Mirosława Marcheluk
Mirosława Marcheluk (ur. 11 marca 1939 w Białymstoku) – polska aktorka teatralna i filmowa, pedagog.
Mirosława Marcheluk (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
11 marca 1939 |
---|---|
Zawód | |
Współmałżonek |
1. Henri Poulain 2. Ryszard Mróz |
Lata aktywności |
od 1960 |
Zespół artystyczny | |
Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu (1960-1962) Teatru 7.15 w Łodzi (1962–1964) Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1964–1974) Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi (1974–1993, 2003–2010) | |
Odznaczenia | |
|
Życiorys
edytujW 1960 roku ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi[1]. Była aktorką Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu (1960–1962) oraz teatrów łódzkich: Teatru 7.15 (1962–1964), Teatru im. Stefana Jaracza (1964–1974) i Teatru Nowego (1974–1993 oraz 2003–2010)[2]. Wystąpiła w ponad stu rolach teatralnych oraz dwudziestu rolach Teatru Telewizji w spektaklach w reżyserii takich twórców jak Kazimierz Dejmek, Jerzy Grzegorzewski, Bohdan Korzeniewski, Filip Bajon, Maria Kaniewska, Barbara Fijewska, Halina Machulska i Eugeniusz Korin[2][2]. Dyrektor Teatru Nowego w Łodzi w latach 1990–1993 oraz 2008–2010. Wykładowca Wydziału Aktorskiego PWSFTviT w Łodzi[3], Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi[4], Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi (vide strona www Seminarium) oraz WSKSiM w Toruniu[5].
Była wielokrotnie nagradzana za swoje role teatralne w łódzkim Teatrze Nowym m.in. na XII Kaliskich Spotkań Teatralnych (1982) za rolę Izabeli w Miarce za miarkę Szekspira oraz na XXIX KST za rolę Kobiety bez imienia w przedstawieniu Bonjur Marcel D. Jerzego Sitarza. Otrzymała także, II nagrodę na Przeglądzie Indywidualnej Twórczości Aktorskiej w Łodzi (1993) za spektakl Dariusz Cornelli van der Floris z listami Hieronima Gratusa Moskorzowskiego znaleziony oraz nagrodę z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru (2004) za role: Gertrudy w Hamlecie Szekspira w reżyserii Kazimierza Dejmka i rolę Siostry Przełożonej w Chłopcach Grochowiaka[2].
Jest laureatką nagrody za pierwszoplanową rolę kobiecą na 8. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1981 roku za rolę Anieli Szmańdówny, siostry Michała (Janusz Gajos) w filmie Wahadełko w reżyserii Filipa Bajona.
Od 2019 członkini Rady Artystyczno-Programowej Teatru Nowego w Łodzi[6].
Życie prywatne
edytujByła żoną francuskiego scenografa Henri Poulaina (1921–1978)[7]. Później związała się z aktorem Ryszardem Mrozem[8].
Filmografia
edytujRole filmowe i telewizyjne | |||
Rok | Tytuł | Reżyser | Rola |
1960 | Zezowate szczęście | Andrzej Munk | |
1976 | Zdjęcia próbne | Agnieszka Holland | lekarka Krystyna, żona Stefana |
1977 | Wodzirej | Feliks Falk | Danka, żona Lutka Danielaka |
1981 | Wahadełko | Filip Bajon | Aniela Szmańdówna |
1982 | Klakier | Janusz Kondratiuk | sąsiadka Poli i Jerzyka w hotelu |
1982 | Popielec | Ryszard Ber | Kurganka |
1983 | Niedzielne igraszki | Robert Gliński | „Głupia Blacha” |
1984 | Umarłem, aby żyć | Stanisław Jędryka | Maria Bruzdowa |
1984 | Seksmisja | Juliusz Machulski | Doradca Jej Ekscelencji |
1984 | Engagement | Filip Bajon | kobieta w wizjach Ewki |
1986 | Biała wizytówka | Filip Bajon | Missy |
1986 | Na kłopoty… Bednarski | Paweł Pitera | Helga Gerhard, żona jubilera |
1987 | Komediantka | Jerzy Sztwiertnia | krawcowa Sowińska |
1987 | Prywatne śledztwo | Wojciech Wójcik | alkoholiczka, sąsiadka Rafała Skoneckiego |
1987 | Magnat | Filip Bajon | Missy |
1989 | Janka | Janusz Łęski | zakonnica (odc. 6) |
1989 | Żelazną ręką | Ryszard Ber | Anna Jagiellonka |
1989 | Kanclerz | Ryszard Ber | Anna Jagiellonka |
1989 | Bal na dworcu w Koluszkach | Filip Bajon | |
