Mykoła (Mikołaj) Masłow, ukr. Микола Васильович Маслов (ur. 4 maja 1880 w Połtawie albo Łubniach, zm. w 1942) – ukraiński działacz społeczny i polityk, prawnik, senator w II RP. Współpracownik wojewody wołyńskiego Henryka Józewskiego.

Mykoła Masłow
Микола Маслов
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1880
Połtawa albo Łubnie, gubernia połtawska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

1942
Kazachska SRR, ZSRR

Senator III i IV kadencji (II RP)
Okres

od 1930
do 13 września 1938

Przynależność polityczna

BBWR

Życiorys edytuj

Syn Wasyla. Ukończył studia na Wydziale Prawa uniwersytetu w Petersburgu. W czasie studiów należał do ukraińskiej organizacji akademickiej zabiegającej o autonomię Ukrainy w ramach posiadającego konstytucyjny ustrój państwa rosyjskiego. Po ukończeniu studiów został adwokatem i członkiem Towarzystwa Prawniczego w Petersburgu.

W czasie I wojny światowej był nauczycielem w Kijowie i Żytomierzu. Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu w 1917 został dyrektorem kancelarii Małej Rady, a w 1919 – dyrektorem departamentu w rządzie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Po wojnie polsko-bolszewickiej zamieszkał w Łucku, gdzie do 1930 roku pracował jako naczelnik Wydziału Urządzeń Rolniczych w Okręgowym Urzędzie Ziemskim.

Do 1930 roku był wiceprezesem, a potem prezesem klubu Ridna Chata w Łucku, zrezygnował z tej funkcji w 1936 roku po objęciu stanowiska prezesa Towarzystwa Oświatowego im. Łesi Ukrainki. Był współzałożycielem i później członkiem zarządu „Towarzystwa Zwolenników Oświaty Prawosławnej i Ochrony Tradycji oraz Wiary Prawosławnej im. Metropolity Piotra Mohyły” (którego zjazd inauguracyjny odbył się 19 listopada 1931 roku). Był też w listopadzie 1931 roku współzałożycielem i prezesem Wołyńskiego Ukraińskiego Towarzystwa Teatralnego, członkiem prezydium (w 1933 roku – komisji rewizyjnej) Towarzystwa Budowy Szkół na Wołyniu.

Od 2 czerwca 1931 roku zarządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego został mianowany zarządcą majątku Prawosławnego Bractwa Podniesienia Krzyża w Łucku.

Był współzałożycielem Wołyńskiego Zjednoczenia Ukraińskiego (WUO): 22 czerwca 1931 roku podpisał u notariusza statut partii oraz został członkiem jej zarządu głównego, od 1935 roku był prezesem jej Komisji Rewizyjnej, a od grudnia tego roku – przewodniczącym sekcji bibliotekarskiej.

W 1930 roku został senatorem III kadencji (1930–1935) z Listy nr 1 (BBWR) z województwa wołyńskiego. W 1935 roku został ponownie (w IV kadencji) senatorem z tego samego województwa. W 1938 roku, w V kadencji, został zastępcą senatora z województwa wołyńskiego[1][2].

Pracował w klubie poselskim BBWR. W IV kadencji był wiceprezesem URPW.

W III kadencji działał w komisjach: konstytucyjnej (zastępca członka), oświaty i kultury (zastępca członka), natomiast w IV kadencji w komisjach: prawniczej (sekretarz) i regulaminowej (1937–1938).

Należał do zwolenników polityki narodowościowej wojewody wołyńskiego Henryka Józewskiego, zabiegał o przeprowadzenie reformy rolnej, likwidację bezrobocia wśród ukraińskiej inteligencji, rozwiązanie spraw szkolnictwa ukraińskiego i unormowanie sytuacji prawnej cerkwi prawosławnej.

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez NKWD w Łucku[3]. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 43/2-99 oznaczony numerem 1877)[4]. Zmarł na zesłaniu w Kazachstanie[2].

Mykoła Masłow został upamiętniony na tablicy pamiątkowej odsłoniętej 3 lipca 1999 w gmachu Senatu RP ku czci senatorów II RP, którzy zginęli w czasie II wojny światowej i okresie powojennych represji[5][6].

Życie prywatne edytuj

Był synem Wasyla i Elżbiety; ożenił się z Wierą – działaczką organizacji kobiecych powstałych pod patronatem WUO, m.in. Związku Ukraińskich Kobiet Pracy Obywatelskiej. Mieli syna Leonida (1909–1943), inż. architekta, autora publikacji nt. budownictwa cerkiewnego, rozstrzelanego przez Niemców w Równem[2].

Przypisy edytuj

  1. Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 422.
  2. a b c Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Mykoła Masłow. [dostęp 2012-05-25].
  3. Sławomir Kalbarczyk. Ukraińska Lista Katyńska. „Komentarze historyczne”, s. 55. Instytut Pamięci Narodowej. 
  4. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 59. [dostęp 2015-03-05].
  5. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej. senat.pl. [dostęp 2015-03-06].
  6. Tablica Pamięci. senat.edu.pl. [dostęp 2015-03-06].