Mikołaj Stefan Pac
Mikołaj Stefan Pac herbu Gozdawa (ur. ok. 1623[1], zm. 8 maja 1684 w Rudawie pod Grodnem[2]) – wojewoda trocki od 1651, kasztelan wileński w 1670, biskup wileński od 1671, starosta krzyczewski w 1650 roku[3], kanclerz Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego w latach 1672-1684[4].
Gozdawa | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia |
ok. 1623 |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec | |
Matka |
Anna Dusiatska |
Żona |
Teodora Tryznianka (rozwiedziony) |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Miejsce pochówku |
Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie |
Biskup wileński | |
Okres sprawowania |
1682-1684 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
2 lutego 1673 |
Nominacja biskupia |
25 maja 1682 |
Sakra biskupia |
25 lipca 1682 |
Data konsekracji |
25 lipca 1682 | ||||
---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||
|
Życiorys
edytujBył synem Stefana Paca, podkanclerzego litewskiego i podskarbiego wielkiego litewskiego.
Kariera Mikołaja Stefana Paca była dość wyjątkowa na tle magnaterii. Poseł sejmiku wileńskiego na sejm zwyczajny 1649/1650 roku, sejm zwyczajny 1650 roku[5]. Na sejmie 1650 roku wyznaczony z Koła Poselskiego komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[3]. W 1651 otrzymał urząd wojewody trockiego, mimo niepełnienia wcześniej żadnych znaczących urzędów. 17 października 1655 roku złożył przysięgę na wierność carowi Aleksemu Michajłowiczowi[6]. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[7]. Na sejmie 1659 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[8]. W 1661 był delegatem Senatu na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego[9]. Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[10]. W 1664 dyrektor trockiego sejmiku przedsejmowego[11], w 1666 marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego[12]. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[13]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[14]. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[15]. W 1670 został kasztelanem wileńskim, jednak już po kilku miesiącach rozwiódłszy się z żoną złożył posiadane urzędy, przyjął święcenia kapłańskie i został niemal natychmiast mianowany biskupem wileńskim. Bardzo szybko popadł w ostry konflikt z kapitułą wileńską, wskutek czego kapituła starała się w Rzymie o unieważnienie jego nominacji. W efekcie tych wypadków do konsekracji biskupiej doszło dopiero w 1681. Nie był rzeczywiście mianowany biskupem wileńskim przez papieża Innocentego XI do 25 maja 1682.[16]
Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym[17]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa wileńskiego w 1674 roku[18], podpisał jego pacta conventa[19].
Pochowany w katedrze Św. Stanisława i Św. Władysława w Wilnie[20].
Bibliografia
edytuj- Pacowie: materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa, 1885, s. 172-188. pbc.biaman.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-03)].
- A. Rachuba, Mikołaj Stefan Pac [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, 1979, s. 738-741.
Linki zewnętrzne
edytuj- Biskup Mikołaj Stefan Pac (ang.)
Przypisy
edytuj- ↑ Andrzej Rachuba, Mikołaj Stefan Pac [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, 1979, s. 738.
- ↑ Pacowie: materyjały historyczno-genealogiczne / ułożone i wydane przez Józefa Wolffa. pbc.biaman.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-03)]., Petersburg 1885, s. 183.
- ↑ a b Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 158.
- ↑ Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831) T. 3, Kraków 1899-1900, s. 3.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 392.
- ↑ Крестоприводная книга Великого Княжества Литовского 1655 г., w: Памятники истории Восточной Европы. Источники 15-17 вв. Том 4, Moskwa-Warszawa 1999, s. 51-117.
- ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 310.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 371.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 416.
- ↑ Andrzej B. Zakrzewski, Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w. - ustrój i funkcjonowanie : sejmik trocki, Warszawa 2000, s. 220.
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 133.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 498.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 46.
- ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. V, Patavii 1952, s. 416. (łac.)
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 149.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 28.
- ↑ Krzysztof Rafał Prokop, Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków-Warszawa 2020, s. 143.