Mieczysław Berman
Mieczysław Berman (ur. 7 lipca 1903 w Warszawie[1], zm. 31 grudnia 1975 tamże) – polski grafik, specjalizujący się w fotomontażu politycznym, twórca plakatów politycznych, filmowych i reklamowych.
| Data i miejsce urodzenia |
7 lipca 1903 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 grudnia 1975 |
| Dziedzina sztuki |
grafika |
| Ważne dzieła | |
|
Pocisk, 3 x TAK | |
| Odznaczenia | |
  
| |
_01.JPG)
Życiorys edytuj
Syn Henryka. Kształcił się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie[1]. W latach 1934–1937 był członkiem grupy artystycznej Czapka Frygijska, jednoczącej malarzy o poglądach lewicowych.
Tworzył fotomontaże pod wpływem dzieł László Moholy-Nagy’a, Johna Heartfielda oraz twórców radzieckich (El Lissickiego, Aleksandra Rodczenki, Gustawa Kłucisa), a także Mieczysława Szczuki i Teresy Żarnower. W 1927 zajął się tworzeniem ilustracji do utworów pisarzy rewolucyjnych. W latach 30. publikował swoje fotomontaże polityczne w pismach lewicowych.
Przed wojną pracował w wydawnictwie Rój Melchiora Wańkowicza[2]. Zajmował się też grafiką reklamową. Stworzył plakaty „Cukier krzepi”, „Graj i wygrywaj u Wolanowa”, „Spiess polski lek”. W 1937 za plakat „Pocisk” otrzymał Złoty Medal na L’Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu.
Okres II wojny światowej spędził w Związku Radzieckim, gdzie publikował swoje prace w „Czerwonym Sztandarze” (Lwów, 1939–1941) i „Nowych Widnokręgach” (Moskwa, 1943–1946). W drugim półroczu 1944 opracował projekt orderu „Krzyż Grunwaldu”.
Po wojnie tworzył plakaty propagandowe: „3 x TAK”, „Milicjant – twój przyjaciel i obrońca”[2]. Po odwilży zamieszczał rysunki i fotomontaże satyryczne w „Szpilkach”, „Trybunie Wolności”, „Żołnierzu Polskim” i in. Tworzył plakaty filmowe, m.in. do filmów Celuloza (1954), Czapajew (ZSRR). W latach 60. stworzył cykl sześćdziesięciu ilustracji do „Myśli nieuczesanych” Stanisława Jerzego Leca.
Prace Mieczysława Bermana znajdują się w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku oraz w najlepszych kolekcjach prywatnych głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej.
Był mężem Ireny z Chojnackich (1904–1987). Mieszkali w Warszawie przy ul. L. Narbutta 8/14[1].
Zmarł w Warszawie, spoczywa obok żony na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A36-2-24)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1961)[1]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[4]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970. Słownik biograficzny. Maria Serafińska (kierownik redakcji). Warszawa: Okręg Warszawski ZPAP, 1972, s. 34.
- ↑ a b Aleksandra Boćkowska: Trzy razy tak. Historia Mieczysława Bermana, naczelnego grafika PRL. [w:] gazeta.pl [on-line]. 2017-10-08. [dostęp 2017-10-07].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia edytuj
- Kalendarz „Szpilek” na rok 1955, RSW „Prasa”, Warszawa 1955.
- Księga wspomnień 1919–1939 (z Jonaszem Sternem), „Czytelnik” Warszawa 1960.
- Mieczysław Szczuka, oprac. Anatol Stern i Mieczysław Berman, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1965.
- Piotr Rypson, Czerwony monter : Mieczysław Berman: grafik, który zaprojektował polski komunizm, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2017, ISBN 978-83-65271-55-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Mieczysław Berman, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22].