Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej (łot. Latvijas čempionāts futbolā) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny na Łotwie.

Historia

edytuj

Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1992 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Virslīga, 1. līga, 2. līga oraz niższych klasach regionalnych.

W 1908 roku po raz pierwszy rozegrano mecz o tytuł mistrza Rygi pomiędzy klubami British FC i Union (oba kluby założone w 1907), który zakończył się wynikiem 5-0 na korzyść Brytyjczyków. W 1909 Union rewanżował się wygrywając 4-1. W 1910 kluby British FC, Union oraz Kaiserwald Ryga (który powstał w 1909) założyły Ryżską Futbolową Ligę. W 1915 w lidze grało już 6 drużyn, ale w 1916 rozgrywki zawieszone z powodu I wojny światowej. 18 listopada 1918 Łotwa proklamowała niepodległość.

Po założeniu łotewskiej federacji piłkarskiej – LFF w 1921 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Łotwy. Pierwsza edycja mistrzostw Łotwy startowała w sezonie 1921, ale rozgrywek nie dokończono przez wcześniejsze nastąpienie zimy. W 1922 w lidze walczyły jedynie 6 drużyn ze stolicy Rygi. Pierwszym mistrzem został Kaiserwald Ryga, który powtórzył ten sukces i w następnym sezonie. Od 1923 organizowano najpierw turnieje w dwóch grupach - w stolicznej, gdzie rozgrywane były systemem ligowym oraz w grupie prowincjalnej, gdzie rozgrywane systemem pucharowym. Następnie zwycięzcy obu grup walczyły w meczu finałowym o tytuł mistrza Łotwy. Dopiero w 1927 po raz pierwszy wszystkie drużyny kraju połączono w jedyną wyższą ligę, zwaną Virslīga. Pierwszym mistrzem ligi została Olimpia Lipawy, która utrzymywała ten tytuł i w kolejnych dwóch sezonach. Mistrzostwa Łotwy w sezonie 1939/40 zostały zawieszone, tak jak 17 czerwca 1940 wojska radzieckie wkraczają do Łotwy, a 5 sierpnia została utworzona Łotewska SRR w składzie ZSRR. W sezonie 1941 mistrzostwa Łotewskiej SRR po 6 kolejkach zostały przerwane tak jak w końcu czerwca nastąpiła okupacja niemiecka. W 1942 i 1943 rozgrywki o mistrzostwo Łotwy zostały wznowione, ale w 1944 znów zawieszone z powodu ataku Armii Radzieckiej, w wyniku którego ZSRR ponownie okupują Łotwę. W 1945 ponownie startują mistrzostwa Łotewskiej SRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR. W 1990 dodatkowo organizowano rozgrywki Baltic League, w których uczestniczyły m.in. najlepsze drużyny Łotewskiej SRR - RAF Jelgava, Celtnieks Dyneburg, Torpedo Ryga, KKI Daugava Ryga, Pārdaugava Ryga i Olimpija Lipawa.

21 sierpnia 1991 – po puczu Janajewa Łotwa deklaruje niepodległość. Niektóre źródła uważają mistrzostwo w 1991 roku za pierwsze pełnoprawne mistrzostwo Łotwy po przywróceniu niepodległości. Ale po pierwsze, de facto niezależność została przywrócona po rozpoczęciu mistrzostw, a po drugie, nie wszystkie najsilniejsze łotewskie zespoły brały udział w tych mistrzostwach. Tak więc, Pārdaugava Ryga występowała w pierwszej lidze ZSRR, gdzie zajęła ostatnie 22.miejsce, a RAF Jelgava zmagał się w 6.strefie Drugiej ligi ZSRR.

Rozgrywki najwyższej ligi zwanej Virslīga w obecnym formacie zainaugurowano w sezonie 1992[1].

