Moskow (pierwiastek)

Moskow
	flerow ← moskow → liwermor
	Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	moskow, Mc, 115; (łac. moscovium)
Grupa, okres, blok	15, 7, p
Masa atomowa	[290]
Właściwości atomowe
Konfiguracja elektronowa	[Rn]5f146d107s27p3 (przewidywana)
Zapełnienie powłok	2, 8, 18, 32, 32, 18, 5 (przewidywane); (wizualizacja powłok)
Najbardziej stabilne izotopy
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji; według kryteriów GHS są niedostępne.
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Moskow (Mc, łac. moscovium) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 115. W układzie okresowym znajduje się w bloku p bezpośrednio pod bizmutem i bywał nazywany nieoficjalnie eka-bizmutem.

Historia edytuj

Wizualizacja bombardowania ameryku 243 jonami wapnia 48 (tuż przed zderzeniem)

1 lutego 2004 roku zespół złożony z naukowców Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej i amerykańskich naukowców z Lawrence Livermore National Laboratory doniósł o wytworzeniu czterech atomów moskowu w wyniku bombardowania izotopu ²⁴³Am jonami 4820Ca:

4820Ca + 24395Am → 291115Mc^* → 288115Mc + 3n

Atomy te uległy rozpadowi do nihonu w ciągu około 100 milisekund z emisją cząstek alfa^[2].

W sierpniu 2013 pracujący w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt fizycy szwedzkiego Uniwersytetu w Lund potwierdzili wyniki eksperymentu przeprowadzonego 9 lat wcześniej w Dubnej^[3].

Nazwa edytuj

Do listopada 2016 stosowano tymczasową nazwę systematyczną wynikającą z liczby atomowej – ununpentium. 8 czerwca 2016 roku IUPAC zarekomendowała dla tego pierwiastka nazwę moscovium, zgodnie z tradycją uhonorowania miejsca lub regionu geograficznego, gdzie dany pierwiastek został odkryty – w tym przypadku obwodu moskiewskiego, w którym znajduje się Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej^[4]. 28 listopada 2016 roku IUPAC zatwierdziła tę nazwę^[5]. Według wstępnej opinii Komisji Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego nazwą tego pierwiastka w języku polskim jest moskow^[6].

Zobacz też edytuj

dubn – inny pierwiastek nazwany na cześć Zjednoczonego Instytutu Badań Jądrowych w Dubnej

Uwagi edytuj

↑ Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 290,19624 u (290
Mc) (patrz: Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

Przypisy edytuj

↑ ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
↑ Yu. Ts. Oganessian et al. Experiments on the synthesis of element 115 in the reaction ²⁴³Am(⁴⁸Ca,xn)^291−x115. „Phys. Rev. C”, 2004. DOI: 10.1103/PhysRevC.69.021601.
↑ Existence of new element confirmed. Uniwersytet w Lund, 2013-08-27. [dostęp 2014-01-18]. (ang.).
↑ IUPAC is naming the four new elements nihonium, moscovium, tennessine, and oganesson. IUPAC, 2016-06-08. [dostęp 2016-06-08]. (ang.).
↑ IUPAC announces the names of the elements 113, 115, 117, and 118. IUPAC, 2016-11-30. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).
↑ O nazwach pierwiastków 113, 115, 117 i 118 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie [online], Komisji Terminologii Chemicznej PTChem [dostęp 2019-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-20] .

[2] Wartość w nawiasach klamrowych jest liczbą masową najtrwalszego izotopu tego pierwiastka, z uwagi na to, że nie posiada on trwałych izotopów, a tym samym niemożliwe jest wyznaczenie dla niego standardowej względnej masy atomowej. Bezwzględna masa atomowa tego izotopu wynosi: 290,19624 u (290
Mc) (patrz: Thomas Prohaska i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.)).

[CIAAW-1] ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni, Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600, DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).

[synthesis-3] Yu. Ts. Oganessian et al. Experiments on the synthesis of element 115 in the reaction ²⁴³Am(⁴⁸Ca,xn)^291−x115. „Phys. Rev. C”, 2004. DOI: 10.1103/PhysRevC.69.021601.

[115Lund-4] Existence of new element confirmed. Uniwersytet w Lund, 2013-08-27. [dostęp 2014-01-18]. (ang.).

[naming-5] IUPAC is naming the four new elements nihonium, moscovium, tennessine, and oganesson. IUPAC, 2016-06-08. [dostęp 2016-06-08]. (ang.).

[IUPAC2016-6] IUPAC announces the names of the elements 113, 115, 117, and 118. IUPAC, 2016-11-30. [dostęp 2016-11-30]. (ang.).

[PTChem-7] O nazwach pierwiastków 113, 115, 117 i 118 w języku polskim oraz o nazw tych odmianie [online], Komisji Terminologii Chemicznej PTChem [dostęp 2019-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-20] .

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]