Nagranie dźwiękowe rozmowy Hitlera z Mannerheimem

Nagranie dźwiękowe rozmowy Hitlera z Mannerheimem – nagranie prywatnej rozmowy kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera z marszałkiem Carlem Gustafem Emilem Mannerheimem, głównodowodzącym armii fińskiej, podczas wizyty z okazji 75. urodzin Mannerheima w dniu 4 czerwca 1942 roku. Thor Damen, inżynier dźwięku fińskiego nadawcy Yleisradio, którego zadaniem było nagranie oficjalnych przemówień, potajemnie nagrał pierwsze jedenaście minut rozmowy między Hitlerem a Mannerheimem. Nagranie jest jedynym znanym prywatnym zapisem rozmowy Führera.

Od lewej: Wilhelm Keitel, Adolf Hitler, Carl Gustaf Emil Mannerheim i Risto Ryti na lotnisku Immola
Wagon salonowy, w którym nagrano rozmowę Hitlera z Mannerheimem
Hitler rozmawia z Mannerheimem. Uwagę zwraca kieliszek z alkoholem stojący przed Führerem

Wizyta Hitlera edytuj

W czerwcu 1941 roku nazistowskie Niemcy najechały Związek Radziecki. Pomimo początkowego spektakularnego sukcesu ataku, Armia Czerwona odparła Wehrmacht w bitwie pod Moskwą i udaremniła postęp wojsk niemieckich na wschód[1][2][3]. Hitler wymagał od swoich sojuszników jak największej pomocy w niszczeniu sowieckiej machiny wojennej[4]. W czerwcu 1942 roku niemiecki przywódca odwiedził Finlandię, aby oficjalnie złożyć gratulacje Mannerheimowi z okazji jego 75. urodzin[2][5]. Hitler został przyjęty na lotnisku Immola i eskortowany przez prezydenta Finlandii Risto Rytiego oraz innych wysokich rangą urzędników państwowych i wojskowych do osobistego pociągu Mannerheima w pobliżu miasta Imatra w południowo-wschodniej Finlandii, gdzie odbył się urodzinowy bankiet i rozmowy[2][5][6].

Nagranie edytuj

Po zakończeniu oficjalnych powitań i przemówień Hitler i Mannerheim w towarzystwie innych niemieckich i fińskich urzędników weszli do prywatnego pociągu Mannerheima, gdzie w wagonie salonowym czekały na gości cygara, napoje i jedzenie. W tym samym wagonie znajdował się także duży i dobrze widoczny mikrofon umieszczony przez Thora Damena, który był odpowiedzialny za nagranie oficjalnego przemówienia Hitlera i urodzinowych życzeń dla Mannerheima[7].

Damen po zakończeniu oficjalnych przemówień kontynuował nagrywanie prywatnej rozmowy bez wiedzy Hitlera[2][5]. Kiedy esesmani z ochrony Hitlera zauważyli to po jedenastu minutach, zażądali przerwania nagrania i zagrozili Damenowi gestami poderżnięcia gardła[2][5]. Esesmani zażądali zniszczenia nagrania, ale Yleisradio zatrzymało taśmę w zapieczętowanym pojemniku obiecując, że nigdy jej nie ujawni[7]. Taśma została przekazana szefowi Państwowego Biura Cenzury Kustaa Vilkuna i wróciła do Yleisradio w 1957 roku, które upubliczniło ją kilka lat później[2]. Jest to jedyne znane nagranie sposobu mówienia Hitlera w nieoficjalnej rozmowie i jedno z niewielu nagrań, w których Hitler wyraża swoje opinie bez podnoszenia głosu w typowy dla siebie sposób[7].

Treść rozmowy edytuj

Chociaż oficjalnym powodem wizyty Hitlera – co ogłoszono dopiero dzień wcześniej – był udział w przyjęciu urodzinowym Mannerheima, prawdziwym zamiarem Hitlera było zapewnienie lojalności Finów wobec Rzeszy Niemieckiej poprzez dalsze trwanie wojny radziecko-fińskiej, podkreślenie niebezpieczeństw bolszewizmu i zniechęcenie do sojuszu z Sowietami lub zachodnimi aliantami. Hitler chciał zapewnić sobie dalsze wsparcie Finlandii w swojej „krucjacie przeciwko bolszewizmowi”[8].

