Murzynowo (województwo lubuskie)
Murzynowo (niem. Morrn[2]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna.
| Artykuł |
52°38′31.35″N 15°27′3.16″E |
|---|---|
| - błąd |
0 m |
| WD |
52°38'35.38"N, 15°26'50.10"E |
| - błąd |
1 m |
| Odległość |
290 m |
| wieś | |
_(3).JPG) Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
26 m n.p.m. |
| Liczba ludności |
1000 |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
66-443[1] |
| Tablice rejestracyjne |
FMI |
| SIMC |
0186832 |
Położenie na mapie gminy Skwierzyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego  | |
 52°38′31,35″N 15°27′03,16″E/52,642042 15,450878
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Położenie Edytuj
Duża wieś obok prawego brzegu rzeki Warty, ok. 6 km na północny wschód od Skwierzyny, przy drodze do Drezdenka. Murzynowo leży na zachodnim krańcu Puszczy Noteckiej.
Nazwa Edytuj
Miejscowość notowana jest od średniowiecza. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z połowy XIII wieku, gdy wymieniane jest Morno, kolejno: 1251 Morno, Mornen oraz po łacinie Mornensis villa, 1316 Mornowe, 1359 Mornow, 1508 Murzinowo, 1559 Murzynowo, 1564/65 Murzinow[3]. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od słowa mory – dreszcze.
Historia Edytuj
W 1316 miejscowość leżała w Nowej Marchii. W XV w. podzielona została na 2 części pomiędzy Polskę i Nową Marchię. Murzynowo było wsią królewską w starostwie międzyrzeckim[3]. W 1393 Władysław Jagiełło oddał je w zastaw Nałęczom z Nowego Dworu. Przez kilkaset lat, do II rozbioru Polski przez środek Murzynowa przebiegała granica polsko-brandenburska. Powodowało to liczne przygraniczne spory, które często kończyły się lokalnymi utarczkami.
W 1564 dokumenty podatkowe odnotowały pobór z Murzynowa od 16 rybaków i 2 karczm. W latach 1564/65 w dochodach zamku w Międzyrzeczu wymienione jest Murzynowo, a w nim 15. kmieci nazwanych w dokumentach „rzecznikami” (czyli rybakami) posiadających role i dzierżących rzekę Wartę. Płacili oni po 4,5 gr czynszu oraz dawali zamkowi 2 dzikie kaczki, 8 jaj i 2 ryby wartości 1 groszy. Na wezwanie zobowiązani byli do pieszej roboty przy łowieniu ryb oraz na polowaniach. Jeden z tych kmieci szynkował piwo od czego płacił 24 gr czynszu. 17 lokalnych zagrodników płaciło po 3 gr czynszu i zobowiązani byli do „pieszej roboty”. We wsi pracowało 3 kołodziejów płacących po 2 florenów za prawo wyrębu drzewa. Miejscowy sołtys zobowiązany był do posług na rzecz zamku. Karczmarz murzynowski dostarczał również 1 kłodę piwa w czasie sianokosów dworskich łąk. Na zamek międzyrzecki mieszkańcy dostarczali także 1,5 beczki miodu oraz kopę ryb. Suma danin na rzecz zamku międzyrzeckiego wynosiła 18 florenów, 14 gr, 10,5 denara[3].
Pierwszy kościół w Murzynowie ufundował w 1774 r. ostatni starosta międzyrzecki, kasztelan krakowski, książę Antoni Jabłonowski. Współczesna świątynia pochodzi z 1837 r. W XIX w. powstała tu duża cegielnia, pałac i folwark. W 1935 r. wybudowano linię kolejową ze Skwierzyny do Drezdenka. W czasie II wojny światowej istniał tu obóz pracy przymusowej. Po 1945 r. cegielnię upaństwowiono, w pałacu urządzono szkołę, a na terenie folwarku powstał PGR. Po 1990 zlikwidowano PGR, cegielnię i rozebrano linię kolejową.
Cegielnia została sprywatyzowana i przejęta przez firmę Budinstal, działała jeszcze w 2001 roku[4].
-
Stempel cegielni z Murzynowa na Bastionie II Fortu Winiary Twierdzy Poznań
-
Zabytki Edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:
- kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny, w stylu arkadowym, poewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, filialny, z 1837, powiększony w 1883 o wieżę i absydę
inne zabytki:
- neoklasycystyczny pałac z początku XIX w., obecnie szkoła
- zabudowania folwarczne z XIX w. – gorzelnia, spichlerz, dwie oficyny
- park o powierzchni ok. 6 ha z dwoma stawami i starodrzewem (platany, dęby)
- we wsi zachowała się częściowo stara zabudowa z przełomu XIX/XX w.
-
-
Folwark
.JPG)
Zobacz też Edytuj
Przypisy Edytuj
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 809 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Morrn (GenWiki). [dostęp 2021-05-25]. (niem.).
- ↑ a b c Chmielewski 1982 ↓.
- ↑ Marek Malczewski: Cegielnia Murzynowo, "Świat Kolei" nr 1/2002, s. 18-20
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2013-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
Bibliografia Edytuj
- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, t. 3, hasło "Murzynowo". Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademi Nauk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 219-220. ISBN 83-04-00938-2.
- Paweł Anders, Władysław Kusiak: Puszcza Notecka. Przewodnik krajoznawczy. Poznań: Oficyna wydawnicza G&P, 2005. ISBN 83-7272-109-2.
- Jarosław Lewczuk, Błażej Skaziński, Bożena Grabowska: Zabytki północnej części województwa lubuskiego. Gorzów Wlkp.: WUOZ, 2004. ISBN 83-921289-0-7.