Mistrzowie i pozostali medaliści

edytuj
Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Ryżska Futbolowa Liga (łot. Rīgas futbola līga)
1908     1 British FC Ryga Union Ryga 2 kluby
1909     1 Union Ryga Union Ryga 2 kluby
1910     2 Union Ryga Kaiserwald Ryga British FC Ryga 3 kluby
1911     2 Britannia FC Ryga Union Ryga Kaiserwald Ryga 4 kluby
1912     3 Union Ryga Kaiserwald Ryga Britannia FC Ryga 4 kluby
1913     1 Kaiserwald Ryga Britannia FC Ryga Hagensberger Ryga 5 klubów
1914     3 Britannia FC Ryga Kaiserwald Ryga Akademikum Ryga 6 klubów
1915     4 Britannia FC Ryga Union Ryga Hagensberger Ryga 6 klubów
1916–1918 rozgrywek nie prowadzono z powodu I wojny światowej


Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Mistrzostwa Łotwy w piłce nożnej (łot. Latvijas čempionāts futbolā)
1921     rozgrywek nie dokończono przez wcześniejsze nastąpienie zimy
1922     1 Kaiserwald Ryga JKS Ryga LJS Ryga 2 grupy po 6,? klubów
1923     2 Kaiserwald Ryga LNJS Lipawa RFK Ryga 2 grupy po 6,? klubów
1924     1 RFK Ryga VB Cesis ASK Ryga 2 grupy po 5,? klubów
1925     2 RFK Ryga Olimpija Lipawa JKS Ryga 2 grupy po 6,? klubów
1926     3 RFK Ryga Olimpija Lipawa ASK Dyneburg 2 grupy po 5,? klubów
Wyższa liga (łot. Virslīga)
1927     1 Olimpija Lipawa RFK Ryga LSB Ryga 4 kluby
1928     2 Olimpija Lipawa RFK Ryga LSB Ryga 5 klubów
1929     3 Olimpija Lipawa RFK Ryga Amatieris Ryga 5 klubów
1930     4 RFK Ryga Olimpija Lipawa Wanderer Ryga 7 klubów
1931     5 RFK Ryga Olimpija Lipawa Union Ryga 8 klubów
1932     1 ASK Ryga Wanderer Ryga RFK Ryga 8 klubów
1933     4 Olimpija Lipawa RFK Ryga ASK Ryga 8 klubów
1934     6 RFK Ryga Wanderer Ryga ASK Ryga 8 klubów
1935     7 RFK Ryga Olimpija Lipawa US Ryga 8 klubów
1936     5 Olimpija Lipawa ASK Ryga RFK Ryga 8 klubów
1937/38     6 Olimpija Lipawa RFK Ryga ASK Ryga 7 klubów
1938/39     7 Olimpija Lipawa ASK Ryga RFK Ryga 8 klubów
1939/40     8 RFK Ryga Olimpija Lipawa ASK Ryga 8 klubów
1940/41     rozgrywek nie dokończono przez okupację radziecką
1941     rozgrywek nie dokończono przez okupację niemiecką
1942     2 ASK Ryga Olimpija Lipawa RFK Ryga 6 klubów
1943     3 ASK Ryga Olimpija Lipawa RFK Ryga 7 klubów
1944     rozgrywek nie dokończono przez okupację radziecką
1945–1992 Mistrzostwa ZSRR


Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Mistrzostwa Łotewskiej SRR w piłce nożnej (łot. Latvijas PSR čempionāts futbolā)
1945     1 Dinamo Ryga Daugava Lipawa AVN Ryga ? ? 6 klubów
1946     1 Daugava Lipawa VEF Ryga AVN Ryga ? ? 8 klubów
1947     2 Daugava Lipawa VEF Ryga PAK Gončarov ? ? 7 klubów
1948     1 PAK Žmiļova PAK Gončarov PAK Cibulis ? ? 12 klubów
1949     3 Sarkanais Metalurgs PAK Žmiļova PAK Kasatkin ? ? 12 klubów
1950     1 AVN Ryga Sarkanais Metalurgs VEF Ryga ? ? 17 klubów
1951     4 Sarkanais Metalurgs AVN Ryga Vulkāns Kuldyga ? ? 6 klubów
1952     2 AVN Ryga Sarkanais Metalurgs Spartak Ryga ? ? 11 klubów
1953     5 Sarkanais Metalurgs Spartak-Elektro Ryga Dinamo Ryga ? ? 7 klubów
1954     6 Sarkanais Metalurgs VEF Ryga Darba Rezerves Ryga ? ? 10 klubów
1955     1 Darba Rezerves Ryga VEF Ryga RER Ryga ? ? 10 klubów
1956     7 Sarkanais Metalurgs RVR Ryga RER Ryga ? ? 13 klubów
1957     6 Sarkanais Metalurgs Dinamo Ryga RER Ryga ? ? 10 klubów
1958     8 Sarkanais Metalurgs RVR Ryga Tosmares Lipawa ? ? 10 klubów
1959     1 RER Ryga Sarkanais Metalurgs RER Ryga ? ? 10 klubów
1960     3 ASK Ryga Pilots Ryga RVR Ryga ? ? 12 klubów
1961     4 ASK Ryga Pilots Ryga Tosmares Lipawa ? ? 8 klubów
1962     5 ASK Ryga ATK-36 Jurmala Pilots Ryga ? ? 7 klubów
1963     6 ASK Ryga KBRR Ryga RER Ryga ? ? 14 klubów
1964     7 ASK Ryga ZSK Dyneburg KBRR Ryga ? ? 14 klubów
1965     8 ASK Ryga Osta Windawa Pilots Ryga ? ? 14 klubów
1966     1 ESR Ryga ASK Ryga Pilots Ryga ? ? 14 klubów
1967     2 ESR Ryga ASK Ryga KBRR Ryga ? ? 14 klubów
1968     1 Starts Brocēni Elektrons Ryga Energija Ryga ? ? 14 klubów
1969     1 Venta Windawa Energija Ryga Elektrons Ryga ? ? 14 klubów
1970     1 VEF Ryga Venta Windawa Pilots Ryga ? ? 14 klubów
1971     2 VEF Ryga Jūrnieks Ryga Pilots Ryga ? ? 13 klubów
1972     1 Jūrnieks Ryga VEF Ryga Energija Ryga ? ? 13 klubów
1973     3 VEF Ryga Starts Brocēni Energija Ryga ? ? 12 klubów
1974     4 VEF Ryga Elektrons Ryga Energija Ryga ? ? 12 klubów
1975     5 VEF Ryga Lielupe Jurmała Ķīmiķis Dyneburg ? ? 12 klubów
1976     3 Energija Ryga Ķīmiķis Dyneburg VEF Ryga 19   Mihails Smorodins (Starts Brocēni) 13 klubów
1977     4 Energija Ryga Elektrons Ryga Ķīmiķis Dyneburg 23   Anatolijs Kondratenko (Energija Ryga) 13 klubów
1978     1 Ķīmiķis Dyneburg Elektrons Ryga VEF Ryga 28   Valērijs Kunickis (Ķīmiķis Dyneburg) 14 klubów
1979     1 Elektrons Ryga Energija Ryga Ķīmiķis Dyneburg 17   Robert Skadats (Elektrons Ryga) 14 klubów
1980     2 Ķīmiķis Dyneburg Progress Ryga Elektrons Ryga 28   Valērijs Kunickis (Ķīmiķis Dyneburg) 16 klubów
1981     2 Elektrons Ryga Celtnieks Ryga Ķīmiķis Dyneburg 37   Aleksandrs Dorofejevs (Elektrons Ryga) 16 klubów
1982     3 Elektrons Ryga VEF Ryga Celtnieks Ryga 26   Aleksandrs Dorofejevs (VEF Ryga) 2 rundy,16 klubów
1983     6 VEF Ryga Celtnieks Ryga Progress Ryga 26   Jānis Zeltiņš (VEF Ryga) 13 klubów
1984     1 Torpedo Ryga Celtnieks Ryga VEF Ryga 24   Jurijs Jakovlevs (Celtnieks Ryga) 12 klubów
1985     4 Alfa Ryga Ķīmiķis Dyneburg Gauja Valmiera 24   Jānis Bacis (Gauja Valmiera) 15 klubów
1986     2 Torpedo Ryga Celtnieks Ryga VEF Ryga 28   Jurijs Jakovlevs (Celtnieks Ryga) 14 klubów
1987     3 Torpedo Ryga Celtnieks Ryga Apgaismes Tehnika Ryga 18   Jurijs Jakovlevs (Celtnieks Ryga) 14 klubów
1988     1 RAF Jelgava Torpedo Ryga Celtnieks Dyneburg 24   Jānis Zeltiņš (VEF Ryga) 16 klubów
1989     2 RAF Jelgava Torpedo Ryga Celtnieks Dyneburg 25   Andrejs Aizazars (RAF Jelgava) 17 klubów
1990     1 Gauja Valmiera VEF Ryga Latgale Rzeżyca 26   Aivars Pozniaks (Latgale Rzeżyca) 14 klubów
1991     1 Forums-Skonto Ryga Pārdaugava Ryga Olimpija Lipawa 27   Vjačeslavs Ževnerovičs (Celtnieks Dyneburg) 2 rundy, 2gr.po 10 klubów


Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Wyższa liga (łot. Virslīga)
1992     1 Skonto Ryga RAF Jełgawa VEF Ryga 19   Vjačeslavs Ževnerovičs (VEF Ryga) 12 klubów
1993     2 Skonto Ryga Olimpija Ryga RAF Jełgawa 20   Aleksandrs Jeļisejevs (Skonto Ryga) 10 klubów
1994     3 Skonto Ryga RAF Jełgawa DAG Ryga 14   Vladimirs Babičevs (Skonto Ryga) 12 klubów
1995     4 Skonto Ryga Dinaburg Dyneburg RAF Jełgawa 19   Vitālijs Astafjevs (Skonto Ryga) 2 rundy, 10 klubów
1996     5 Skonto Ryga Daugava Ryga Dinaburg Dyneburg 33   Mihails Miholaps (Daugava Ryga) 2 rundy, 10 klubów
1997     6 Skonto Ryga Daugava Ryga Dinaburg Dyneburg 25   Dawit Czaladze (Skonto Ryga) 9 klubów
1998     7 Skonto Ryga Metalurgs Lipawa FK Windawa 23   Viktors Dobrecovs (Metalurgs Lipawa) 8 klubów
1999     8 Skonto Ryga Metalurgs Lipawa FK Windawa 22   Viktors Dobrecovs (Metalurgs Lipawa) 8 klubów
2000     9 Skonto Ryga FK Windawa Metalurgs Lipawa 17   Vladimirs Koļesņičenko (Skonto Ryga) 8 klubów
2001     10 Skonto Ryga FK Windawa Metalurgs Lipawa 24   Mihails Miholaps (Skonto Ryga) 8 klubów
2002     11 Skonto Ryga FK Windawa Metalurgs Lipawa 23   Mihails Miholaps (Skonto Ryga) 8 klubów
2003     12 Skonto Ryga Metalurgs Lipawa FK Windawa 36   Viktors Dobrecovs (Metalurgs Lipawa) 8 klubów
2004     13 Skonto Ryga Metalurgs Lipawa FK Windawa 21   Aleksandr Katasonow (Metalurgs Lipawa) 8 klubów
2005     1 Metalurgs Lipawa Skonto Ryga FK Ventspils 18   Viktors Dobrecovs (Metalurgs Lipawa)
  Igors Sļesarčuks (FK Venta/FK Windawa)
8 klubów
2006     1 FK Windawa Metalurgs Lipawa Skonto Ryga 15   Mihails Miholaps (Skonto Ryga) 8 klubów
2007     2 FK Windawa Metalurgs Lipawa FK Ryga 20   Vīts Rimkus (FK Windawa) 8 klubów
2008     3 FK Windawa Metalurgs Lipawa Skonto Ryga 14   Vīts Rimkus (FK Windawa) 2 rundy, 10 klubów
2009     2 Metalurgs Lipawa FK Windawa FK Ryga 30   Kristaps Grebis (Metalurgs Lipawa) 9 klubów
2010     14 Skonto Ryga FK Windawa Metalurgs Lipawa 18   Nathan Júnior (Skonto Ryga)
  Deniss Rakels (Liepājas Metalurgs)
10 klubów
2011     4 FK Windawa Metalurgs Lipawa Daugava Dyneburg 22   Nathan Júnior (Skonto Ryga) 9 klubów
2012     1 Daugava Dyneburg Skonto Ryga FK Windawa 18   Mamuka Gongadze (Daugava Dyneburg) 10 klubów
2013     5 FK Windawa Skonto Ryga Daugava Dyneburg 16   Artūrs Karašausks (Skonto Ryga)
  Andrejs Kovaļovs (Daugava Dyneburg)
10 klubów
2014     6 FK Windawa Skonto Ryga FK Jelgava 28   Vladislavs Gutkovskis (Skonto Ryga) 10 klubów
2015     1 FK Lipawa Skonto Ryga FK Windawa 15   Dāvis Ikaunieks (FK Lipawa) 8 klubów
2016     1 Spartaks Jurmała FK Jelgava FK Windawa 17   Ģirts Karlsons (FK Windawa) 8 klubów
2017     2 Spartaks Jurmała FK Lipawa Riga FC 13   Jewgienij Kozłow (Spartaks Jurmała) 8 klubów
2018     1 Riga FC FK Windawa RFS Ryga 15   Darko Lemajić (Riga FC) 8 klubów
2019     2 Riga FC RFS Ryga FK Windawa 15   Darko Lemajić (RFS Ryga) 9 klubów
2020     3 Riga FC RFS Ryga FC Valmiera 18   Dodô (FK Lipawa) 10 klubów
2021     1 RFS Ryga FC Valmiera FK Lipawa 14   Leonel Wamba (Spartaks Jurmała) 9 klubów
2022     1 FC Valmiera Riga FC RFS Ryga 25   Raimonds Krollis (FC Valmiera) 10 klubów
2023     2 RFS Ryga Riga FC Auda Ķekava 19   Marko Regža (Riga FC) 10 klubów

