Mord na polskiej inteligencji krzemienieckiej

Mord na inteligencji krzemienieckiej – egzekucja około 30 Polaków, przedstawicieli inteligencji Krzemieńca, dokonana przez niemieckie Einsatzgruppen pomiędzy 28 a 30 lipca 1941 roku.

Mord na polskiej inteligencji krzemienieckiej
Ilustracja
Tablica w kościele katolickim w Krzemieńcu poświęcona Polakom zabitym w latach II wojny światowej
Państwo

Polska pod okupacją III Rzeszy

Miejsce

Krzemieniec

Data

28–30 lipca 1941

Liczba zabitych

ok. 30 osób

Typ ataku

egzekucja przez rozstrzelanie

Sprawca

Einsatzgruppen

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia50°06′29″N 25°43′39″E/50,108056 25,727500

Przebieg mordu edytuj

2 lipca 1941 roku Krzemieniec został zajęty przez wojska niemieckie. W tym samym miesiącu do miasta przybyła Einsatzgruppe C, która 28 lipca 1941 roku na podstawie listy sporządzonej przez nacjonalistów ukraińskich (wśród których największą aktywnością wykazywał się Iwan Miszczena)[1], aresztowała najbardziej znaczących przedstawicieli polskiej inteligencji, wśród nich wielu nauczycieli Liceum Krzemienieckiego. Aresztowanych uwięziono w Domu Społecznym, gdzie byli torturowani przez Sonderkommando i milicję ukraińską.

Pomiędzy 28 a 30 lipca 1941 roku Polaków wyprowadzono pod Górę Krzyżową i rozstrzelano. Zabito około 30 osób. Do zakopywania zwłok spędzono Żydów.

To samo komando SS na podstawie list proskrypcyjnych sporządzonych przez ukraińskich nacjonalistów wymordowało profesorów lwowskich i nauczycieli ze Stanisławowa[2].

Lista rozstrzelanych (niepełna) edytuj

  1. mgr Joanna Kopcińska, nauczycielka, harcmistrzyni
  2. mgr Franciszek Mączak, nauczyciel
  3. mgr Bolesław Młodzianko, nauczyciel
  4. dr Zdzisław Marceli Opolski, nauczyciel
  5. mgr Helena Paliwodzianka, nauczycielka, harcmistrzyni
  6. mgr Janina Poniatowska, nauczycielka, harcmistrzyni
  7. mgr Ludwik Zawalnicki, nauczyciel
  8. Konstanty Ejsmund
  9. Jan Targoński, nauczyciel
  10. mgr Stefan Górecki, przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego
  11. Irena Górecka, studentka
  12. Czesław Górecki, student
  13. Franciszek Dorożyński, dyrektor banków
  14. Piotr Moczulski, prawnik
  15. Edmund Żeromski, adwokat, członek Zarządu Liceum Krzemienieckiego
  16. inż. Bolesław Sokołowski
  17. Stanisław Brudziński
  18. Ludomir Łoziński
  19. Gustaw Wawrzyszak

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 478, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.
  2. Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji Wisła. Konflikt polsko-ukraiński 1943-1947, Kraków 2011, str. 66

Bibliografia edytuj