Wikipedia

Most Trajana

Most Trajana – niezachowany rzymski most spinający brzegi Dunaju koło współczesnych miejscowości Drobeta-Turnu Severin w Rumunii i Kladovo w Serbii, pierwszy most w dolnym biegu Dunaju.

most Trajana
{{{alt zdjęcia}}}
Rzymski most Trajana wg E. Duperrex, 1907
Państwo

 Rumunia

Miejscowość

Drobeta-Turnu Severin

Państwo

 Serbia

Miejscowość

Kladovo

Podstawowe dane
Przeszkoda

Dunaj

Długość

1135[1]
1032[2] m

Data budowy

103–105

Data zburzenia

III w.

Projektant

Apollodoros z Damaszku

Położenie na mapie Serbii
Mapa konturowa Serbii, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „most Trajana”
Ziemia44°37′25,6″N 22°40′01,3″E/44,623778 22,667028
Multimedia w Wikimedia Commons

Został wzniesiony w II wieku, z rozkazu cesarza Trajana. Częściowa rozbiórka tej konstrukcji nastąpiła już za rządów jego następcy, Hadriana. Ostatecznie most został zniszczony, z polecenia cesarza Aureliana w III stuleciu. Do XXI wieku zachowały się ruiny jednego filaru.

Historia edytuj

Most wzniesiono z rozkazu cesarza Trajana (53–117), by umożliwić przemarsz wojsk rzymskich podczas II wojny dackiej (101–105)[3]. W 104 roku Trajan zlecił jego budowę rzymskiemu architektowi Apollodorosowi z Damaszku (60–130)[1][3][2]. Jego budowa trwała podobno rok[4]. Był to pierwszy most w dolnym biegu Dunaju[5]. Apollodoros miał napisać traktat o jego budowie, który jednak zaginął[2]. Most został uwieczniony na reliefie kolumny Trajana (również zaprojektowanej przez Apollodorosa), wzniesionej w 113 roku w Rzymie na Forum Trajana dla upamiętnienia zwycięstw cesarza nad Dakami[2]. Na jednej z płaskorzeźb przedstawione jest bóstwo, personifikujące rzekę Dunaj, przypatrujące się żołnierzom rzymskim przechodzącym przez most[4]. Fragmentaryczne przedstawienie tej konstrukcji mogło zdobić rewers monety okolicznościowej Trajana, wybitej dla upamiętnienia jej budowy[2]. Na początku III w. most opisał rzymski historyk Kasjusz Dion (163/164–235), chociaż sam go nigdy nie widział[2]. Dion pisał, że drewniane przęsła mostu zostały rozebrane z rozkazu cesarza Hadriana (76–138), który obawiał się kontrataków Daków[2]. Ostatecznie zburzył go cesarz Aurelian (214–275) po wycofaniu wojsk z Dacji[1][5].

Pozostałości mostu zostały odkryte w XIX wieku[2]. Do XXI w. zachowały się ruiny dwóch początkowych filarów, jeden po serbskiej, drugi po rumuńskiej stronie. Mają one status zabytku o szczególnym znaczeniu[6].

Opis edytuj

 
Relief na kolumnie Trajana opublikowany przez Conrada Cichoriusa (1863–1932); tablica nr. LXXII: przybycie wojsk rzymskich (scena XCVIII); cesarz składający ofiarę nad Dunajem (scena XCIX); Trajan przyjmujący ambasadorów (scena C) – w głębi widoczny most Trajana

Według Diona most miał spoczywać na dwudziestu kamiennych filarach, wysokich na ponad 45 m i szerokich na ponad 18 m, rozstawionych w odstępach ok. 52 m, mierzonych od środka filaru i ok. 32,5 m mierzonych od ściany filaru[2]. Na tej podstawie długość mostu została obliczona na 1032 m[2]. Według innych źródeł rozstępy między filarami wynosiły 35-38 m, długość mostu ponad 1100 m, a szerokość od 13 do 19 m. Filary spoczywały na wypełnionych betonem skrzyniach, licowanych kamieniem. Przyczółki mostowe murowane były z cegły i łączone mocno wiążącą zaprawą[4].

Relief na kolumnie Trajana przedstawia pięć z dwudziestu filarów mostu, połączonych płaskimi drewnianymi przęsłami wraz z drogą z bali drewnianych, pokrytych najprawdopodobniej betonem lub gliną, ograniczoną balustradą[2]. Uważa się, że pomost mostowy wykonano z drewna na specjalne żądanie Trajana, aby w razie niespodziewanego ataku nieprzyjaciela można go było szybko zniszczyć, a następnie ewentualnie odbudować[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Apollodorus-Brücke über die Donau. [w:] Structurae.de [on-line]. [dostęp 2017-01-04]. (niem.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Roger Bradley Ulrich: Roman Woodworking. Yale University Press, 2007, s. 104–107. ISBN 978-0-300-10341-0. [dostęp 2017-01-04]. (ang.).
  3. ↑ a b N. J. E. Austin, N. B. Rankov: Exploratio: Military & Political Intelligence in the Roman World from the Second Punic War to the Battle of Adrianople. Routledge, 2002, s. 177. ISBN 978-1-317-59385-0. [dostęp 2017-01-04]. (ang.).
  4. ↑ a b c d A. Rosset: Starożytne drogi i mosty, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1970, s. 167-168
  5. ↑ a b Trajan’s Bridge, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-01-04] (ang.).
  6. ↑ Pontes. [w:] Cultural monuments in Serbia [on-line]. [dostęp 2017-01-04]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Most_Trajana&oldid=71878904”