Mosty w Bydgoszczy
Mosty w Bydgoszczy – przeprawy drogowe, kolejowe i piesze przez Brdę, Kanał Bydgoski, Wisłę, Młynówkę i pomniejsze cieki na terytorium miasta Bydgoszczy.
Charakterystyka
edytujW 2013 r. na terytorium miasta znajdowało się około 45[1] mostów i kładek (w tym 26 mostów drogowych), z tego[1]:
- 14 mostów drogowych, 3 kolejowe, 1 tramwajowy i 6 kładek dla ruchu pieszego przez Brdę,
- 8 mostów drogowych, 2 kolejowe i 4 mostki dla ruchu pieszego przez Kanał Bydgoski,
- 1 most drogowo-kolejowy przez Wisłę,
- 3 mosty drogowe i 3 kładki dla ruchu pieszego przez rzekę Młynówkę,
- mostki nad mniejszymi ciekami np. Międzywodziem, Flisem, Strugą Młyńską, Strugą Prądy, czy też ciekami w okolicy toru regatowego.
Liczba istniejących przepraw rzecznych i konieczność wznoszenia nowych wiąże się z obecnością na terytorium miasta Bydgoskiego Węzła Wodnego. Przez Bydgoszcz przepływają trzy główne cieki, którym odcinki „miejskie” liczą:
- Brdy: 26 km
- Wisły: 14 km
- Kanału Bydgoskiego: 5 km
- Starego Kanału Bydgoskiego: 3 km
Rzeka Brda jest osią miasta Bydgoszczy, rozdzielając miejskie terytorium na dwie części: północną i południową, kanał dzieli w podobny sposób zachodnią część miasta, a Wisła jest wschodnią granicą miasta. Duże rozczłonkowanie miasta ciekami stwarza konieczność budowy wielu przepraw mostowych służących potrzebom ruchu drogowego i kolejowego, jak również zapewnieniu połączeń międzyosiedlowych.
Rys historyczny
edytujMosty staropolskie
edytujPierwszy stały most przez Brdę przy grodzie bydgoskim zbudowano dowodnie przed 1253 r., gdyż w tym roku wymieniono go[a] w umowie ugody gospodarczej zawartej między księciem Kujaw Kazimierzem a zakonem krzyżackim. Świadkiem podpisanym na tej umowie był m.in. kasztelan bydgoski Bogusław[2]. Most znajdował się ok. 200 m na wschód, niż obecny most Jerzego Sulimy-Kamińskiego i umożliwiał przejście z lewego brzegu Brdy na wyspę grodową, gdzie pobierano cło przez urzędników książęcych. Stamtąd w kierunku południowym wiódł kolejny most przez starorzecze Brdy.
W wiekach XIV-XVIII w Bydgoszczy utrzymywano stały most przez Brdę w ciągu ul. Mostowej, który łączył miasto lokacyjne z przedmieściem Gdańskim, a także prowadził ruch handlowy z Kujaw i Wielkopolski na Pomorze Gdańskie i ziemię chełmińską. W 1577 r. mieszczanie uzyskali od goszczącego na bydgoskim zamku króla Stefana Batorego przywilej pobierania części spławianego Brdą drewna na naprawę mostów w mieście[3].
W związku z tym, że Bydgoszcz otoczona była wówczas licznymi ciekami: Młynówką[b], fosą miejską i fosą zamkową, zbudowano kilka mostków nad tymi ciekami, które wyprowadzały ruch z bram miejskich: Kujawskiej, Poznańskiej i Grodzkiej (prowadzącej w kierunku zamku). Na Wyspie Młyńskiej, gdzie zbudowano młyny kościelne, królewskie, tartak napędzany siłą wody, folusze do gładzenia skór i sukna, a w 1594 r. mennicę – powstały mosty nad Młynówką i Międzywodziem: Farny, Młyński, Pilarski[c]. Osobnym zagadnieniem jest połączenie zamku z zapleczem przez most zwodzony na fosie zamkowej, istniejące do czasu zburzenia zamku w 1656 r.
Mosty z okresu pruskiego
edytujPo przejściu Bydgoszczy pod władzę Królestwa Prus i budowie Kanału Bydgoskiego przebudowano most staromiejski w ciągu ul. Mostowej (1778), a także zbudowano przeprawy nad Kanałem Bydgoskim: most Władysława IV oraz przejścia w okolicach każdej z nowo zbudowanych śluz. Na Wyspie Młyńskiej powstały mosty: Magazynowy przez Brdę (1789), Młyński (1816), a w I połowie XIX wieku także mosty nad kanałem zbożowym i Międzywodziem. W 1840 r. wzniesiono most przez Brdę przy śluzie miejskiej.
Znaczne inwestycje mostowe nastąpiły w II połowie XIX wieku. Urbanizacja wkroczyła wówczas na tereny położone na północnym brzegu Brdy, między starym miastem a dworcem kolejowym. W 1865 r. powstał nad Brdą ceglany, łukowy Most Zwycięstwa (Królowej Jadwigi). Pierwszym żelaznym mostem drogowym zbudowanym na Brdzie był Most Bernardyński (Cesarski, 1872 r.), potem wzniesiono Mosty Solidarności (Wilhelma i Portowy, 1890), Most Teatralny (1902), mosty w ciągu ul. Spornej (1897) i przebudowany w formie żelbetowej – Most Zwycięstwa (Królowej Jadwigi, 1913) W 1890 r. powstał również, zachowany w oryginalnej postaci do dnia dzisiejszego, ceglany most łukowy w ciągu ul. Witebskiej nad zatoką toru regatowego.
Nowe inwestycje mostowe przyniosło również powstanie i rozwój Bydgoskiego Węzła Kolejowego. W 1851 r. oddano do użytku masywny, pięcioprzęsłowy, ceglany, łukowy most kolejowy nad Brdą, który zachował się do czasów obecnych i jest jednym ze starszych zachowanych mostów kolejowych w Polsce. W 1861 r. w związku z budową Kolei Warszawsko-Bydgoskiej powstał most portowy na ujściowym odcinku Brdy, a w 1872 r. w ciągu linii kolejowej Bydgoszcz – Inowrocław zbudowano most kolejowy nad Kanałem Bydgoskim oraz drugi most kolejowy nad Brdą.
W 1893 w Fordonie powstał most kolejowo-drogowy nad Wisłą o długości 1350 m, który do czasu zniszczenia w 1945 r. był najdłuższym obiektem mostowym w Niemczech i na ziemiach polskich oraz trzecim co do długości w Europie.
Kilka mostów powstało również po przebudowie Kanału Bydgoskiego w latach 1912–1915. Nad nowo zbudowanym odcinkiem kanału powstały mosty: kolejowy na linii do Piły, kolejowy na trasie bocznicy do papierni na Czyżkówku (zlikwidowanej w 2002) oraz drogowy.
U schyłku okresu pruskiego na obszarze dzisiejszego terytorium Bydgoszczy znajdowało się ponad 20 mostów, z tego:
- 5 mostów kolejowych (2 nad Brdą, 2 nad Kanałem Bydgoskim i 1 nad Wisłą),
- 2 mosty Bydgoskiej Kolei Powiatowej (wąskotorowej),
- 10 mostów drogowych (w tym 7 nad Brdą),
- 5 mostów w obrębie Wyspy Młyńskiej,
- 6 mostków w obrębie śluz: II, III, IV, V, VI, VII i VIII Kanału Bydgoskiego.
Mosty 1920–1989
edytujW okresie międzywojennym powstał w Bydgoszczy most kolejowy nad Brdą w ciągu magistrali węglowej. 3-4 września 1939 r. wycofujące się wojsko polskie zniszczyło, bądź uszkodziło większość mostów w mieście. Władze okupacyjne przywróciły ruch na przeprawach w latach 1940–1942, w tym na moście na Wiśle. 24 stycznia 1945 r. wycofujący się Niemcy ponownie wysadzili w powietrze większość obiektów mostowych. Dzięki ofiarności kolejarzy ocalały mosty kolejowe, Królowej Jadwigi oraz zachowało się kilka pomniejszych przepraw przez Kanał Bydgoski i w rejonie Wyspy Młyńskiej. W latach 1945–1946 r. w miejscu zniszczonych obiektów zbudowano drewniane przeprawy tymczasowe. Pierwsze odbudowane mosty oddano do użytku w 1948 r. (most Młyński, most w ul. Spornej). W latach następnych odbudowywano kolejne obiekty, a od końca lat 60. budowano nowe. Wznoszono obiekty w konstrukcji żelbetowej sprężonej, a w latach 70. z użyciem typowych elementów prefabrykowanych. W latach 1950–1956 odbudowano również od podstaw stalowy most na Wiśle, który jednak skrócono o 310 m, zastępując 5 przęseł nasypem ziemnym.
Kolejno oddawano do użytku:
- 1954 – mosty Solidarności – część południowa (kablobeton)
- 1961 – most Jerzego Sulimy-Kamińskiego (kablobeton)
- 1963 – most Bernardyński (kablobeton)
- 1963 – most drogowy obwodnicy bydgoskiej (stalowy)
- 1970 – most Pomorski (prefabrykaty sprężone)
- 1973 – most drogowy na Kanałem Bydgoskim (stalowy)
- 1977 – most Smukalski (prefabrykaty zespolone)
- 1979 – most Esperanto (wantowy)
- 1982 – mosty Solidarności – część północna (prefabrykaty zespolone)
W okresie powojennym rozebrano również szereg mostów. Dotyczy to zwłaszcza rejonu Wyspy Młyńskiej, gdzie pozostał jedynie Most Młyński. Po II wojnie światowej nie odbudowano mostu kolei wąskotorowej w Smukale, nad Kanałem Bydgoskim oraz jednego z mostów na ul. Spornej. W 1972 r. w związku z budową węzła Grunwaldzkiego, zasypano część Kanału Bydgoskiego z dwiema śluzami oraz rozebrano most Władysława IV. W 1969 r. w związku z likwidacją kolei wąskotorowej Bydgoszcz – Koronowo zlikwidowano również most kolejowy nad Kanałem Bydgoskim.
Mosty po 1989
edytujLata 90. XX wieku to okres coraz większej eksploatacji przepraw przez wzrastający ruch drogowy. Remonty kapitalne zużytych konstrukcji mostowych rozpoczęto w połowie dekady. W 1998 r. powstał most na nowo zbudowanej śluzy Czersko Polskie. W 2000 r. zbudowano most Kazimierza Wielkiego, a w 2002 r. mosty: Waleriana Hypszera nad Brdą oraz św. Antoniego nad Kanałem Bydgoskim. W 2009 r. rozpoczęto budowę nowego mostu kratowego nad Brdą w ciągu ul. Spornej w miejscu rozebranej starej konstrukcji, natomiast w 2010 r. dwóch mostów wantowych nad Brdą. W 2012 roku oddano do użytku most tramwajowy Władysława Jagiełły, a rok później drogowy most Uniwersytecki z pylonami w kształcie podków.
Mosty – stan w 2013 r.
edytujLista[1] zawiera wykaz obecnie istniejących mostów na terenie Bydgoszczy, bez uwzględnienia historycznych przepraw nad fosami: miejską i zamkową oraz obiektów nad drobnymi ciekami: Flisem, Strugą Młyńską itp.
Mosty nad Wisłą
edytujWisła jest rzeką, która na długości 14 km stanowi wschodnią granicę Bydgoszczy. W pobliżu tej rzeki mieszka około 20% ludności miasta w dzielnicy Fordon. Tuż nad rzeką znajduje się Stary Fordon – dawniej samodzielne miasteczko lokowane w XIV wieku, o średniowiecznym rozplanowaniu ulic i zabudowie w większości z XIX w.
Nr | Nazwa | Data powstania i odbudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Most fordoński im. Rudolfa Modrzejewskiego | 1893, 1956 | 1005 | drogowo-kolejowy, dla pieszych | w latach 1893–1945 najdłuższy most w Polsce i Niemczech, trzeci co do długości w Europie (1325 m, 18 przęseł), skrócony po odbudowie ze zniszczeń z okresu II wojny światowej; przebiega przez niego droga krajowa nr 80 oraz linia kolejowa nr 209 |
Mosty i kładki nad Brdą
edytujBrda jest rzeką, która rozdziela miasto Bydgoszcz na część północną i południową, stanowi również tło dla zabudowy Starego Miasta i Śródmieścia. Przepływa przez miasto na długości 26 km, z czego 15 km przypada na część skanalizowaną, zaś pozostała część ma charakter naturalny, nie uregulowany. Poniżej przedstawiono mosty i kładki dla pieszych w kolejności od ujścia Brdy do Wisły w górę rzeki, aż do północno-zachodnich rubieży miasta[1].
Nr | Nazwa | Data powstania i przebudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Most na śluzie Brdyujście | 1879 | 18,0 | drogowy, dla pieszych | przeznaczony do użytku służbowego przez RZGW Gdańsk | |||
2 | Most na śluzie Czersko Polskie | 1999 | 23,0 | drogowy, dla pieszych | przeznaczony do użytku służbowego przez RZGW Gdańsk | |||
3 | Kładka na jazie Czersko Polskie | 1906 | 26,0 | dla pieszych | kładka technologiczna do obsługi jazu oraz przejście między elektrowniami RZGW Gdańsk i Mewat Bydgoszcz | |||
4 | Most na torze regatowym | 1906, 1964 | 11,3 | 30 | drogowy, dla pieszych | most w ciągu ul. Toruńskiej nad kanałem łączącym tor regatowy z portem drzewnym | ||
5 | Most portowy | 1861, 1949 | 52,5 | kolejowy | most w ciągu linii kolejowej nr 18 – dawnej Kolei Warszawsko-Bydgoskiej | |||
6 | Most magistrali węglowej | 1930, 1949 | 115,3 | kolejowy | najdroższy obiekt inżynierski budowanej w latach 1925–1933 magistrali węglowej, przebiega po nim linia kolejowa nr 201 | |||
7 | Most Żeglugi Bydgoskiej | 1897, 1949, 1956, 1994, 2010 | 55,0 | 50 | drogowy, dla pieszych | początkowo dwa mosty, wybudowane przez Bromberger Schleppschiffahrt; po 1945 r. most nad starorzeczem zastąpiono przepustem. | ||
8 | Most Kazimierza Wielkiego | 2001 | 245,8 | 50 | drogowy, dla pieszych | łączy Bartodzieje i Kapuściska | ||
9 | Most Pomorski | 1970 | 79,7 | 40 | drogowo-tramwajowy, dla pieszych | przebiega nim aleja kard. Stefana Wyszyńskiego, w ciągu dróg krajowych nr 5E261 oraz 80 | ||
10 | Most Esperanto | 1979 | 78,0 | 5 | dla pieszych | łączy Skrzetusko i Babią Wieś w pobliżu hali Łuczniczka | ||
11 | Most Uniwersytecki | 2013 | 200,8 | drogowy | most wantowy będący elementem Trasy Uniwersyteckiej o długości 1,58 km (z tego 720 m na estakadach), podwieszony do pylonu o wysokości 69 m w kształcie przenikających się podków | |||
12 | Most Bernardyński | 1872, 1963 | 66,6 | 30 | drogowo-tramwajowy, dla pieszych | do 1920 r. Most Cesarski (Kaiserbrücke), na wschodnim obrzeżu Starego Miasta w Bydgoszczy | ||
13 | Most Jerzego Sulimy-Kamińskiego | przed 1253, 1350, 1778, 1902, 1961 | 56,0 | 30 | drogowy, tramwajowy (1961–1973), dla pieszych | most staromiejski łączący Stare Miasto w Bydgoszczy (miasto lokacyjne) ze Śródmieściem, najstarszy pod względem lokalizacji w Bydgoszczy | ||
14 | Most Jana Kiepury | 1789, 2007 | 30,4 | dla pieszych | następca mostu Magazynowego (1789–1934), łączy północne nabrzeże Brdy (bulwar im. Gabriela Narutowicza) oraz amfiteatr Opery Nova z Wyspą Młyńską, na barierkach liczne tzw. „kłódki zakochanych” | |||
15 | Mosty Portowe im. Solidarności | 1840, 1890, 1955, 1981 | 70,7 | 30, 40 | drogowe, tramwajowe, dla pieszych | trzy mosty, z tego dwa drogowe i tramwajowy, powyżej Starego Miasta w Bydgoszczy, w ciągu ulicy marszałka Focha | ||
16 | Kładki na śluzie Miejskiej | 1840, 1890, 1955, 1981 | 10,0 | dla pieszych | stała kładka stalowa dla obsługi śluzy oraz kładka na wrotach dolnych (rozchylana na boki wraz ze skrzydłami wrót w czasie śluzowania) | |||
17 | Most Władysława Jagiełły | 2012 | 82,7 | tramwajowy, dla pieszych | most wantowy, na którym przebiega linia tramwajowa z centrum miasta do dworca Bydgoszcz Główna, podwieszony do pylonu o wysokości 27 m | |||
18 | Most Królowej Jadwigi | 1865, 1913 | 55,1 | 20 | drogowy, dla pieszych | jeden z najstarszych zachowanych mostów w Bydgoszczy o konstrukcji sprzed I wojny światowej | ||
19 | Mosty kolejowe (dworcowe) | 1851, 1872, 1895 | 80÷91 | kolejowy, dla pieszych | trzy mosty, w tym dwa ceglane łukowe i jeden żelbetonowy, mieszczą linie kolejowe nr 18, 131 i 356, najstarsze zachowane mosty w Bydgoszczy i jedne ze starszych mostów kolejowych w Polsce | |||
20 | Mosty Waleriana Hypszera | 2002 | 100,7 | 50 | drogowy, dla pieszych | łączy Jachcice i Czyżkówko w ciągu północnej obwodnicy Śródmieścia Bydgoszczy | ||
21 | Kładka Czyżkówko-Jachcice | 2020 | 67 | dla pieszych | kładka łącząca ulicę Jednostroną (Jachcice) z Świekatowską (Czyżkówko) o szerokości ponad 8 m (droga rowerowa o szerokości 2,75 m oraz chodnik o szerokości 2 m), wykorzystująca konstrukcję nośną przeprowadzonego nad Brdą ciepłociągu[4]. 10 października 2018 bydgoski KPEC podpisał z konsorcjum firm Gotowski i Kormost umowę na zaprojektowanie i budowę estakady ciepłowniczej z kładką pieszo-rowerową. Projekt budowlany powstał do końca czerwca 2019 powstał, a 17 października 2019 rozpoczęto montaż konstrukcji kładki. Przeprawa jest stalową konstrukcją łukową z żelbetowym pomostem. Koszt inwestycji wyniósł 7 mln zł[5][6]. | |||
22 | Kładka w Smukale | 1989 | 55,0 | dla pieszych | umożliwia komunikację pieszą między osiedlem Opławiec, a Smukałą i Piaskami | |||
23 | Kładka nad jazem elektrowni w Smukale | 1882, 1906, 1951 | 16,0 | dla pieszych | kładka technologiczna do obsługi elektrowni wodnej | |||
24 | Most w Smukale | 1977 | 50,2 | 30 | drogowy, dla pieszych | następca mostu żelaznego kolei wąskotorowej Bydgoszcz – Koronowo (1907–1939), łączy Opławiec ze Smukałą | ||
25 | Most w Bożenkowie-Zdrojach | 1987 | 36,2 | 30 | drogowy, dla pieszych | przez most prowadzi droga wojewódzka nr 244 Kamieniec – Bożenkowo – Strzelce Dolne |
Mosty i kładki nad Młynówką
edytujMłynówka jest odnogą Brdy opływającą Wyspę Młyńską w Bydgoszczy. Poniżej przedstawiono mosty i kładki dla pieszych w kolejności od ujścia Młynówki do Brdy w górę rzeki do śluzy Miejskiej[1].
Nr | Nazwa | Data powstania i przebudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Kładka na jazie Farnym | XV wiek, 1899, 1929, 1970, 1996 | 14,0 | dla pieszych | w wiekach XV-XVIII znajdował się tu most Farny, po budowie jazu Farnego kładka przeznaczona jest do obsługi urządzeń jazu | |||
2 | Most Młyński | 1791, 1948, 1964 | 16,9 | drogowy, dla pieszych | most łączący Stary Rynek z Wyspą Młyńską w ciągu ulicy Ku Młynom | |||
3 | Kładka Wenecji Bydgoskiej | 2006 | 15,5 | dla pieszych | łączy Wyspę Młyńską z nabrzeżem Wenecji Bydgoskiej, skąd można przejść na ul. Długą | |||
4 | Kładka Krzysztofa Klenczona | 2008 | 26,0 | dla pieszych | łączy Wyspę Młyńską z nabrzeżem Wenecji Bydgoskiej, skąd można przejść na ul. Świętej Trójcy | |||
5 | Most nad przepławką | 1890, 1993 | 3,3 | drogowy, dla pieszych | nad przepławką dla ryb w pobliżu Przystani Bydgoszcz | |||
6 | Most nad jazem Ulgowym | 1890, 1964 | 9,5 | drogowy, dla pieszych | most w ciągu ulicy Tamka na grobli oddzielającej Brdę od Młynówki | |||
7 | Mosty Młyńskie im. Solidarności | 1840, 1890, 1955, 1981 | 48,0 | 30, 40 | drogowe, tramwajowy, dla pieszych | trzy mosty, z tego dwa drogowe i tramwajowy, powyżej Starego Miasta w Bydgoszczy, w ciągu ulicy marszałka Focha |
Mosty i kładki nad Starym Kanałem Bydgoskim
edytujStary Kanał Bydgoski to odcinek Kanału Bydgoskiego na odcinku między śluzą VI, a ujściem do Brdy w rejonie śluzy Miejskiej. Wyłączony z żeglugi w 1915 roku po zastąpieniu go nowym odcinkiem Kanału, stał się osią dużego parku miejskiego – plant nad Kanałem Bydgoskim. Skrócono go w 1971 r. po zasypaniu wschodniego fragmentu do śluzy III włącznie. Oddziela na długości ok. 3,5 km południowe i północne osiedla Bydgoszczy w środkowo-zachodniej części miasta: Flisy i Okole od Wilczaka, Jarów i Miedzynia. Poniżej przedstawiono mosty i kładki dla pieszych w kolejności od ujścia Kanału do Brdy w kierunku zachodnim[1].
Nr | Nazwa | Data powstania i przebudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Most w ulicy Grottgera | 1836, 1964 | 10,0 | drogowy, dla pieszych | most łączący ul. Focha z ul. Grottgera, rozebrany w 1980 roku w związku z rozbudową mostów Solidarności | |||
2 | Most na II śluzie | 1774, 1810 | 7,5 | dla pieszych | most na wrotach śluzy II służący obsłudze technologicznej, rozebrany w 1971 roku w związku z budową drogowego węzła Grunwaldzkiego | |||
3 | Most Władysława IV | 1774, 1841, 1946 | 29,1 | drogowo-tramwajowy, dla pieszych | most w formie kamiennych łuków łączący ulicę Świętej Trójcy z ul. Grunwaldzką, posiadał duże znaczenie komunikacyjne, rozebrany w 1971 roku w związku z budową drogowego węzła Grunwaldzkiego | |||
4 | Most na III śluzie | 1774, 1810 | 7,5 | dla pieszych | most na wrotach śluzy III służący obsłudze technologicznej, rozebrany w 1971 roku w związku z budową drogowego węzła Grunwaldzkiego | |||
5 | Most w ul. Wrocławskiej | 1774, 1810, 1962 | 7,9 | 15 | drogowy, dla pieszych | most poniżej wrót dolnych śluzy IV Kanału Bydgoskiego służący komunikacji między osiedlami Okole i Wilczak | ||
6 | Kładka na V śluzie | 1774, 1807, 1906, 1948, 1991 | 7,4 | 5 | dla pieszych | kładka poniżej wrót dolnych śluzy V w ciągu ul. Czarna Droga, służący komunikacji między osiedlami Okole i Jary | ||
7 | Most kolejowy nad Starym Kanałem Bydgoskim | 1872, 1965 | 15,0 | kolejowy | most w ciągu linii kolejowej nr 131 (magistrali węgowej) oraz linii kolejowej nr 356 | |||
8 | Most w ul. Bronikowskiego | 1774, 1810, 1850, 1961 | 8,4 | 15 | drogowy, dla pieszych | most poniżej wrót dolnych śluzy VI w ciągu ul. Bronikowskiego, służący komunikacji między osiedlami Flisy i Miedzyń |
Mosty i kładki nad Kanałem Bydgoskim
edytujKanał Bydgoski to główny ciek w zachodniej części Bydgoszczy, oddzielający północne i południowe osiedla: Flisy i Osową Górę od Miedzynia i Prądów. Zbudowany został w 1774 r., a jego część wschodnia (ze śluzami Okole i Czyżkówko o długości 1,6 km) – w 1915 roku. Poniżej przedstawiono mosty i kładki dla pieszych w kolejności od ujścia kanału do Brdy, aż do zachodnich rubieży miasta i ujścia Kanału Górnonoteckiego[1].
Nr | Nazwa | Data powstania i przebudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Most kolejowy do papierni na Czyżkówku | 1836, 1964 | 129,0 | kolejowy | most służący istniejącej do lat 90. XX wieku bocznicy kolejowej do Zakładów Papierniczych na Czyżkówku, od 2002 r. w likwidacji. We wrześniu 2018 został udostępniony dla pieszych. W tym celu uzupełnione zostały brakujące balustrady, a ich wysokość została dostosowana do aktualnych wymagań, w tym dla rowerzystów. Na końcu przęsła zastosowano blachę ułatwiającą wjazd rowerów i wózków na przęsło. Jednocześnie zamknięto dla pieszych stary wiadukt kolejowy nad ulicą Nadrzeczną[7]. | |||
2 | Kładka na śluzie Okole | 1915 | 10,5 | dla pieszych | kładka służąca obsłudze technologicznej urządzeń śluzy | |||
3 | Most św. Antoniego | 2002 | 83,2 | 50 | drogowy, dla pieszych | element węzła Zachodniego, łączy ul. Grunwaldzką z ul. Nad Torem i Siedlecką, w ciągu dróg krajowych nr 25 i 80. 1 grudnia 2015 oddano do użytku drugą nitkę mostu o długości 96 m. | ||
4 | Most Grunwaldzki | 1954, 2002 | 52,0 | 42 | drogowy, dla pieszych | element węzła Zachodniego, przebiega nim ul. Grunwaldzka i jednocześnie drogi krajowe nr 25 i 80 | ||
5 | Most w ul. Mińskiej | 1913, 1973, 1983 | 58,0 | kolejowy, drogowy, dla pieszych | dwa sąsiadujące mosty: kolejowy w ciągu linii nr 18 oraz drogowy w ulicy Mińskiej na osiedlu Flisy | |||
6 | Kładka na śluzie Czyżkówko | 1914 | 9,6 | dla pieszych | kładka służąca obsłudze technologicznej urządzeń śluzy | |||
7 | Most drogowy nad Kanałem Bydgoskim | XIX wiek | drogowy, dla pieszych | łączył brzegi Kanału Bydgoskiego w rejonie ulic: Kruszyńskiej i Żywieckiej, zachowały się ceglane przyczółki | ||||
8 | Kładka przy ul. Janowieckiej | 1993 | 33,0 | dla pieszych | zaadaptowana pod kładkę konstrukcja wsporcza wodociągu, służąca komunikacji między osiedlami Osowa Góra i Miedzyń | |||
9 | Most na śluzie Prądy | 1774, 1852, 1915 | 10,2 | 2,5 | drogowy, dla pieszych | most poniżej wrót dolnych śluzy Prądy służący komunikacji lokalnej między osiedlami Osowa Góra i Prądy | ||
10 | Most obwodnicy nad Kanałem Bydgoskim | 1963 | 39,6 | 30 | drogowy | w ciągu drogi krajowej nr 10 na zachodnich rubieżach miasta | ||
11 | Most na śluzie Osowa Góra | 1774, 1852, 1915 | 10,2 | drogowy, dla pieszych | most poniżej wrót dolnych śluzy Osowa Góra służący komunikacji lokalnej | |||
12 | Most w Kruszyńcu | XIX wiek | 29,4 | drogowy, dla pieszych | położony za zachodnimi rubieżami Bydgoszczy przy ujściu Kanału Górnonoteckiego, służący komunikacji lokalnej |
Mosty nad innymi ciekami
edytujPoniżej przedstawiono mosty i kładki zarówno historyczne w obrębie miasta lokacyjnego Bydgoszczy, już dziś nieistniejące, jak również inne obiekty wcześniej nie przedstawione.
Nr | Nazwa | Data powstania i przebudowy | Długość [m] |
Nośność [t] |
Rodzaj | Istn. | Uwagi | Zdjęcie |
1 | Most Pilarski | XV wiek, 2007 | drogowy, dla pieszych | na kanale Międzywodzie, łączący Wyspę Menniczą z Wyspą zachodnią, dzisiaj w obrębie Wyspy Młyńskiej, koło Czerwonego Spichrza | ||||
2 | Most na Kanale Zbożowym | 1840 | drogowy, dla pieszych | obok Młynów Rothera, zniknął po częściowym zasypaniu kanału w latach 60. XX w. | ||||
3 | Most na Międzywodziu | 1840, 2007 | dla pieszych | most dla pieszych istniejący w XIX wieku na środkowym odcinku Międzywodzia przy Wyspie Menniczej, odbudowany w formie kilku przejść nad Międzywodziem | ||||
4 | Most na ul. Witebskiej | 1890 | 25,0 | drogowy, dla pieszych | most łukowy ceglany nad zatoką toru regatowego, najstarszy zachowany w oryginalnej konstrukcji most drogowy w Bydgoszczy |
Schemat
edytujMosty planowane
edytujW sferze dalekosiężnych planów znajduje się kolejnych kilka mostów[8]:
- most drogowy przez Brdę w ciągu ul. Granicznej,
- most tramwajowy przez Brdę w ciągu ul. Perłowej,
- most drogowy przez Brdę w ciągu ul. Jęczmiennej (Czyżkówko – Jachcice), wariant – przez tamę na Brdzie[9],
- most przez Brdę w ciągu obwodnicy wschodniej (obok magistrali węglowej),
- most przez Brdę w ciągu ul. Witebskiej (obok linii kolejowej nr 18 Bydgoszcz – Toruń),
- most przez Kanał Bydgoski w ciągu ul. Plażowej (Miedzyń – Czyżkówko),
- most przez Kanał Bydgoski w ciągu ul. Podmiejskiej (Miedzyń – Osowa Góra),
- nowy most przez Wisłę powyżej obecnego.
Galeria
edytujW dzień
edytuj
Nocą
edytuj
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.
- ↑ Łbik Lech. Średniowieczne brody i przeprawy na dolnej Brdzie w okolicy Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska XIX. Bydgoszcz 1998.
- ↑ Guldon Zenon: Rozwój uprawnień handlowych Bydgoszczy w XVI-XVII w. Prace Komisji Historii t. III: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C: 1966.
- ↑ Powstanie kładka nad Brdą dla spacerujących i rowerzystów
- ↑ Nowa estakada ciepłownicza nad Brdą także dla pieszych i cyklistów
- ↑ Budują kładkę nad Brdą między Czyżkówkiem a Jachcicami
- ↑ Przejście dla pieszych przez wiadukt kolejowy otwarte
- ↑ Uchwała L/756/09 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 15 lipca 2009 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego miasta Bydgoszczy.
- ↑ Bydgoskie mosty tylko na papierze. Z planów ratusza mało wynika
Bibliografia
edytuj- Bydgoszcz w stronę Okola, Daria Bręczewska-Kulesza, Bydgoszcz: Zakład Poligraficzny Kordruk – Bogdan Koronka, 2004, ISBN 83-921725-0-7, OCLC 69371545 .
- Derenda Jerzy. Piękna stara Bydgoszcz – tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach. Praca zbiorowa. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006.
- Dudek Krzysztof. Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Tom II: Brda i Kanał Bydgoski; Oddział Pomorsko-Kujawski Związku Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej. Grudziądz-Bydgoszcz, 2012.
- Guldon Zenon: Rozwój uprawnień handlowych Bydgoszczy w XVI-XVII w. Prace Komisji Historii t. III: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C: 1966.
- Jeleniewski K. Marek. ...której nie ma. Bydgoszcz na starej widokówce. Bydgoszcz 2001. ISBN 83-87586-17-X.
- Kajczuk Jacek. Mosty i wiadukty. [w:] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996.
- Łbik Lech. Średniowieczne brody i przeprawy na dolnej Brdzie w okolicy Bydgoszczy. [w:] Kronika Bydgoska XIX. Bydgoszcz 1998.
- Michalski Stanisław (red.): Bydgoszcz wczoraj i dziś 1945–1980. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa-Poznań 1988.
- Monografia mostów województwa kujawsko-pomorskiego. Brda i Kanał Bydgoski. Tom II z serii: Mosty z biegiem rzek pod red. Krzysztofa Dudka. Bydgoszcz – Grudziądz 2012. Wydawca: Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Pomorsko-Kujawski. ISBN 978-83-934160-2-8.