Mrówka żniwiarka
Mrówka żniwiarka (Messor barbarus) – gatunek mrówek o wyspecjalizowanym trybie życia.
| Messor barbarus | |
| Linnaeus, 1767 | |
 Mrówka żniwiarka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mrówka żniwiarka |
Odżywianie edytuj
Odżywiają się głównie nasionami lnu i innych roślin, których nasiona są wyposażone w ciałka mrówcze (tzw. elajosomy).
Morfologia edytuj
Mrówki w zależności od pełnionej funkcji różnią się morfologicznie.
Królowa edytuj
Wielkość od 14 do 18 mm. Jednolicie czarna, z wyjątkiem głowy, która może być czerwonoczarna, błyszcząca.
Samiec edytuj
Wielkość od 7 do 9 mm. Czarny, porośnięty żółtawymi włoskami.
Robotnice edytuj
Wśród robotnic występuje polimorfizm kastowy. Wyróżnić można piastunki, zbieraczki i żołnierzy. Wielkość od 3 do 14 mm[potrzebny przypis].
Czarne z czerwonawymi odnóżami i szczękami.
Robotnice major – żołnierze edytuj
Największe z owadów gatunku. Czarne z wyjątkiem pomarańczowej ogromnej głowy[1].
Ekologia edytuj
Mrówka żniwiarka wybiera tereny lekko wilgotne otoczone dużymi ilościami roślinności[2].
Mrówki żołnierze bronią gniazda m.in. wydzielając specjalny płyn do walki z przeciwnikiem oraz feromony, które powodują napływ kolejnych mrówek typu Major[3][4]. Królowa gatunku messor barbarus całe życie spędza w oddzielnej komorze ok. 40 cm w głąb ziemi, gniazdo jest zakładane w sposób klasztorny[5].
Rozmnażanie edytuj
Lot godowy rozpoczyna się wczesną jesienią tuż po ostatnich letnich burzach. Jedynie przy dosyć wysokiej wilgotności i temperaturze może dojść do zaplemnienia, które odbywa się w locie[6] Tuż po zaplemnieniu oba osobniki spadają na ziemię, samica po odnalezieniu odpowiedniego podłoża (preferuje żwirowe) pozbywa się skrzydeł, tworzy podziemną komorę i zasklepia jej wejście[7].
Królowa składa pakiet jaj. Z jaj wykluwają się larwy, które karmi zużywając zapasy zmagazynowane w odwłoku i metabolizując niepotrzebne już mięśnie skrzydeł. Z zapłodnionych jaj powstają robotnice, natomiast z niezapłodnionych samce. Samce występują w rozwiniętej koloni, ich rola ogranicza się do kopulacji po której umierają. Królowa mrówek ma zdolność kontrolowania procesu rozrodczego w kolonii, ale to jest determinowane przez potrzeby kolonii i warunki środowiskowe[8].
Znaczenie w gospodarce edytuj
Mrówki tego gatunku przyczyniają się do rozsiewania wielu gatunków roślin m.in. lnu[potrzebny przypis].
Występowanie edytuj
Podgatunki edytuj
- Messor barbarus barbarus Linnaeus, 1767
- Messor barbarus gallaoides Santschi, 1929
- Messor barbarus mediosanguineus Donisthorpe, 1946
- Messor barbarus nigricans Santschi, 1929
- Messor barbarus politus Karavaiev, 1912
- Messor barbarus sahlbergi Forel, 1913
- Messor barbarus santschii Emery, 1908
Przypisy edytuj
- ↑ Crist, T.O. & Wiens, J.A., Seed and fruit selection by harvester ants, Messor barbarus, in Mediterranean grassland and scrubland, 1994.
- ↑ Brown JH, Reichman OJ, Davidson DW, Granivory in desert ecosystems, 1982.
- ↑ A. Heredia and C. Detrain, Worker size polymorphis mandethological role of sting associated glands in the harvester ant Messor barbarus, 2005.
- ↑ Caire Detrain Olivier Tasse, Seed drops and caches by the harvester ant Messor barbarus do they contribute to seed dispersal in Mediterranean grasslands?, 2000.
- ↑ M.Challet C.Jost A.Grimal J.Lluc, How temperature influences displacements and corpse aggregationbehaviors in the ant Messor sancta, 2005.
- ↑ Gómez C1, Espadaler X, Bas JM., Ant behaviour and seed morphology: a missing link of myrmecochory., 2005.
- ↑ T.J. Kawecki, A fitness cost of learning ability in Drosophila melanogaster Proceedings of the Roy, 2003.
- ↑ Samiec mrówki [online], WikiMrówki [dostęp 2024-03-10] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Integrated Taxonomic Information System (dostęp: 05/02/2009)
- Portal Myrmekologiczny