- Maciej Zarębski, Regionalny słownik biograficzny, Staszów, „Ziemia Staszowska”, kwartalnik społeczno-kulturalny, nr 2, 1990.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mieczysław Frenkiel w bazie IMDb (ang.)
- Mieczysław Frenkiel w bazie Filmweb
- Mieczysław Frenkiel w bazie filmpolski.pl
- Mieczysław Frenkiel, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
- Mieczysław Frenkiel w bibliotece Polona