Mosty i wiadukty w Toruniu
Mosty i wiadukty w Toruniu – obiekty inżynierskie na terenie Torunia.
Główne mosty w Toruniu to przeprawy przez Wisłę. Ponadto istnieją mosty przez Drwęcę i inne rzeki, wiadukty drogowe i kolejowe oraz przejścia dla pieszych.
Mosty przez Wisłę edytuj
Dawny drewniany most przez Wisłę edytuj
Toruń jako ważny cel szlaków kupieckich, leżący na bursztynowym szlaku, od początku istnienia pełnił ważny cel w przeprawach przez Wisłę. W średniowieczu wykorzystywano fakt jej szerokiego rozlania się w okolicy i wykorzystywano bród do przepraw. Jednak coraz częściej padały propozycje wybudowania stałego mostu na Wiśle.
W 1500 otwarto pierwszy znany z historii most drewniany, wychodzący na ulicę Mostową. Mimo niszczenia go przez krę co kilkanaście-kilkadziesiąt lat stale go odbudowywano. Był najdłuższym mostem drewnianym w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie. Z racji zbudowania w 1873 roku mostu stalowego przez Wisłę w Toruniu, po zniszczeniach w 1877 roku, kiedy to spłonął, nie został odbudowany, a jego resztki rozebrano po kolejnych szkodach spowodowanych przez krę w 1879 roku.
Obecne mosty przez Wisłę edytuj
Przez Toruń przepływa Wisła na długości 21 kilometrów, od 725 do 746 kilometra jej długości. Aktualnie w Toruniu znajdują się cztery mosty przez Wisłę: dwa w centrum (drogowy i kolejowy), most drogowy we wschodniej części miasta oraz drogowy (autostradowy) zlokalizowany na peryferiach.
nazwa | rok otwarcia | jezdnie | tory tramwajowe | tory kolejowe |
---|---|---|---|---|
Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego | 1873 | brak (1 – istniała w latach 1873–1934) | brak | 2 (1 – do 1934) |
Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego | 1934 | 2 | brak (2 – istniały w latach 1934–1939 i 1950–1984) | brak |
Most autostradowy im. Armii Krajowej | 1998, 2011 | 4 | brak | brak |
Most drogowy im. gen. Elżbiety Zawackiej | 2013 | 4 | brak | brak |
Most kolejowy edytuj
W 1873 roku otwarto pierwszy, kolejowo-drogowy most przez Wisłę – Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego o charakterze łukowym. Wiązało się to z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Początkowo posiadał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były „mijanki” przed wjazdem. W 1934 roku zamknięto most kolejowy dla ruchu kołowego (z racji wybudowania mostu drogowego w centrum) i położono drugi tor kolejowy. Most został wysadzony w powietrze w 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1948 roku odbudowany. W latach 80. XX wieku zamieniono pierwsze i ostatnie przęsło mostu na konstrukcje nowoczesne, płaskie. Most jest użytkowany do dziś.
Most drogowy w centrum edytuj
W 1934 roku otwarto drugi most przez Wisłę, pierwszy drogowy – Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego o charakterze łukowym. Pochodził on z rozebranego w 1928 roku mostu kolejowego w Opaleniu koło Kwidzyna, niepotrzebnego z powodu zmiany granic po 1918 roku i prowadzącego na skraj przyczółka, odciętego granicą od reszty kraju. Po moście 11 listopada 1934 roku uruchomiono pierwszą linię tramwajową na Podgórz, zamkniętą z racji ogromnego przeciążenia ruchu w 1984 roku. Most został wysadzony w 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1950 roku odbudowany. W filmie Zamach odgrywa on rolę warszawskiego mostu Kierbedzia – już nieistniejącego[1][2]. Most jest użytkowany do dziś i skupia na sobie ruch dróg krajowych: nr 15 z kierunku Inowrocławia, Poznania, Krotoszyna, Wrocławia i Olsztyna.
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 257 (ulica Przybyszewskiego – Zagrodowa) dla potrzeb ewentualnego mostu pontonowego.
Most autostradowy edytuj
W lipcu 1998 roku otwarto trzeci, autostradowy most przez Wisłę – Most autostradowy im. Armii Krajowej, a raczej, jedną z dwu zaprojektowanych nitek tego mostu. Dla drugiej nitki wybudowano wówczas jedynie podpory oraz rozjazdy, i zaniechano dalszej budowy. W latach 2008–2011 wybudowano drugą nitkę. Most łączy toruńską dzielnicę Czerniewice ze Złotorią i Grabowcem, a dalej z Rubinkowem, mimo że nie leży na obszarze miasta.
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 258 (Złotoria-Silno-Karczemka) dla potrzeb ewentualnego mostu pontonowego.