W nagranej rozmowie dominował Hitler, podczas gdy Mannerheim, fiński prezydent Risto Ryti i niemiecki feldmarszałek Wilhelm Keitel w większości milczeli[8]. Omówił fiasko operacji Barbarossa, klęskę Włochów w kampanii afrykańskiej, inwazję na Jugosławię i Albanię, zdziwienie z powodu produkcji tysięcy czołgów przez Związek Radziecki oraz strategiczne obawy dotyczące rumuńskiej ropy naftowej[7]. Starał się przedstawić strategię niemiecką jako konsekwentnie spójną, ale podkreślał też, że groźba ataku ze strony Związku Radzieckiego nie pozostawiała mu innego wyboru, jak tylko zaatakować go[8].

Poza podsumowaniem tego, co działo się podczas wojny na wschodzie, Hitler nie ujawnił żadnych planów na przyszłość, zwłaszcza o zbliżającej się ofensywie niemieckiej, o której Finowie zostali poinformowani dopiero dzień przed jej rozpoczęciem[8]. Pomimo wizyty Hitlera i rewizyty Mannerheima, powtarzające się niepowodzenia militarne Rzeszy Niemieckiej w ciągu następnych sześciu miesięcy II wojny światowej doprowadziły do zdystansowania się Finów od sojuszu z Niemcami[8].

Autentyczność edytuj

Po opublikowaniu nagrania pojawiły się wątpliwości co do jego autentyczności, gdyż głos Hitlera wydawał się niezwykle łagodny[5]. Zdjęcia wykonane w dniu nagrania wykazały, że Hitler pił alkohol, co mogło mieć wpływ na jego głos[9]. Esesman Rochus Misch, były ochroniarz i adiutant Hitlera, po wysłuchaniu nagrania wyraził podejrzenie, że może to być imitacja[5].

Niemiecki Federalny Urząd Śledczy zbadał później taśmę, a Stefan Gfroerer, kierownik laboratorium zajmującego się mową sądową i przetwarzaniem dźwięku, powiedział, że dla jego laboratorium „bardzo oczywiste” było, że był to głos Hitlera[5].

Ciekawostki edytuj

 
Wagon salonowy w Sastamala jest atrakcją turystyczną gminy
  • Wagon salonowy Mannerheima, w którym odbyło się spotkanie z Hitlerem, jest wystawiony przed stacją benzynową Shell w pobliżu fińskiej drogi krajowej numer 12 w gminie Sastamala i jest otwarty dla zwiedzających od 1969 roku[10]. Natomiast prywatny pociąg, którego wagon był częścią, znajduje się w mieście Mikkeli i jest otwarty dla zwiedzających 4 czerwca każdego roku (w urodziny Mannerheima)[11].
  • Nagranie zostało wykorzystane przez szwajcarskiego aktora Bruno Ganza podczas badania sposobu mówienia Hitlera, tak by lepiej przygotował się do roli dyktatora w filmie Upadek w reżyserii Olivera Hirschbiegela[7].

Przypisy edytuj

  1. Klaus Reinhardt: Before Moscow – the turning point: the failure of Hitler’s strategy in the winter of 1941/42. Oxford: Berg Publishers, 1992, s. 227. ISBN 978-0-85496-695-0.
  2. a b c d e f Finnish radio to air unique Hitler recording. The Guardian. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).
  3. David M. Glantz: The Soviet-German War 1941-1945: Myths and Realities: A Survey Essay. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).
  4. Sakari Virkkunen: Suomen presidentit. 2, Kallio, Ryti, Mannerheim. Helsinki: Otava, 1994, s. 41. ISBN 951-1-13241-5.
  5. a b c d e f g Secret Voice of Hitler. National Geographic. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).
  6. Gerhard L. Weinberg: The foreign policy of Hitler’s Germany, Starting World War II: 1937-1939. Chicago: University of Chicago Press, 1980, s. 195. ISBN 0-226-88511-9.
  7. a b c d e Hitlerin salaa tallennettu keskustelu Suomessa. Elävä arkisto. [dostęp 2022-07-03]. (fiń.).
  8. a b c d e Ian Kershaw: Hitler, 1936-1945: Nemesis. New York: Norton, 2000, s. 524–526. ISBN 978-0-393-04994-7.
  9. Otto Dietrich: The Hitler I knew: the memoirs of the Third Reich’s press chief. New York: Skyhorse, 2010, s. 171. ISBN 978-1-60239-972-3.
  10. Marskin Salonkivaunu. Kiskokabinetti. [dostęp 2022-07-03]. (fiń.).
  11. Mannerheimin salonkivaunu. Mikkeli. [dostęp 2022-07-03]. (fiń.).

Linki zewnętrzne edytuj