Moshe Lewin (ur. 1921 w Wilnie, zm. 14 sierpnia 2010 w Paryżu) – francuski i amerykański historyk, badacz dziejów Rosji.

Moshe Lewin

Życiorys edytuj

Urodził się w 1921 roku w Wilnie. Rodzice zginęli w Holokauście. W czerwcu 1941 uciekł podczas inwazji niemieckiej w głąb ZSRR. W latach 1941–1943 pracował jako robotnik rolny oraz w fabryce metalurgicznej. Od 1943 służył w Armii Czerwonej. W 1946 wrócił do Polski, następnie wyemigrował do Francji. Od 1951 mieszkał w Izraelu. Absolwent Uniwersytetu Tel Awiwu. W latach 1961-1964 przebywał na stypendium na Sorbonie w Paryżu, gdzie uzyskał stopień doktora na podstawie pracy o kolektywizacji w ZSRR. W latach 1967-1968 wykładał na Columbia University. W latach 1968-1978 był profesorem w University of Birmingham, 1978-1995 w University of Pennsylvania. Zajmował się dziejami ZSRR. Jest zaliczany do grona rewizjonistów[1].

Publikacje edytuj

  • La Paysannerie et le Pouvoir Sovietique. Paris: Mouton, 1966. English edition: Russian Peasants and Soviet Power: A Study of Collectivization. Irene Nove with John Biggart, trans. London: George Allen and Unwin, 1968.
  • Le Dernier Combat de Lénine. Paris: Les Editions de Minuit, 1967. English edition: Lenin's Last Struggle. A.M. Sheridan Smith, trans. New York: Random House, 1968.
  • Political Undercurrents in Soviet Economic Debates: From Bukharin to the Modern Reformers. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1974. Reissued as Stalinism and the Seeds of Soviet Reform: The Debates of the 1960s (1991).
  • The Making of the Soviet System: Essays in the Social History of Interwar Russia. New York: Pantheon, 1985.
  • The Gorbachev Phenomenon: A Historical Interpretation. Berkeley: University of California Press, 1988.
  • Russia – USSR – Russia: The Drive and Drift of a Superstate. New York: The New Press, 1995.
  • Stalinism and Nazism: Dictatorships in Comparison Co-edited with Ian Kershaw. Cambridge, England: Cambridge University Press, 1997.
  • The Soviet Century London: Verso, 2005.

Publikacje w języku polskim edytuj

  • Dramatyczne wydarzenia w Rosji poddane próbie czasu i ocenie historii: poza apologią i potępieniem, Le Monde diplomatique 2007, nr 11, s. 10-11.
  • Stalinizm i nazizm: porównanie dyktatur, pod red. Iana Kershawa oraz Moshe Lewina, przekł. Maria Borzobohata-Sawicka, Gdańsk: Harmonia Universalis Józef Częścik 2015.

Bibliografia edytuj

  • Mirosław Filipowicz, Emigranci i Jankesi. O amerykańskich historykach Rosji, Lublin 2007, s. 135, 175, 335.

Przypisy edytuj

  1. Tym mianem określa się historyków, którzy zerwali z "zimnowojenną" interpretacją dziejów Rosji przedrewolucyjnej, rewolucji oraz ZSRR. Rewizjoniści postulują, aby historię tego państwa napisać na nowo jako dzieje procesów społecznych i gospodarczych, zob. Andrzej Nowak, ZSRR jako przedmiot badań historycznych, "Dzieje Najnowsze" 26 (1994), s. 103-111.