Mokobody

wieś w województwie mazowieckim

Mokobodywieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Mokobody[5][6]

Mokobody
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Jadwigi
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

siedlecki

Gmina

Mokobody

Liczba ludności (2011)

1677[2][3]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-124[4]

Tablice rejestracyjne

WSI

SIMC

0682175[5]

Położenie na mapie gminy Mokobody
Mapa konturowa gminy Mokobody, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mokobody”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mokobody”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mokobody”
Położenie na mapie powiatu siedleckiego
Mapa konturowa powiatu siedleckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mokobody”
Ziemia52°15′56″N 22°06′41″E/52,265556 22,111389[1]
Strona internetowa
Fragment rynku

Wieś leży nad rzeką Liwiec. Siedziba gminy Mokobody, oraz rzymskokatolickiej parafii św. Jadwigi. Dawniej miasto prywatne, posiadało prawo chełmińskie, w 1496 roku położone było w ziemi drohickiej województwa podlaskiego[7], prawa miejskie utraciło w 1870 roku.

Do 1954 roku istniała gmina Skupie, której siedzibą były Mokobody. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mokobody. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim. We wsi działa jednostka ochotniczej straży pożarnej[8].

Historia edytuj

Dawne nazwy miejscowości brzmiały Mąkobody i Makowody. Wieś leżała w ziemi drohickiej i była własnością rycerską. Właściciel wsi Jan Mąkobodzki w okresie władania Podlasiem przez Bolesława IV księcia mazowieckiego był kasztelanem i sędzią liwskim. Prawdopodobnie w okresie zbrojnego zatargu Kazimierza Jagiellończyka z Bolesławem stał po stronie tego ostatniego, wskutek czego utracił swoje dobra. Mokobody stały się królewszczyzną. W 1487 r. Kazimierz Jagiellończyk darował je wraz z innymi dobrami Iwaszce Bohdanowiczowi Litaworowi Chreptowiczowi, podskarbiemu dwornemu litewskiemu.

W 1496 roku miasto prywatne zostało lokowane na prawie chełmińskim[9]. W 1510 r. potwierdzenie przywilejów i nazwę Nowe Miasto, która jednak się nie przyjęła. Do Unii brzeskiej istniała tu Cerkiew prawosławna. Mokobody należały m.in. do Ostrorogów, Ossolińskich, Jezierskich i Kuczyńskich. W 1673 roku miasto posiadał starosta drohicki Zbigniew Ossoliński[10].

Bardzo duży wkład Mokobody włożyły w powstanie styczniowe. Już w styczniu wysłały do obrony Węgrowa ok. 600 chłopów, w większości byli uzbrojeni w kosy. 2 lutego brali oni udział w bitwie pod Węgrowem, a także słynnym w całej Europie ataku kosynierów na działa carskie. Następnego dnia, pod Mokobodami 1 tys. powstańców, w tym 200 strzelców, pod komendą kpt. Kuczkowskiego ps. Mucha, pobiło oddział rosyjski z Siedlec. Rosjanie ponieśli duże straty, było ok. 100 zabitych oraz dużo więcej rannych. W bitwie tej znaczący wkład mieli również mieszkańcy Mokobód i okolicznych wiosek. Wiele osób nie brało bezpośredniego udziału w walkach, ale pomagało walczącym. Chłopi dostarczali żywność oraz informowali o ruchach wojsk rosyjskich[11].

Po stłumieniu powstania carska policja i wojsko rozpoczęły aresztowania powstańców. Najwybitniejszym powstańcem był urodzony w Świniarach Ludomir Benedyktowicz, który stracił w powstaniu obie dłonie. Pamiątkowa tablica na jego cześć znajduje się przy głównym wejściu do kościoła w Mokobodach. Za masowy udział mieszkańców Mokobód w powstaniu rząd carski w 1867 r., czyli kilka lat po upadku powstania styczniowego, ukarał miasteczko zabraniem mu praw miejskich i zdegradowaniem do roli wsi.

Zabytki edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82668
  2. Wieś Mokobody w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-02-25] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 792 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 96.
  8. OSP Mokobody, www.siedlce-straz.pl [dostęp 2020-11-06].
  9. Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich w XVI-XVIII w., w: Maria Kwapień; Józef Maroszek; Andrzej Wyrobisz, Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Wrocław 1976, s. 96.
  10. Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 120.
  11. Kuczkowski - Katalog Powstańców Styczniowych, genealogia.okiem.pl [dostęp 2021-08-03].
  12. dr Rafał Dmowski: Świątynia Opatrzności Bożej w pomniejszeniu czyli kościół pw. św. Jadwigi w Mokobodach. [w:] "Prestiż", 2014, nr 10, s. 12-13 [on-line]. [dostęp 2015-05-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zobacz też edytuj