Muzeum Ziemi Sokólskiej

muzeum w Sokółce

Muzeum Ziemi Sokólskiej – muzeum powstałe m.in. z inicjatywy Macieja Musy Konopackiego (1926-2020)[1], patriarchy polskiego Orientu[2] - w ramach realizacji Idei Muzeum Tatarskiego[3] – znajduje się w centrum miasta Sokółki[4][5][6][7] w budynku historycznym wybudowanym przez podskarbiego litewskiego Antoniego Tyzenhauza w 1770 r.[8][9] Początkowo w budynku mieściły się urzędy handlowe (PZGS) lecz dzięki aktywności Towarzystwa Miłośników Ziemi Sokólskiej[10] obiekt został zaadaptowany na potrzeby kulturalne[11].

Muzeum Ziemi Sokólskiej
Ilustracja
Budynek Muzeum Ziemi Sokólskiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Sokółka

Data założenia

1980

Zakres zbiorów

zbiory historyczne, etnograficzne, zabytki techniki rolnej, sztuka ludowa, zbiory tatarskie

Wielkość zbiorów

2000

Położenie na mapie Sokółki
Mapa konturowa Sokółki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Ziemi Sokólskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Ziemi Sokólskiej”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Ziemi Sokólskiej”
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Ziemi Sokólskiej”
Położenie na mapie gminy Sokółka
Mapa konturowa gminy Sokółka, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum Ziemi Sokólskiej”
Ziemia53°24′22,2480″N 23°29′46,1400″E/53,406180 23,496150
Strona internetowa

Ekspozycja edytuj

Zbiory muzealne, obrazujące przeszłość Ziemi Sokólskiej pod względem kulturowym i wyznaniowym, zgromadzone są w działach:

  • historycznym,
  • etnograficznym,
  • tatarskim[12].

W ciągu 20 lat istnienia udało się zebrać blisko 2000 eksponatów i dokumentów obrazujących dzieje Sokółszczyzny[13], w tym m.in. wystawiane zbiory malarstwa[14], m.in. Witalisa Sarosieka (1945-2012)[15].

Piętro budynku przeznaczone jest na dział etnograficzny. Zgromadzone zbiory obrazują życie codzienne podsokólskich wsi. Znaleźć tu można wyroby rzemiosła ludowego codziennego użytku (m.in. narzędzia rolnicze) oraz sztuki ludowej (m.in. tkaniny dwuosnowowe, hafty).

Dział tatarski przypomina dzieje osadnictwa tatarskiego na terenie Rzeczypospolitej i Litwy, przybliża zwyczaje Tatarów polskich, ich tradycję oraz wzajemne przenikanie się kultury polskiej i tatarskiej. Na parterze znajduje się dział historyczny, utworzony w 1984 r., który dzięki zgromadzonym eksponatom obrazuje dzieje Sokółki i okolic począwszy od 1524 r., kiedy to król Zygmunt I Stary przekazał te tereny swojej żonie królowej Bonie. W pomieszczeniach znajdują się eksponaty obrazujące Syberyjską Golgotę, walki oddziałów leśnych Armii Krajowej w obwodzie sokólskim i walki mieszkańców Sokólszczyzny na Frontach Europy w II wojnie światowej[16].

Muzeum współpracuje z sokólskimi szkołami i organizacjami społecznymi pragnąc włączyć w działalność mieszkańców zainteresowanych dziejami swojej ziemi. Z dostępnych archiwów korzystają także historycy i studenci.

W 2004 r. dzięki decyzji samorządu przeprowadzono remont budynku, we wrześniu muzeum zostało ponownie udostępnione zwiedzającym[13].

Przypisy edytuj

  1. iSokolka.eu. Internetowa gazeta powiatu sokólskiego, https://isokolka.eu/?start=165, [dostęp 2020-12-17] (pol.).
  2. Leonard Drożdżewicz, Maciej Musa Konopacki (1926-2020). Patriarcha polskiego Orientu, „Znad Wilii”, nr 4 (84) z 2020 r., s. 10-12, http://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2021/01/Znad-Wilii-4-84m.pdf
  3. Maciej Konopacki, Idea Muzeum Tatarskiego w wybranych dokumentach i listach (1973-1975) Macieja Konopackiego, Stowarzyszenie Jedności Muzułmańskiej. Instytut Muzułmański, 2018, ISBN 978-83-947993-2-8 [dostęp 2023-08-08] (pol.).
  4. Sokólski Brueghel - Witalis Sarosiek - Szukaj w Google [online], www.google.com [dostęp 2020-03-06].
  5. Leonard Drożdżewicz, Sokólski Brueghel - Witalis Sarosiek (1945-2012), [Sokółka: Helena i Leonard Drożdżewiczowie, 2013 [dostęp 2020-03-06].
  6. Pieter Brueghel (młodszy)
  7. Witalis Sarosiek - piewca piękna Sokółki [online], isokolka.eu [dostęp 2020-03-06] (pol.).
  8. Witalis Sarosiek - sokólski Breugel [online], www.hajnowka.pl [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-28].
  9. Sokólski Bruegel - Witalis Sarosiek [FOTO] [online], isokolka.eu [dostęp 2020-03-06] (pol.).
  10. Dorota Biziuk i inni, Sokółka znana i nieznana [online], lokalnepartnerstwa.org.pl, s. 5 [dostęp 2022-02-08].
  11. Tadeusz Gajdzis: Sokólskie barwy. Wiara, tradycja, historia. Sokółka - moje rodzinne miasto. Białystok: Prymat, 2005, s. 159. ISBN 83-88097-78-4.
  12. Muzeum Ziemi Sokólskiej- trzy działy: etnograficzny, tatarski i historyczny - fotograficzny spacer [online], Sokółka Nasze Miasto - Wiadomości, informacje i wydarzenia.
  13. a b Portal miejski Sokółki. Muzeum Ziemi Sokólskiej [online] [dostęp 2009-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-06].
  14. Sokólski Breugel. Nostalgiczne malarstwo Witalisa Sarosieka [WIDEO, FOTO] [online], isokolka.eu, 18 maja 2023 [dostęp 2023-05-22] (pol.).
  15. Leonard Drożdżewicz, Brueghel zachodniej Grodzieńszczyzny, „Znad Wilii”, nr 2(94), 2023, s. 82-84 [dostęp 2023-07-24] (pol.).
  16. Tadeusz Gajdzis, Sokólskie barwy. Wiara, tradycja, historia. Sokółka - moje rodzinne miasto, Białystok: Prymat, 2005, s. 159, 162, ISBN 83-88097-78-4.

Linki zewnętrzne edytuj