Naïade (Q124)francuski okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, druga zamówiona jednostka typu Sirène. Okręt został zwodowany 20 października 1925 roku w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes, a do służby w Marine nationale wszedł w 1927 roku. Jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 27 listopada 1942 roku „Naïade” została samozatopiona w Tulonie. Podniesiona przez Włochów, została ponownie zatopiona przez alianckie samoloty 24 listopada 1943 roku.

Naïade (Q124)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Naïade” – „Galatée”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Sirène

Historia
Stocznia

Ateliers et Chantiers de la Loire, Nantes

Położenie stępki

luty 1923

Wodowanie

20 października 1925

 Marine nationale
Wejście do służby

1927

Zatonął

27 listopada 1942

Los okrętu

zatopiony powtórnie 24 listopada 1943

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


609 ton
757 t

Długość

64 m

Szerokość

5,2 m

Zanurzenie

4,3 m

Zanurzenie testowe

80 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 1300 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


14 węzłów
7,5 w.

Zasięg

powierzchnia: 3500 Mm przy 9 w.
zanurzenie: 75 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
13 torped, 1 działo kal. 75 mm, 2 km kal. 8 mm
Wyrzutnie torpedowe

7 × 550 mm

Załoga

41

Projekt i budowa edytuj

„Naïade” zamówiona została na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1922 roku[1][2]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean Simonot[3][4]. Jednostka charakteryzowała się wysoką manewrowością i silnym uzbrojeniem, lecz miała zbyt długi czas zanurzenia, a ciasnota wnętrza powodowała trudności w obsłudze mechanizmów okrętowych przez załogę[1][3].

„Naïade” zbudowana została w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Nantes[5][6]. Stępkę okrętu położono w lutym 1923 roku[2], został zwodowany 20 października 1925 roku[3][5], a do służby w Marine nationale przyjęto go w 1927 roku[2]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q124. Koszt budowy okrętu wyniósł 8 500 000 franków[4].

Dane taktyczno–techniczne edytuj

„Naïade” była średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[1][3]. Długość całkowita wynosiła 64 metry, szerokość 5,2 metra i zanurzenie 4,3 metra[1][7]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 609 ton, a w zanurzeniu 757 ton[3][5][a]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa dwusuwowe silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 1300 koni mechanicznych (KM)[4][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 1000 KM[5][6]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 14 węzłów na powierzchni i 7,5 węzła w zanurzeniu[3][5][b]. Zasięg wynosił 3500 Mm przy prędkości 9 węzłów (2300 Mm przy 13 węzłach) w położeniu nawodnym oraz 75 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[3][5][c]. Zbiorniki paliwa mieściły 60 ton oleju napędowego[2][5], a energia elektryczna magazynowana była w bateriach akumulatorów typu D liczących 140 – 144 ogniwa[8][9]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś autonomiczność 20 dób[2][9].

Okręt wyposażony był w 7 wyrzutni torped kalibru 550 mm: dwie wewnętrzne i dwie zewnętrzne na dziobie, jedną wewnętrzną na rufie oraz jeden podwójny obrotowy zewnętrzny aparat torpedowy za kioskiem, z łącznym zapasem 13 torped[1][3][d]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 75 mm L/35 M1925 oraz dwa karabiny maszynowe kal. 8 mm (2 x I)[2][5].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 38 podoficerów i marynarzy[5][6].

Służba edytuj

W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym, wchodząc w skład 19. dywizjonu 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie[10]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. A.J.M. Blachere[10]. W czerwcu 1940 roku okręt był remontowany w Tulonie[11]. Po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami „Naïade” znalazła się pod kontrolą rządu Vichy (rozbrojona w Tulonie)[12]. 27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, okręt został samozatopiony[3][6]. Jednostka została później podniesiona przez Włochów, lecz 24 listopada 1943 roku została ponownie zatopiona przez amerykańskie samoloty[2][5].

Uwagi edytuj

  1. Jane's Fighting Ships 1934 podaje wyporność 552/745 ton[4]; J. Lipiński 548/744 tony[7], zaś Jane's Fighting Ships 1940 i Jane’s Fighting Ships of World War II – 548/764 tony[8][9].
  2. Według J. Labayle-Couhata prędkość nawodna wynosiła 13,5 węzła[6].
  3. J. Labayle-Couhat i Navypedia podają, że zasięg 3500 Mm był osiągany przy prędkości 7,5 węzła[2][6]; zaś według Jane's Fighting Ships 1940 i Jane’s Fighting Ships of World War II zasięg nawodny wynosił 2000 Mm przy 10 węzłach, a podwodny 90 Mm przy 5 węzłach[8][9].
  4. Według J. Labayle-Couhata okręt posiadał trzy wyrzutnie dziobowe, dwie rufowe i podwójną wyrzutnię zewnętrzną[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 273.
  2. a b c d e f g h Ivan Gogin: SIRÈNE submarines (1927). Navypedia. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 183.
  4. a b c d Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: 1934, s. 204.
  5. a b c d e f g h i j k Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 272.
  6. a b c d e f g Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: 1971, s. 80.
  7. a b Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, s. 540.
  8. a b c Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 194.
  9. a b c d Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989, s. 131.
  10. a b Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  11. Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  12. Don Kindell: NAVAL EVENTS, NOVEMBER 1940 (Part 2 of 2) Friday 15th – Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: SIRÈNE submarines (1927). Navypedia. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH, POLISH, GERMAN NAVIES, also US SHIPS IN EUROPE, SEPTEMBER 1939. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: FRENCH NAVY SHIPS, JUNE 1940. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Don Kindell: NAVAL EVENTS, NOVEMBER 1940 (Part 2 of 2) Friday 15th – Saturday 30th. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
  • Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
  • Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
  • Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
  • Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).