Mistrzostwa świata w szachach 1999

Mistrzostwa świata w szachach 1999 odbyły się w dniach 31 lipca–29 sierpnia w Las Vegas w Stanach Zjednoczonych.

Mistrz świata FIDE 1999,
Aleksandr Chalifman

Przebieg mistrzostw

Był to drugi z pięciu turniejów o mistrzostwo świata FIDE rozegranych systemem pucharowym. W odróżnieniu od mistrzostw rozegranych dwa lata wcześniej w Groningen zwycięzca turnieju zdobył tytuł mistrza świata bez rozgrywania dodatkowego meczu z aktualnym championem, Anatolijem Karpowem. Pierwszym zawodnikiem, który wywalczył tytuł według nowej formuły był rosyjski arcymistrz, Aleksandr Chalifman. Było to spore zaskoczenie, gdyż szachista ten na aktualnej wówczas liście rankingowej FIDE klasyfikowany był dopiero na miejscu 47. Sytuacja ta spowodowała ponowne pojawienie się głosów krytycznych nowego systemu, które już dwa lata wcześniej zwracały uwagę, iż krótki dystans poszczególnych meczów i dogrywki w tempie szachów szybkich sprzyjają zaskakującym rozwiązaniom.

W turnieju uczestniczyło 100 zawodników (w tym 7 z rankingiem powyżej 2700 punktów), którzy rozegrali 7 rund systemem pucharowym. W I rundzie rozegrano 36 meczów, natomiast od rundy II do zwycięzców spotkań z rundy I dołączyło 28 zawodników rozstawionych według posiadanego rankingu, którzy kolejne rundy rozegrali według klasycznej drabinki turniejowej. Spośród zawodników klasyfikowanych w pierwszej dziesiątce na świecie w dniu 1 lipca 1999 w turnieju nie wystąpili Garri Kasparow (nr 1), Viswanathan Anand (nr 2), Aleksander Morozewicz (nr 4) oraz obrońca tytułu, Anatolij Karpow (nr 8).

Zasady rozgrywania poszczególnych rund były prawie takie same jak w roku 1997 - zwiększono jedynie liczbę partii w meczach półfinałowych oraz w finale. Zawodnicy rozgrywali ze sobą po dwie partie klasyczne (w półfinałach po 4, a w finale - 6), następnie - w przypadku wyniku remisowego - pojedynek dwupartiowy tempem przyspieszonym, po nim zaś - w razie konieczności - jeszcze jeden. Jeśli po tych partiach wynik wciąż był remisowy, rozgrywano jedną decydującą partię tempem błyskawicznym, w której losowano kolory bierek i w której grający białymi otrzymywał więcej czasu do namysłu od swojego przeciwnika. Aby jednak awansować, musiał tę partię wygrać - remis premiował awansem zawodnika grającego czarnymi (jak również jego zwycięstwo).

Turniej obfitował w wiele niespodzianek, z których największą był oczywiście skład finału, w którym spotkali się Aleksandr Chalifman (2628, 32 numer startowy) i Władimir Akopian (2646, nr 30). W rundzie II z turnieju odpadli m.in. Gata Kamski (2720, nr 3), Zurab Azmaiparaszwili (2681, nr 11) oraz Ilia Smirin (2671, nr 15), zaś w III - Peter Leko (2701, nr 7), Jewgienij Bariejew (2698, nr 8), Piotr Swidler (2684, nr 10) i Wiktor Korcznoj (2676, nr 13). Skład półfnałów był bardzo zaskakujący: oprócz Chalifmana i Akopiana znaleźli się w nich Liviu-Dieter Nisipeanu (2584, nr 51) oraz jedyny szachista elity, finalista poprzednich mistrzostw, Michael Adams (2708, nr 5). Adams nie wytrzymał presji i wyjątkowo łatwo uległ Akopianowi, natomiast w drugim półfinale - po dogrywce - zwyciężył Chalifman. W wielkim finale zawodnik rosyjski pokonał swojego przeciwnika 3½-2½ i został zwycięzcą całego turnieju.

W mistrzostwach wystartowało dwóch Polaków: Michał Krasenkow (2647, nr 29) oraz Bartłomiej Macieja (2542, nr 71). Krasenkow wystartował od rundy II, w której pokonał Anthony Milesa (2588, nr 48), w kolejnej jednak przegrał z Wadimem Zwiagincewem (2652, nr 24) i odpadł z dalszych rozgrywek. Natomiast Macieja, po pokonaniu w I rundzie Wadima Miłowa (2626, nr 34), zakończył udział w mistrzostwach w następnej rundzie, ulegając Rafaelowi Leitao (2574, nr 58).

Szczegółowe wyniki (od rundy IV)

	1/8 finału				Ćwierćfinały				Półfinały				Finał
	Władimir Kramnik	3
	Weselin Topałow	1
					Władimir Kramnik	2
					Michael Adams	4
	Michael Adams	4
	Aleksiej Driejew	2
									Michael Adams	½
									Władimir Akopian	2½
	Aleksiej Fiodorow	2½
	Siergiej Mowsesian	3½
					Siergiej Mowsesian	1½
					Władimir Akopian	2½
	Kirył Georgijew	½
	Władimir Akopian	1½
													Władimir Akopian	2½
													Aleksandr Chalifman	3½
	Judit Polgár	3
	Wadim Zwiagincew	1
					Judit Polgár	½
					Aleksandr Chalifman	1½
	Borys Gelfand	1½
	Aleksandr Chalifman	2½
									Aleksandr Chalifman	3½
									Liviu-Dieter Nisipeanu	2½
	Liviu-Dieter Nisipeanu	2½
	Wasilij Iwanczuk	1½
					Liviu-Dieter Nisipeanu	1½
					Aleksiej Szyrow	½
	Nigel Short	½
	Aleksiej Szyrow	1½

Linki zewnętrzne

• World Chess Championship 1999 FIDE Knockout Matches (ang.)
• FIDE World Championship Knockout, 1999 (ang.)