Messier 9
Messier 9 (M9, NGC 6333) – gromada kulista położona w gwiazdozbiorze Wężownika. Została odkryta i skatalogowana przez francuskiego astronoma Charles’a Messiera 28 maja 1784 roku. Ze względu na możliwości ówczesnych teleskopów opisał on ją jako „mgławicę bez gwiazd” o średnicy 3′. Jako skupisko gwiazd po raz pierwszy została opisana przez Williama Herschela około 20 lat po odkryciu. Zawiera ona ponad 250 000 gwiazd[5].
 Gromada kulista M9 | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
28 maja 1784 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ |
gromada kulista, klasa VIII[1] |
| Rektascensja |
17h 19m 11,78s[2] |
| Deklinacja |
−18° 30′ 58,5″[2] |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiar kątowy |
Ø 12′[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
Ø 90 ly[4] |
| Liczba gwiazd |
> 250 000 |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M9, NGC 6333, GCl 60, BD-18 4488, C 1716-184, FAUST 4082, [FBA2002] 102, GCRV 9989, HD 156587 | |
 Konstelacja Wężownika | |
Odległość edytuj
M9 jest jedną z gromad kulistych położonych najbliżej centrum Drogi Mlecznej. Znajduje się około 5500 lat świetlnych od centrum Galaktyki i około 25 800 lat świetlnych od Ziemi[1], przy czym dystans ten rośnie z prędkością ok. 229 km/s[2]. Odległość od jądra galaktyki sprawia, że oddziaływania grawitacyjne zdeformowały nieco jej kształt[5].
Jasność edytuj
Światło emitowane przez gromadę jest znacznie osłabiane przez pył międzygwiezdny. M9 leży bowiem na skraju ciemnej mgławicy. Jasność gromady jest obniżana o co najmniej jedną wielkość gwiazdową. Biorąc pod uwagę te zjawiska jasność obserwowana M9 (7,7m) odpowiada jasności absolutnej −8,04m, co czyni ją około 120 tysięcy razy jaśniejszą niż Słońce.
Gwiazdy edytuj
Najjaśniejsze spośród gwiazd gromady mają jasność obserwowaną 13,5m, mogą więc być obserwowane przy użyciu średniej wielkości teleskopów amatorskich. W gromadzie odkryto 13 gwiazd zmiennych. Typ widmowy całej gromady określa się na F2.
Obserwacje edytuj
M9 może zostać zaobserwowana jako ciemna, mała, okrągła plamka już przy użyciu lornetki 10x50 przy dobrych warunkach. Teleskop 4-calowy pozwala dostrzec centralną część gromady o średnicy około 3′ słabnącą ku brzegom i lekko eliptyczną. Instrumenty 6-calowe pozwalają dostrzec najjaśniejsze gwiazdy gromady, przez 8–10-calowe można zaobserwować M9 jako gromadę o średnicy 7–8′. Duże teleskopy amatorskie pozwalają na dostrzeżenie gwiazd aż do centrum gromady.
Otoczenie gromady edytuj
Około 80′ od M9 leży nieco mniejsza (8′) i słabsza (8,25m) gromada kulista NGC 6356 znajdująca się prawie dwa razy dalej od Ziemi (50 tysięcy lat świetlnych). W podobnej odległości kątowej leży znacznie słabsza i mniejsza gromada kulista NGC 6342. Ciemna mgławica Barnard 259 leży na południowy wschód od M9, a Barnard 64 leży w odległości około 25′ na zachód.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Według Students for Exploration and Development of Space.
- ↑ a b c Messier 9 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Odległość w parsekach = odległość w latach świetlnych / 3,26.
- ↑ Obliczono ze wzoru gdzie – średnica, – odległość, – wymiar kątowy obiektu.
- ↑ a b Glittering jewels of Messier 9. [w:] Hubble [on-line]. ESA, 2012-03-16. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Messier 9 w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne edytuj
- Messier 9 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Messier 9 w bazie SIMBAD (ang.)
- Katalog gwiazd zmiennych w M9 (ang.)