Mikołaj Orłowski

szlachcic i żołnierz polski z XVI wieku

Mikołaj Orłowski herbu Junosza (zm. 1549) – rotmistrz obrony potocznej, podkomorzy łęczycki.

Mikołaj Orłowski
Herb rodowy
Junosza
Data śmierci

1549

Ród

Orłowscy herbu Junosza

Wojny i bitwy

Bitwa pod Obertynem (1531)

Administracja

podkomorzy łęczycki, sędzia ziemski dobrzyński

Życiorys edytuj

Pochodził ze szlacheckiej rodziny Orłowskich herbu Junosza. Był dworzaninem królewskim. Należał do stronników i współpracowników Jana Tarnowskiego, służbę u hetmana rozpoczął w 1522. Osiedlił się na Rusi, posiadał tam duży majątek (9 wsi). W latach 1526-1531 był rotmistrzem jazdy obrony potocznej. W 1531 wziął udział w odwetowej wyprawie hetmana Jana Tarnowskiego na Pokucie, przeciw hospodarowi mołdawskiemu Rareszowi. W tej kampanii dowodził 250-konną chorągwią jazdy, jego poczet rotmistrzowski liczył 21 jeźdźców. Walczył w bitwie pod Obertynem (22 sierpnia 1531). Jego chorągiew wchodziła w skład hufu walnego, który przeprowadził rozstrzygającą szarżę na wojska mołdawskie.

Przed 1541 został marszałkiem dworu hetmańskiego w Tarnowie[1]. Po 1546 otrzymał nominację na podkomorzego łęczyckiego. W dniu 22 czerwca 1549 r. Zygmunt August nadał podkomorstwo Stanisławowi Lasockiemu, opróżnione po śmierci Mikołaja Orłowskiego[2].

Zmarł w 1549, został pochowany w kolegiacie w Sandomierzu. Hetman Tarnowski ufundował swemu bliskiemu współpracownikowi i stronnikowi nagrobek i marmurowy posąg[3]. Zmarły został przedstawiony zgodnie z renesansową konwencją jako śpiący, w pełnej zbroi płytowej, żłobkowanej, ale z odsłoniętą głową, wspartą na prawej ręce. W lewej dłoni trzyma rękojeść obnażonego miecza. W górnym rogu płyty został wyobrażony rycerski hełm z przyłbicą[4]. Na nagrobku widnieje napis w języku łacińskim[5]:

https://polona.pl/item/monumenta-sarmatarum-viam-universae-carnis-ingressorum,MTIwMzEzNDI/687/#item

"GENEROSO NICOLAO ORŁOWSKI, VIRO MILITARI, STRENUO, DE REPUBQ~ BENE MERITO, IOANNES COMES IN TARNOW, CASTELL~ CRAC~ EX PIETATE POSUIT A. D. 1549.[6]


Przypisy edytuj

  1. Wodzimierz Dworzaczek, Hetman Jan Tarnowski: z dziejów możnowładztwa małopolskiego, Inst. Wydawn. Pax 1985, s. 259
  2. Matricularum Regni Poloniae summaria, t. V, wydał Teodor Wierzbowski, Warszawa 1919, nr 417.
  3. Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, J.N. Bobrowicz (red.), Lipsk 1839–1845.
  4. Sandomierz. skyscrapercity.com. [dostęp 2017-09-20]. (ang.).
  5. Szymon Starowolski, Monumenta Sarmatorum, Kraków 1655.
  6. Monumenta Sarmatorum..., oprac. Szymon Starowolski, Kraków 1655, s. 668

Bibliografia edytuj