Most Wschodni edytuj
W 2004 roku władze miejskie zdecydowały o budowie nowego mostu drogowego w Toruniu. 5 października 2007 roku wojewoda kujawsko-pomorski podpisał decyzję lokalizacyjną dla mostu w ciągu ul. Wschodniej. W roku 2010 rozstrzygnięto przetarg na jego budowę, a prace budowlane rozpoczęto 5 listopada tego samego roku. Most został oddany do użytku 9 grudnia 2013 roku[3].
Most powstał jako konstrukcja dwuprzęsłowa o długości całkowitej 540 m (jedno przęsło ma długość 270 m). Jezdnia została podwieszona na czterech łukach o wysokości maksymalnej 50 m, opartych na przyczółkach brzegowych oraz sztucznej wyspie centralnej[4].
Most stał się częścią drogi krajowej nr 91 w kierunku Gdańska i Łodzi, a także fragmentem 15 kilometrowej trasy Wschodniej[5].
Mosty przez Drwęcę edytuj
W okolicach Torunia znajduje się pięć mostów przez Drwęcę: dwa na granicy ze Złotorią oraz trzy w Lubiczu.
Pierwszy most pomiędzy Kaszczorkiem a Złotorią wybudowano w 1893 roku. Był to most drewniany, który z czasem przebudowano poprzez dodanie stalowych elementów. Posiada jeden pas drogowy (szerokości ok. 4 m) i jeden pas pieszy (szerokości ok. 1,5 m). Most jest użytkowany do dziś, ale już nie jako drogowy – jest mostem pieszym oraz fragmentem rowerowej trasy turystycznej. Stanowi zabytek jako jedyny zachowany XIX-wieczny most tego rodzaju w regionie.
Drugi most w Złotorii wybudowano w latach 70. jako most drogowy. Niestety, na skutek złych technologii okresu PRL-u w latach 90. groził zawaleniem. W 1998 roku został rozebrany i zbudowany od nowa. Czynny do dzisiaj, jest fragmentem dróg:
- droga wojewódzka nr 654 (Toruń-Złotoria-Silno)
- droga wojewódzka nr 657 (Złotoria-Lubicz)
Pierwszy most w Lubiczu istniał od połowy XIX wieku, jako przejście graniczne między zaborcami – carską Rosją i Prusami. Łączył ulicę Pocztową w pruskim Lubiczu Dolnym z ulicą Lipnowską w carskim Lubiczu Górnym. Rozebrany w XX wieku.
Drugi most w Lubiczu istnieje wzdłuż ulicy Mostowej/Warszawskiej. Jest mostem drogowym, betonowym, dwupasmowym z dwoma pasami ruchu pieszego. Leży w ciągu drogi drogi krajowej nr 10 w kier. Bydgoszczy, Szczecina i Warszawy.
Trzeci most w Lubiczu to most kolejowy. Jest mostem stalowym, jednotorowym. Istnieje od czasu wybudowania linii kolejowej do Sierpca około 1920 roku.
W roku 2001 pomiędzy Złotorią a Lubiczem wybudowano most drogowy w ciągu drogi ekspresowej S10. Była to konstrukcja stalowa dwupasmowa. W ramach budowy autostrady A1 w latach 2010–2011 most został rozbudowany o kolejne dwa pasy i stanowi jeden z obiektów inżynieryjnych w ciągu autostrady A1 z Czerniewic do Rusocina.
Wiadukty drogowe, kolejowe i estakady edytuj
Poza wyżej opisanymi mostami przez Wisłę i Drwęcę oraz mniejszymi obiektami przez inne rzeki w Toruniu. Znajduje się tu 42 innych dużych wiaduktów drogowych i kolejowych, w tym cztery na dużych węzłach drogowych:
Wiadukty drogowe edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Lokalizacja | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bezimienny | 1898 | 2008 | 1 | 1 | linia kolejowa nr 353 | plac Pokoju Toruńskiego | Stare Miasto | |
Kościuszki | 1980 | 2003–2004 i 2016 | 2 | 2 | linia kolejowa nr 353 | ul. Kościuszki | Mokre | |
bezimienny | ok. 1960 | 2017 – 2018 | 2 | 1 | linia kolejowa nr 18 | ul. Łódzka | Stawki | |
bezimienny | 2005 | 1 | 1 | ul. Szczęśliwa | ul. Ligi Polskiej | Kaszczorek | ||
bezimienny | 2011 | 2 | brak | linia kolejowa nr 27 | ul. Szosa Lubicka | Na Skarpie | ||
bezimienny | 2013 | 2 | 2 | linia kolejowa nr 18 | Trasa Wschodnia | Rudak |
Wiadukty drogowe planowane edytuj
Zdjęcie | Rok otwarcia | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Lokalizacja | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|
po 2020 | 2 | 2 | linia kolejowa nr 353 i 27 | ul. Równinna | Katarzynka | |
po 2020[6] | 2 | 2 | linia kolejowa nr 27 | ul. Olsztyńska | Bielawy |
Tunele drogowe edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Lokalizacja | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Krowi Mostek | po 1930[potrzebny przypis] | 2017 | 1 | 1 | linia kolejowa nr 18, 353 i 743 | ul. Wiślana | Piaski/Podgórz | |
bezimienny | 2013[7] | 2 | brak | droga krajowa nr 15, 80 i 91 | Plac Daszyńskiego/Trasa Wschodnia | Rubinkowo |
Wiadukty kolejowe edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Linia kolejowa | Ilość torowisk | Elektryfikacja | Przeszkoda | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bezimienny | ok. 1873 | 353 | 2 | tak | linia kolejowa nr 18 | Podgórz | ||
bezimienny | ok. 1873 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | ul. Cierpicka | Podgórz | |
bezimienny | ok. 1900 | 246 | 1 | brak | droga prowadząca do nadleśnictwa Olek | Barbarka | ||
bezimienny | 1861 | 2013-2014 | 18, 353, 734 | 7 | tak | Plac Armii Krajowej | Piaski/Podgórz | |
bezimienny | 1861[potrzebny przypis] | 18 i 353[potrzebny przypis] | 4[potrzebny przypis] | tak | ul. Kujawska | Piaski/Stawki | ||
bezimienny | 1944 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | linia kolejowa nr 736 | Katarzynka | |
bezimienny | ok. 1973 | 2015-2016 | 353 | 2 | tak | ul. Gniewkowska | Glinki |
Tunel kolejowy edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Remont | Linia kolejowa | Ilość torowisk | Elektryfikacja | Przeszkoda | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tzw. Brama Kolejowa | 1884[8] | 353 | 1 | tak | plac Pokoju Toruńskiego, droga krajowa nr 15 i 80 | Stare Miasto |
Estakady edytuj
Zdjęcie | Nazwa | Rok otwarcia | Jezdnia | Chodniki | Przeszkoda | Dzielnica |
---|---|---|---|---|---|---|
im. Marka Sudaka | 2013 roku[9] | 1 | brak | Plac Daszyńskiego | Rubinkowo | |
bezimienna | 2015[10] | 1 | 1 | ul. Skłodowskiej-Curie, tory tramwajowe | Rubinkowo |
Mosty i wiadukty autostradowe edytuj
- 14 mostów i wiaduktów nad i pod autostradą A1 od węzła autostradowego „Toruń-Lubicz” do węzła „Toruń-Południe”, nie licząc mostu przez Wisłę, wybudowane w 1996 i 1997, w tym[11]:
- Węzeł Toruń-Południe (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK91
- Węzeł Toruń-Złotoria (bezkolizyjny, tylko techniczny) – S10, DK10, DW654
- Węzeł Toruń-Lubicz (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK80
- 9 mostów i wiaduktów nad i pod drogą szybkiego ruchu S10 od węzła autostradowego „Toruń-Zachód” do węzła „Toruń-Południe”, nie licząc mostu przez Wisłę i węzła „Toruń-Południe”, wybudowane w 2006, w tym[12]:
- Węzeł Toruń-Zachód (bezkolizyjny) – S10, DK10, DK15
Inne mosty edytuj
- Most stalowy z 1884 roku[13]
- most na Drwęcy, w ciągu ul. Warszawskiej, wybudowany w 1893 roku[14]
Przypisy edytuj
- ↑ Tofifest Film Magazine: Toruński most i zamach na Kutscherę. 72 rocznica akcji AK., Tofifest Film Magazine [dostęp 2017-01-02] .
- ↑ Szymon Spandowski , Czterej pancerni w regionie, „expressbydgoski.pl” [dostęp 2017-01-02] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2018-11-23] .
- ↑ Krótko o nowym moście. [dostęp 2012-01-27].
- ↑ Toruń. Już wiemy, jak pobiegnie droga krajowa nr 91, www.motofakty.pl [dostęp 2018-11-23] (pol.).
- ↑ Artur Olewiński , Grębocin. Wiadukt za 100 milionów?, „nowosci.com.pl” [dostęp 2016-12-29] .
- ↑ Zbigniew Juchniewicz , Instalacje, opóźniają budowę tunelu na placu Daszyńskiego, „nowosci.com.pl” [dostęp 2016-12-29] .
- ↑ Bocian, Pl.Pokoju Toruńskiego-tunel kolejowy-Toruń – Ogólnopolski miesięcznik ODKRYWCA, odkrywca.pl [dostęp 2016-12-29] .
- ↑ Estakada Marka Sudaka | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-12-28] .
- ↑ Estakada nad ul. Skłodowskiej-Curie | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-12-28] .
- ↑ o, Korki na A1 pod Toruniem. Jest też drożej..., „nowosci.com.pl” [dostęp 2016-12-28] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2016-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-29] .
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2018-12-14] .
- ↑ Gazeta Pomorska – Gazeta Pomorska – wiadomości i wydarzenia z Kujaw i Pomorza, pomorska.pl [dostęp 2016-12-28] .