Mleczaj pręgowany, mleczaj niesmaczny (Lactarius zonarius (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Mleczaj pręgowany
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj pręgowany

Nazwa systematyczna
Lactarius zonarius (Bull.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 336 (1838)
Zasięg
Mapa zasięgu

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1783 r. Bulliard nadając mu nazwę Agaricus zonarius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus insulsus Fr. 1821
  • Galorrheus insulsus (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Galorrheus zonarius (Bull.) P. Kumm. 1871
  • Lactarius insulsus (Fr.) Fr.1838
  • Lactifluus insulsus (Fr.) Kuntze 1891
  • Lactifluus zonarius (Bull.) Kuntze 1891

Obydwie nazwy polskie podała Alina Skirgiełło w 1998 r., według ówczesnych bowiem ujęć taksonomicznych były to 2 odrębne gatunki: Lactarius insulsus (Fr.) Fr. (mleczaj niesmaczny) i Lactarius zonarius (Bull.) Fr.)[3]. Jednak według aktualnych ujęć Index Fungorum L. insulsus jest synonimem L. zonarius, tak więc prawidłowa polska nazwa tego gatunku to mleczaj pręgowany.

Morfologia edytuj

Kapelusz

Płaski za młodu, z podwiniętym brzegiem, później mocno lejkowaty; silnie pomarańczoworóżowy i pręgowany. Średnica do 15 cm[4].

Blaszki

Jasnokremowe, gęste[4].

Trzon

Biały lub barwy kapelusza; dosyć krótki i o trochę zwężonej podstawie[4].

Miąższ

Biały, z wyjątkowo piekącym mleczkiem[4].

Wysyp zarodników

Bladoochrowy[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wyginięciem[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Holandii[6].

Grzyb mikoryzowy. Rośnie w lasach, zaroślach i leśnych polanach. Pojawia się od lipca do października. Najczęściej spotykany jest pod topolami i dębami[6].

Gatunki podobne edytuj

Mleczaj złocisty (Lactarius chrysorrheus) lub inne, liczne gatunki mleczajów o kapeluszach pomarańczowych i pręgowanych[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  3. Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.
  4. a b c d e f Edmund Garnweidner, Hertha Garnweidner, Alicja Borowska, Alina Skirgiełło: Grzyby : przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej. Warszawa: MUZA SA, 2006, s. 168. ISBN 83-7319-976-4.
  5. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  6. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.