Mojżesz (Putnik)
Mojżesz, imię świeckie Vasilije Putnik (ur. 25 marca 1728 w Nowym Sadzie, zm. 28 czerwca 1790 w Wiedniu) – serbski biskup prawosławny, metropolita karłowicki w latach 1781–1790.
| Vasilije Putnik | |
| Metropolita karłowicki | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 marca 1728 |
| Data i miejsce śmierci |
28 czerwca 1790 |
| Metropolita karłowicki | |
| Okres sprawowania |
1781–1790 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
1 listopada 1749 |
| Diakonat |
15 sierpnia 1746 |
| Prezbiterat |
11 kwietnia 1753 |
| Chirotonia biskupia |
6 lipca 1757 |
| Data konsekracji |
6 lipca 1757 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||
| Miejsce | |||||||
| Konsekrator | |||||||
| |||||||
Życiorys edytuj
Syn Aleksy i Mili Putników, pochodził z Nowego Sadu. Podstawowe wykształcenie odebrał w Sremskich Karlovcach od Petra Rankovicia. Następnie udał się na studia na Akademię Mohylańską w Kijowie[1].
15 sierpnia 1746 przyjął święcenia diakońskie z rąk patriarchy serbskiego Arseniusza IV, 4 października 1749 metropolita karłowicki Paweł mianował go archidiakonem. W tym samym roku, 1 listopada, diakon Vasilije Putnik złożył w monasterze Rakovica wieczyste śluby mnisze, przyjmując imię zakonne Mojżesz. Metropolita Paweł udzielił mu święceń kapłańskich 11 kwietnia 1753. W roku następnym duchowny otrzymał tytuł protosyngla, a następnie godność archimandryty. Działał wśród prawosławnych Rumunów, dążąc do utrzymania ich przy prawosławiu[1].
6 lipca 1757 został wyświęcony na biskupa Baczki. Z prywatnych środków utrzymywał szkołę teologiczną w stolicy eparchii, wspierał również szkoły łacińsko-słowiańskie, sprowadzał do nich nauczycieli, w tym rosyjskiego badacza Kriżanowskiego oraz Jovana Rajicia[1].
W 1774 na własną prośbę został przeniesiony na katedrę temeszvarską. Dwukrotnie pełnił obowiązki locum tenens metropolii karłowickiej – po śmierci metropolity Jana w 1773 i po śmierci metropolity Wincentego siedem lat później. W 1781, po rocznym wakacie na urzędzie metropolity karłowickiego, został jednogłośnie wybrany przez sobór duchowieństwa i świeckich Serbów w Austrii na następcę Wincentego. Jako metropolita rozpoczął starania na rzecz otwarcia w Temesvarze seminarium duchownego dla prawosławnych Serbów i Rumunów, z wykładowcami obydwu narodowości i nowoczesnym programem nauczania uwzględniającym zarówno treści typowo teologiczne, jak i ogólnokształcące, świeckie. Prace nad organizacją szkoły przedłużyły się jednak na tyle, że z jej otwarcia zrezygnowano, zorganizowane zostało jedynie seminarium duchowne w Sremskich Karlovcach[1].
W okresie sprawowania przez niego urzędu część serbskich monasterów w Austrii została zlikwidowana w ramach polityki józefińskiej[1].
W 1790 zmarł nagle w Wiedniu, gdzie razem z innymi serbskimi biskupami miał zamiar domagać się zrównania Serbów w prawach z pozostałymi mieszkańcami kraju oraz zgody na zwołanie nowego soboru duchowieństwa i świeckich[1]. Został pochowany w soborze w Szentendre[1].