1990 | W piątą stronę świata | Julian Dziedzina | Joanna Olska |
1990 | Pantarej | Krzysztof Sowiński | matka Pantareja |
1990 | Ucieczka z kina „Wolność” | Wojciech Marczewski | dziennikarka na spotkaniu z cenzorem |
1990 | Dziewczyna z Mazur | Julian Dziedzina | Barbara Darska |
1990 | Pogrzeb kartofla | Jan Jakub Kolski | Andrzejewska |
1991 | Maria Curie | Michel Boisrond | Henriette Perrin |
1991 | Skarga | Jerzy Wójcik | urzędniczka, koleżanka Stefanii Stawickiej |
1992 | Kawalerskie życie na obczyźnie | Andrzej Barański | matka Reginy |
1995 | Pokuszenie | Barbara Sass | przeorysza |
2000 | Bajland | Henryk Dederko | właścicielka mieszkania Horoszków |
2000 | Stara kobieta wysiaduje | Filip Bajon | Stara kobieta |
2001 | Cisza | Michał Rosa | okulistka |
2002 | Przedwiośnie | Filip Bajon | Turzycka |
2008 | Rysa | Michał Rosa | Nastka, przyjaciółka Żółwieńskich |
2016 | Smoleńsk | Antoni Krauze | matka dowódcy Tu-154 |
Odznaczenia i nagrody
edytuj- 1981: Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych:
- 1982: Kalisz – XII KST – nagroda za rolę Izabeli w „Miarce za miarkę” Szekspira z Teatru Nowego w Łodzi
- 1987: Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- 1989: Kalisz – XXIX KST – wyróżnienie za rolę Kobiety bez imienia w przedstawieniu „Bonjur Marcel D.” Jerzego Sitarza w Teatrze Nowym w Łodzi
- 1993: Łódź – I Konkursowy Przegląd Indywidualnej Twórczości Aktorskiej – II nagroda za spektakl „Dariusz Cornelli van der Floris z listami Hieronima Gratusa Moskorzowskiego znaleziony”
- 2004: Łódź – nagroda prezydenta Łodzi z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru za role: Gertrudy w „Hamlecie” Shakespeare’a i Siostry Przełożonej w „Chłopcach” Grochowiaka w Teatrze Nowym w Łodzi.
- 2008: Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”
- 2009: dwukrotnie odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej[9]
- 2014: Złoty Krzyż Zasługi Archidiecezji Łódzkiej[10]
- 2018: Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości nadany przez Premiera RP Mateusza Morawieckiego za wybitne zasługi w dziedzinie kultury i sztuki[11]
- 2019: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” z okazji 70-lecia Teatru Nowego w Łodzi[12]
Przypisy
edytuj- ↑ Mirosława Marcheluk w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b c d Mirosława Marcheluk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ FilmPolski.pl [online], FilmPolski [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Łódź. Gwiazdy nauczą aktorstwa w WSHE [online], e-teatr.pl [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Kultura żywego słowa w teatrze i życiu codziennym cz. II [online], RadioMaryja.pl [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Łódź. Teatr Nowy ma nową Radę Artystyczno-Programową [online], e-teatr.pl [dostęp 2019-11-29] .
- ↑ Wyborcza.pl [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Łódź: Mirosława Marcheluk już poza Teatrem Nowym [online], Dzienniklodzki.pl [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Odznaczenia podczas uroczystości w Łodzi. prezydent.pl, 12 grudnia 2009.
- ↑ Uroczystość Świętego Józefa w katedrze [online], Archidiecezja Łódzka [dostęp 2016-06-05] .
- ↑ Wojewoda łódzki wręczył odznaki zasłużonym mieszkańcom województwa łódzkiego. dzienniklodzki.pl, 10 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-10].
- ↑ Teatr Nowy w Łodzi świętuje 70-lecie swojego istnienia. gov.pl, 2019-11-15. [dostęp 2019-11-16].
Bibliografia
edytuj- Mirosława Marcheluk w bazie Filmweb
- Mirosława Marcheluk w bazie filmpolski.pl
- Mirosława Marcheluk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
- Mirosława Marcheluk w bazie IMDb (ang.)
Linki zewnętrzne
edytuj- Mirosława Marcheluk na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”