Mimosa

gwiazda w gwiazdozbiorze Krzyża Południa

Mimosa (Beta Crucis, β Cru) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Krzyża Południa (wielkość gwiazdowa: 1,25m). Odległa od Słońca o około 355 lat świetlnych.

Mimosa
β Crucis
Ilustracja
Mimosa to najjaśniejsza gwiazda na tym zdjęciu
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Krzyż Południa

Rektascensja

12h 47m 43,269s[1]

Deklinacja

−59° 41′ 19,58″[1]

Paralaksa (π)

0,01171 ± 0,00098[1]

Odległość

279 ± 25 ly
85,4 ± 7,8 pc

Wielkość obserwowana

1,25m[1]

Ruch własny (RA)

−42,97 ± 0,72 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−16,18 ± 0,68 mas/rok[1]

Prędkość radialna

10,30 ± 0,20 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

zmienna typu Beta Cephei

Typ widmowy

B0,5 III[2]

Masa

16[3] M

Promień

8,4 ± 0,6[2] R

Metaliczność [Fe/H]

−0,08[4]

Wielkość absolutna

−3,41m[5]

Wiek

8–10 mln lat[2]

Temperatura

27 000 ± 1000 K[2]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

6814 pc[4]

Mimośród

0,0780[4]

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J12474326-5941194
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 481
Boss General Catalogue: GC 17374
Katalog Henry’ego Drapera: HD 111123
Katalog Hipparcosa: HIP 62434
Katalog jasnych gwiazd: HR 4853
SAO Star Catalog: SAO 240259
Becrux; CPD-59 4451

Nazwa edytuj

Gwiazda ta ma nazwę własną Mimosa, która pochodzi od łacińskiego określenia aktora; jej źródło nie jest jasne, ale może ona wywodzić się od rośliny o tej samej nazwie[6]. Historycznie używana była też nazwa Becrux, stworzona przez połączenie litery Beta i łacińskiej nazwy gwiazdozbioru (Crux). Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mimosa dla określenia tej gwiazdy[7].

Charakterystyka edytuj

 
Położenie w gwiazdozbiorze

Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna, czyli układ podwójny gwiazd, którego składników nie można rozdzielić optycznie, nawet za pomocą silnych teleskopów. Gwiazdy wchodzące w skład układu krążą po silnie wydłużonych orbitach w średniej odległości 8,7 au[3]. Pełny obrót wokół wspólnego środka masy układu zajmuje im około 5 lat[3].

Olbrzym będący głównym składnikiem układu to gwiazda zmienna typu Beta Cephei[1]. Należy do typu widmowego B0,5. Jej temperatura to około 27 000 K, jasność zaś przewyższa 34 000 razy jasność Słońca. Jej promień jest ponad ośmiokrotnie większy niż promień Słońca, a masa szesnastokrotnie większa od masy Słońca[2]. Gwiazda o tak dużej masie za 6–10 milionów lat zakończy życie jako supernowa[6].

Drugi składnik układu ma typ widmowy B2 V, co odpowiada temperaturze 22 000–23 000 K. Jego masa wynosi około 10 M[3].

Układ ten posiada towarzysza o znacznie mniejszej masie, znajdującego się jeszcze w momencie ewolucji przed ciągiem głównym[8], oddalonego o 4 sekundy kątowe, co odpowiada w przestrzeni odległości około 430 au[2]. Został on odkryty za pomocą kosmicznego teleskopu Chandra, odkrycie ogłoszono w 2007 roku.

Ponadto Beta Crucis ma optycznych towarzyszy. Składnik B o wielkości 11,4m jest oddalony o 42,6″ (pomiar z 2010 r.)[9][10]. Jeśli byłby związany grawitacyjnie z Mimosą, byłby to pomarańczowy karzeł należący do typu widmowego K, oddalony od olbrzyma o co najmniej 3600 au i obiegający go w czasie co najmniej 55 tysięcy lat[6]. Gwiazda oznaczona literą C jest odległa o 373,1″ (w 2000 r.)[9] i jest niezwiązanym obiektem tła[6].

Z terenów Polski gwiazdy tej nie można obserwować, należy ona do obiektów widocznych jedynie z południowej półkuli.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Mimosa w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f David H. Cohen et al.. Chandra spectroscopy of the hot star Beta Crucis and the discovery of a pre-main-sequence companion. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 386 (4), s. 1855-1871, 2008. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2008.13176.x. arXiv:0802.4084. (ang.). 
  3. a b c d C. Aerts et al.. Evidence for binarity and multiperiodicity in the Beta Cephei star Beta Crucis. „Astronomy & Astrophysics”. 329 (1), s. 137-146, 1998. Bibcode1998A&A...329..137A. (ang.). 
  4. a b c Anderson E., Francis C.: HIP 62434. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
  5. Obliczona na podstawie paralaksy i wielkości obserwowanej.
  6. a b c d Jim Kaler: MIMOSA (Beta Crucis). [w:] STARS [on-line]. 2009-07-10. [dostęp 2017-10-20]. (ang.).
  7. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2017-10-20].
  8. Kamil Złoczewski: Kosmos. Przewodnik obserwatora. T. 68. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 20-21. ISBN 978-83-252-1921-5.
  9. a b Mason et al.: WDS J12477-5941A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  10. CPD-59 4451B w bazie SIMBAD (ang.)