Mieczysław Gawlik[1] (ur. 3 czerwca 1883 w Wołoskiej Wsi, zm. 29 stycznia 1928 we Lwowie) – polski historyk, profesor gimnazjalny.

Mieczysław Gawlik
Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1883
Wołoska Wieś

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1928
Lwów

Zawód, zajęcie

historyk, nauczyciel

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Życiorys edytuj

Urodził się 3 czerwca 1883 w Wołoskiej Wsi koło Bolechowa[2][3][4]. Był wyznania rzymskokatolickiego[2]. Kształcił się w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie, gdzie w 1902 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości[5][3][4]. Od 1903 do 1908 odbył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego o specjalności historii i geografii pod opieką naukową profesorów Ludwika Finkela i Bronisława Dembińskiego[3][4][6]. Podczas studiów został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Czytelni Akademickiej we Lwowie oraz sekretarzem zarządu Akademickiego Kółka Historycznego[7]. Na lwowskiej uczelni uzyskał stopień doktora[2][8][8] z zakresu historii Polski[6].

15 października 1906 podjął pracę w szkolnictwie[2]. W części roku szkolnego 1906/1907 jako zastępca nauczyciela pracował w C. K. Gimnazjum w Dębicy[9]. Z Dębicy 3 marca 1907 został przeniesiony do C. K. Gimnazjum w Jarosławiu[10]. Wkrótce potem, 9 listopada 1907 złożył egzamin nauczycielski[2] z zakresu historii i geografii[6]. W gimnazjum jarosławskim uczył geografii, historii powszechnej, dziejów ojczystych (kraju rodzinnego), prowadził koło historyczne[11][12][13][14]. 12 września 1910 został przeniesiony do C. K. Szkoły Realnej w Żywcu[15]. Około 1910/1911 pracował w Horodence[6]. Od 1911 do 1913 uczył w Tłumaczu[3][16][4][6]. Później był profesorem w C. K. II Gimnazjum w Stanisławowie, w którym uczył historii, geografii, kaligrafii[17][18].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości sprawował stanowisko dyrektora Polskiego Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego w Horodence[19][3]. Wówczas był przewodniczącym koła Towarzystwa Szkoły Ludowej w Horodence[20]. Do 1924 był dyrektorem Polskiego Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego w Borszczowie[21][22][23][8][3]. Uczył tam geografii i historii[21]. Latem 1924 został przeniesiony (formalnie z II Gimnazjum w Stanisławowie) na stanowisko profesora w VIII Państwowym Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego[24] (do Lwowa powrócił celem poświęcenia się pracy naukowej)[3]. Uczył tam historii i geografii[25]. Z powodu trudnych warunków materialnych równolegle pracował jako nauczyciel w innych lwowskich zakładach: w Seminarium Nauczycielskim Żeńskim[26], szkołach prywatnych i na kursach dokształcających[3].

Publikował prace naukowe w formie monografii historycznych, a także wydawał artykuły i rozprawy, drukowane w „Kwartalniku Historycznym” oraz na łamach prasy lwowskiej (dotyczyły historii Kozaczyzny, stosunków polsko-moskiewskich oraz ruchu historyczno-naukowego ruskiego i rosyjskiego)[3][16]. Przez wiele lat gromadził również materiały do historii zbójnictwa na Podkarpaciu[16]. Od lat studenckich był działaczem oświatowym[16]. Był członkiem zarządu Koła Lwowskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych[4][3]. Należał także do Towarzystwa Historycznego[27].

We Lwowie zamieszkiwał przy ulicy Kochanowskiego 8[23]. Zmarł nagle 29 stycznia 1928 we Lwowie na serce w wieku 44 lat[23][16][28][3][8]. Został pochowany we Lwowie[3]. W pogrzebie uczestniczył m.in. abp Józef Teodorowicz, a nad grobem przemawiał August Paszkudzki z TNSW[3][4]. We wspomnieniu na łamach „Gazety Lwowskiej” Mieczysław Gawlik został określony mianem jednego z najgodniejszych i najlepszych reprezentantów zawodu profesorskiego[16]. Był żonaty z Anną z domu Stefanowicz, miał dwie córki[16].

Publikacje edytuj

Przypisy edytuj

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Miezislaus Gawlik”.
  2. a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 102.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q Z kraju. Ś. p. dr. Mieczysław Gawlik. „Kurier Warszawski”. Nr 36, s. 13, 5 lutego 1928. 
  4. a b c d e f g h Z żałobnej karty. Ś. p. dr. Mieczysław Gawlik. „Przegląd Pedagogiczny”. Z. 13, s. 306–307, 31 marca 1928. 
  5. Sprawozdanie Dyrektora C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1902. Lwów: 1902, s. 93.
  6. a b c d e Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868–1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 285. ISBN 83-87703-59-1.
  7. Sprawozdanie Czytelni Akademickiej we Lwowie za rok administracyjny 1903/4. Lwów: 1904, s. 16, 79.
  8. a b c d Kronika. Wspomnienie pośmiertne. „Wiadomości Jarosławskie”. Nr 1, s. 5, 5 lutego 1928. 
  9. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Dębicy za rok szkolny 1907/08. Tarnów: 1908, s. 6.
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1907. Jarosław: 1907, s. 5.
  11. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1907. Jarosław: 1907, s. 2, 4.
  12. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1908. Jarosław: 1908, s. 1, 4.
  13. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1909. Jarosław: 1909, s. 2, 4.
  14. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1910. Jarosław: 1910, s. 2, 4, 25.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jarosławiu za rok szkolny 1911. Jarosław: 1911, s. 39.
  16. a b c d e f g Kronika. Śp. Mieczysław Gawlik. „Gazeta Lwowska”. Nr 25, s. 4, 31 stycznia 1928. 
  17. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1021.
  18. Sprawozdanie Dyrekcji II. Gimnazjum Państwowego w Stanisławowie za rok szkolny 1920/21. Stanisławów: 1911, s. 3.
  19. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 158.
  20. Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 41.
  21. a b Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 332.
  22. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 167.
  23. a b c Polonia Restituta dla Baden Powella. „Słowo Polskie”. Nr 30, s. 5, 31 stycznia 1928. 
  24. Wiadomości osobiste. Zmarli. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 4, s. 217, 30 września 1924. 
  25. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 139.
  26. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 370.
  27. Alicja Puszka: Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii (1868–1914). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1999, s. 222, 223. ISBN 83-87703-59-1.
  28. Wiadomości osobiste. Zmarli. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 4, s. 153, 25 kwietnia 1928. 
  29. Projekt unii rosyjsko-polskiej w drugiej połowie XVII wieku. worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].
  30. Projekt unii rosyjsko-polskiej w drugiej połowie XVII wieku. worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].
  31. Na wschodniej rubieży : (z przeszłości Rusi Czerwonej). worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].
  32. Konieczność wprowadzenia historii kultury polskiej jako przedmiotu obowiązkowego w planach i nauczaniu w szkołach średnich. worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].
  33. Kultura Polski; (wypisy źródłowe). worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].
  34. Książki, czasopisma. „Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 2, s. 88, 25 lutego 1926. 
  35. Pytania i odpowiedzi z historji : polski i powszechnej (101 tematów maturycznych) : dla użytku abiturjentów i uczniów wyższych klas szkół średnich. worldcat.org. [dostęp 2020-04-21].

Linki zewnętrzne edytuj