Morawica (województwo małopolskie)
Morawica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; Garbu Tenczyńskiego zaliczanego do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Obniżenia Cholerzyńskiego będącego mezoregionem Bramy Krakowskiej[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
| Artykuł | 50°4′27.2″N 19°44′58.8″E |
| - błąd | 4 m |
| WD | 50°4'52"N, 19°44'59"E, 50°4'30.14"N, 19°45'10.44"E |
| - błąd | 1954 m |
| Odległość | 4 m |
| ||||
| ||||
 Kościół | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  małopolskie
| |||
| Powiat | krakowski | |||
| Gmina | Liszki | |||
| Liczba ludności (14.04.2020) | 1059 | |||
| Strefa numeracyjna | 12 | |||
| Kod pocztowy | 32-084[1] | |||
| Tablice rejestracyjne | KRA | |||
| SIMC | 0325624 | |||
Położenie na mapie gminy Liszki  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | ||||
 50°04′27,2″N 19°44′58,8″E/50,074222 19,749667
| ||||
Przez miejscowość przebiega autostrada A4 (w tym miejsce obsługi podróżnych MOP-Morawica).
Integralne części wsiEdytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0325630 | Bory | część wsi |
| 0325647 | Duża Morawica | część wsi |
| 0325653 | Granice | część wsi |
| 0325660 | Mała Morawica | część wsi |
| 0325676 | Pastwisko | część wsi |
| 0325682 | Zagrody | część wsi |
HistoriaEdytuj
Wieś w okresie średniowiecza stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko Tęczyńskich. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w „Cudach św. Stanisława – Żywot większy” (Vita Sancti Stanislai – Vita maior) Wincentego z Kielczy; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz pleban z Morawicy o imieniu Świętek (1247-1253) – jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W XIV wieku Toporczycy przenieśli swoją siedzibę do zamku Tenczyn, którego budowę rozpoczął w 1319 roku kasztelan krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W „Księdze uposażeń diecezji krakowskiej” (Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, 1470–1480) Jana Długosza znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był „zbudowany z białego kamienia” (łac. ex albo lapide murata).
W XVII wieku wieś przeszła w ręce Czartoryskich[5]. W 1743 roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu.
ZabytkiEdytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
- zespół dworski;
- barokowy kościół św. Bartłomieja z 1743 roku, projekt arch. Franciszek Placidi;
- dzwonnica w kształcie łuku triumfalnego z 1 poł. XVIII w.;
- zabytkowa plebania przebudowana w 1666 roku z dawnego zamku obronnego z XIII w.[5]
PrzypisyEdytuj
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 794 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-95-3.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b www.morawica.net (pol.). [dostęp 2015-02-06].
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2020-09-30.