Statystyka

edytuj

Klasyfikacja według klubów

edytuj

W dotychczasowej historii Mistrzostw Łotwy na podium oficjalnie stawało w sumie 28 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Skonto Ryga, który zdobył 14 tytułów mistrzowskich.

Stan po zakończeniu sezonu 2023.

Lp. Klub Miejsca na podium Zwycięskie sezony
     
1. Skonto Ryga 14 5 2 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2010
2. RFK Ryga 8 5 6 1924, 1925, 1926, 1930, 1931, 1934, 1935, 1939/40
3. Olimpija Lipawa 7 8 0 1927, 1928, 1929, 1933, 1936, 1937/38, 1938/39
4. FK Windawa 6 6 9 2006, 2007, 2008, 2011, 2013, 2014
5. ASK Ryga 3 2 5 1932, 1942, 1943
6. Riga FC 3 2 1 2018, 2019, 2020
7. Metalurgs Lipawa 2 8 4 2005, 2009
8. RFS Ryga 2 2 2 2021, 2023
9. Kaiserwald Ryga 2 0 0 1922, 1923
Spartaks Jurmała 2 0 0 2016, 2017
11. FC Valmiera 1 1 1 2022
FK Lipawa 1 1 1 2015
13. Daugava Dyneburg 1 0 2 2012
14. RAF Jełgawa 0 3 3
15 Wanderer Ryga 0 2 1
16. Daugava Ryga 0 2 0
17. Dinaburg Dyneburg 0 1 2
18. JKS Ryga 0 1 1
19. LNJS Lipawa 0 1 0
Olimpija Ryga 0 1 0
VB Cesis 0 1 0
22. DAG Ryga 0 0 2
FK Ryga 0 0 2
LSB Ryga 0 0 2
25. Amatieris Ryga 0 0 1
ASK Dyneburg 0 0 1
Auda Ķekava 0 0 1
LJS Ryga 0 0 1
Union Ryga 0 0 1
US Ryga 0 0 1

Klasyfikacja według miast

edytuj

Siedziby klubów: Stan po zakończeniu sezonu 2023.

Miasto Liczba tytułów Kluby
Ryga 32 Skonto Ryga (14), RFK Ryga (8), ASK Ryga (3), Riga FC (3), Kaiserwald Ryga (2), RFS Ryga (2)
Lipawa 10 Olimpija Lipawa (7), Metalurgs Lipawa (2), FK Lipawa (1)
Windawa 6 FK Windawa (6)
Jurmała 2 Spartaks Jurmała (2)
Dyneburg 1 Daugava Dyneburg (1)
Valmiera 1 FC Valmiera (1)

Uczestnicy

edytuj

Są 45 zespołów, które wzięli udział w 33 sezonach Mistrzostw Łotwy, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2024 łącznie. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj