Mozaika soi
Mozaika soi (ang. soybean crinkle, soybean mosaic, soybean mosaic virus 1[1]) – wirusowa choroba soi wywołana przez wirusa mozaiki soi (Soybean Mosaic Virus, Potywirus MSV)[2].
Objawy edytuj
W porównaniu z innymi potywirusami, SMV ma stosunkowo wąski zakres gospodarzy. Infekuje sześć rodzin roślin dwuliściennych: bobowate (Fabaceae), szarłatowate (Amaranthaceae), komosowate (Chenopodiaceae), męczennicowate (Passifloraceae), trędownikowate (Scropulariaceae) i psiankowate (Solanaceae), ale głównie bobowate, w tym soję warzywną (Glycine max) i jej dzikich krewnych. Często obserwowane objawy to szorstkość, ciemnozielone opaski żył i jasnozielone obszary międzynerwowe, karłowatość, zwijanie się liści i cętkowanie okrywy nasiennej, sterylność pręcików, deformacja kwiatów, słabsze kwitnienie, martwica, czasem martwicze zmiany miejscowe, martwica ogólnoustrojowa oraz porażenie pąków. Niektóre z tych objawów SMV mogą być maskowane w temperaturach powyżej 30 °C. Natężenie choroby zależy od odporności odmiany, szczepu wirusa, wieku rośliny w momencie zakażenia i środowiska[3].
Rozprzestrzenianie edytuj
Pierwotnym inokulum wirusa są nasiona soi. Badania wykazały, że do 30% lub więcej nasion z roślin soi zakażonych SMV zawiera tego wirusa. Stopień zakażenia nasion zależy od odmiany i czasu infekcji. Wirus rozprzestrzeniany jest na polach soi przez 32 różne gatunki mszyc w sposób nietrwały. Szczególnie duże znaczenie mają mszyce należące do gatunków Acyrthosiphom pisum, Aphis craccivora, Aphis fabae, Aphis glycine, Aphis gossypii, Myzus persicae, Rhopalosiphum maidis i Rhopalosiphum padi. Ponadto SMV może być wydajnie przenoszony przez zainfekowany wirusem sok roślin. Może to następować wskutek zranień powodowanych maszynami rolniczymi, lub otarć roślin rosnących obok siebie[3].
Ochrona edytuj
Zapobieganie mozaice soi polega głównie na używaniu do siewu nasion wolnych od wirusów i unikaniu późnego sadzenia soi w celu zminimalizowania przenoszenia wirusa przez mszyce. Jak dotąd choroba ta w niewielkim tylko stopniu poraża plantację i nie wywołała epidemii[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Soybean mosaic virus(SMV000) [online], EPPO Global Database [dostęp 2022-09-20].
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ a b Xiaoyan Cui, Aiming Wang, Detection, Understanding and Controlof Soybean Mosaic Virus, DOI: 10.5772/14298 [dostęp 2022-09-20].
- ↑ Loren J. Giesler, Soybean Mosaic Virus [online], Extension Plant Pathologist [dostęp 2022-09-20].