Morświn kalifornijski

Morświn kalifornijski[3] (Phocoena sinus) – gatunek ssaka z rodziny morświnowatych (Phocoenidae). Jest najmniejszym z delfinów i jednym z mniejszych waleni. Gatunek bardzo rzadki, uważany za najbardziej zagrożonego wyginięciem przedstawiciela rodziny jak i w ogóle ssaka.[4]

Morświn kalifornijski
Phocoena sinus[1]
Norris & McFarland, 1958
Ilustracja
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Gromada ssaki
Podgromada żyworodne
Rząd Cetartiodactyla
(bez rangi) walenie
(bez rangi) zębowce
Rodzina morświnowate
Rodzaj morświn
Gatunek morświn kalifornijski
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 CR pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania
Zakres obejmuje obszar zaznaczony na ciemnoniebieski.
Systematyka Systematyka w Wikispecies
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Występowanie i biotopEdytuj

Morświn kalifornijski jest endemitem, zasiedlającym płytkie wody przybrzeżne w północnej części Zatoki Kalifornijskiej. Rzadko spotykany w wodach o głębokości powyżej 30 m.

Charakterystyka ogólnaEdytuj

Podstawowe dane
Długość ciała 140-150 cm
Masa ciała ok. 50 kg
Dojrzałość płciowa z osiągnięciem 1,3 m
Okres godowy
Ciąża 10-11 miesięcy
Liczba młodych
w miocie		 1
Długość życia 21 lat

WyglądEdytuj

Ma mniejszą głowę i krótszy pysk w porównaniu z innymi waleniami, ciemnoszare ubarwienie grzbietu z jaśniejszym spodem. Płetwa grzbietowa trójkątna i znacznie wyższa w stosunku do ciała niż u innych morświnów. Zęby tego gatunku mają łopatkowaty kształt. W górnej szczęce jest ich 20 - 21 par, zaś w żuchwie 18 par.

Tryb życiaEdytuj

Spotykany pojedynczo lub w małych grupach. Żywi się rybami i kałamarnicami.

RozródEdytuj

Ciąża trwa prawdopodobnie 10-11 miesięcy.

Zagrożenia i ochronaEdytuj

W 1999 roku liczebność morświna kalifornijskiego szacowano na ponad 560 osobników[5], jednak według badań w 2008 roku obecnie żyło ich tylko 250, co oznaczało spadek o ponad 56% w ciągu dekady[6]. Według liczenia w 2014 roku pozostało już tylko 97 osobników[7], w 2017 roku 30[8], natomiast w 2018 roku zaledwie 12[9]. Największym zagrożeniem dla gatunku są przypadkowe odłowy w sieci rybackie, co spotyka szczególnie młode osobniki. Gatunek jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik I)[10].

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii CR (krytycznie zagrożony wyginięciem)[2]. Na świecie występuje mniej niż 100 osobników

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Phocoena sinus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Rojas-Bracho, L., Reeves, R.R., Jaramillo-Legorreta, A. & Taylor, B.L. 2008, Phocoena sinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-09-18] (ang.).
  3. ↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. ↑ Zostało 30 osobników. Oto najbardziej zagrożony gatunek świata (pol.). o2.pl, 10.07.2017. [dostęp 2017-07-10].
  5. ↑ Armando M. Jaramillo-Legorreta, Lorenzo Rojas-Bracho, Tim Gerrodette. A new abundance for vaquitas: first step to recovery. „Marine Mammal Science”. 15 (4), s. 957–973, 1999. DOI: 10.1111/j.1748-7692.1999.tb00872.x (ang.). 
  6. ↑ Rex Dalton. Endangered-porpoise numbers fall to just 250. „Nature”. 465, s. 674–675, 2010. DOI: 10.1038/465674b (ang.). 
  7. ↑ Craig Welch: Encounter With World’s Rarest Ocean Mammal Thrills Scientists. W: National Geographic [on-line]. National Geographic Society, 2015-10-07. [dostęp 2015-10-17].
  8. ↑ Najmniejszy morświn na świecie na skraju wymarcia (pol.). naukawpolsce.pap.pl, 06.02.2017. [dostęp 2017-07-10].
  9. ↑ Only 12 vaquita porpoises remain, watchdog group reports, news.mongabay.com [dostęp 2018-07-09] (ang.).
  10. ↑ Appendices I, II and III of CITES (ang.). cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26].

BibliografiaEdytuj

  1. CMS: Phocoena sinus Norris & McFarland, 1958 (ang.). [dostęp 9 czerwca 2010].
  2. Landes, D.: Phocoena sinus (ang.). (On-line), Animal Diversity Web. [dostęp 9 czerwca 2010].
  3. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Phocoena sinus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 9 czerwca 2010]
  4. Peter Gill, Linda Gibson: Wieloryby, delfiny i morświny. Warszawa: "Cibet" PNT, 1998, seria: Poznawaj z Nami. ISBN 83-85749-15-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Morświn_kalifornijski&oldid=58343877”