Mierzeja

piaszczysty wał przybrzeżny oddzielający całkowicie lub częściowo zatokę od otwartego morza

Mierzejapółwysep, rodzaj kosy cechujący się tym, że całkowicie lub w znacznym stopniu odcina przybrzeżny fragment morza od reszty akwenu morskiego[1][2].

Schemat powstawania mierzei oraz jeziora przybrzeżnego
Mierzeja na wyspie Bruny na Tasmanii

Jeśli odcięcie nie jest pełne i istnieje niewielkie połączenie (cieśnina) między zbiornikiem macierzystym a nowo powstałym, taki odcięty fragment morza nazywa się zalewem, natomiast gdy mierzeja oddziela całkowicie fragment morza (łączy dwa punkty wybrzeża), taki zbiornik staje się jeziorem przybrzeżnym (limanowym)[1].

Formy mierzejowe powstają w wyniku działania prądów przybrzeżnych lub w efekcie migracji podwodnych piaszczystych nasypów podczas transgresji morza (na obszary pierwotnie lądowe)[2]. Zaliczane do nich bywają tombola[3][4].

Mierzeje występują na wybrzeżu Bałtyku (Wiślana, Łebska, Kurońska, Helska)[1][2], ale znane są też z innych mórz, np. Mierzeja Arabacka.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Mieczysław Klimaszewski: Geomorfologia. PWN, Warszawa, 1978, s. 910 i 911.
  2. a b c Piotr Migoń: Geomorfologia. PWN, Warszawa, 2006, s. 403–405. ISBN 978-83-01-15979-5.
  3. Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Andrzej Dyczkowski (red.): Nowy leksykon PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 1786. ISBN 978-83-01-12490-8. [dostęp 2015-07-28].
  4. Bogdan Suchodolski (red.): Wielka encyklopedia powszechna PWN. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966, s. 279. [dostęp 2015-07-28].