Nakło Śląskie

	Nakło Śląskie
	Nakło Śląskie
	; Pałac Donnersmarcków
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Gmina	Świerklaniec
Sołectwo	Nakło Śląskie
Wysokość	285 m n.p.m.
Liczba ludności (2008)	3824
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	42-620
Tablice rejestracyjne	STA
SIMC	0222195
	Położenie na mapie gminy Świerklaniec Nakło Śląskie
	Położenie na mapie Polski Nakło Śląskie
	Położenie na mapie województwa śląskiego Nakło Śląskie
	Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Nakło Śląskie
	50°26′11″N 18°54′43″E/50,436389 18,911944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Artykuł	50°26′11″N 18°54′43″E
- błąd	39 m
WD	50°26'9"N, 18°54'20"E, 50°30'N, 18°54'E
- błąd	39 m
Odległość	482 m

Nakło Śląskie (do 2010 Nakło^[2], niem. Naklo) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec^[3]^[4].

Nieoficjalny herb wsi Nakło Śląskie

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Zasługą Donnesmarcków jest m.in. założenie Domu Sierot prowadzonego przez siostry Boromeuszki. Inicjatorką powstania sierocińca była hrabina Maria – żona Łazarza IV. Obecnie tu znajduje się Dom Opieki Społecznej

Remiza strażacka

Wapienniki w Nakle na tle których przejeżdża EU07 w barwach PKP InterCity

Dworzec kolejowy

Zespół Szkół im. Kai Mireckiej

Stacja przekaźnikowa BTS w Nakle Śląskim, (50°25′41″N 18°54′19″E/50,428056 18,905278)

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa katowickiego.

W latach 1973-1977 siedziba gminy Nakło.

Przez wieś przebiega droga krajowa nr 78 oraz linia kolejowa nr 131.

Nazwa wsi oznacza osadę na palach (kłodach), co sugeruje występowanie tu kiedyś podmokłych gruntów.

Nakło Śląskie jest otoczone lasami i znajduje się na zróżnicowanym terenie, co ma korzystny wpływ na krajobraz. Najbliższe miejscowości tej wsi to Świerklaniec (3 km), Orzech (ok. 1 km), Nowe Chechło (ok. 3,5 km), Tarnowskie Góry (4 km), Radzionków (4 km). Walorów naturalnych jest mniej niż nienaturalnych, lecz mimo to wielu młodych mieszkańców walory nienaturalne zalicza do naturalnych gdyż nie pamiętają o przeszłości. Przykładem takich walorów są dwa stawy znajdujące się przy ulicy Głównej, które są pozostałością po zalanych szybach kopalni rud srebra i ołowiu (XVI-XVII w.) oraz kopalni rud żelaza (XVIII-XIX w.). Następnym takim walorem jest znajdujące się w okolicy jezioro Nakło-Chechło, które jest pozostałością po kopalni odkrywkowej piasku.

Historyczny podział administracyjnyEdytuj

W skład wsi Nakło Śląskie wchodzą miejscowości^[5]:

Kolonia Nakło (niem. Kolonie Naklo, zabudowania pomiędzy Nakłem a linią kolejową w stronę Wapienników),
Kowaliki (niem. Kowolliken, zabudowania przy drodze z Lasowic do Nowego Chechła, pierwotnie leśniczówka),
Nakło (Śląskie) (niem. Naklo, właściwa wieś i obszar dworski),
Wapienniki (niem. Kalkwerk, zabudowania przy stacji kolejowej).

Integralne części wsiEdytuj

Integralne części wsi Nakło Śląskie^[3]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0222203	Wapienniki	część wsi

HistoriaEdytuj

Miejscowość powstała ok. 1481 roku, kiedy tereny te nabył Szczepan. Dnia 6 kwietnia 1695 dobra rycerskie zwane Nakłem nabył Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck od Larischa z Naczęsławic^[6]. Od 1780 roku Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck, liczyło wtedy 96 mieszkańców. W roku 1845 właścicielem liczącej 608 mieszkańców miejscowości stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck, który w 1856 roku rozpoczął budowę pałacu w stylu neogotyckim.

Nakło długo nie miało własnego kościoła i należało do parafii w Żyglinie. 18 sierpnia 1892 roku ruszyła budowa kościoła. Fundatorem świątyni był hrabia Łazarz IV Henckel von Donnersmarck, który opłacił 90% kosztów. Budowa trwała do 24 października 1894 roku. Konsekracji kościoła dokonał kardynał Georg Kopp.

KalendariumEdytuj

1369 – najstarsza wzmianka o Nakle.^{[potrzebny przypis]}
ok. 1481 – powstanie miejscowości.^{[potrzebny przypis]}
1683 – przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego w kierunku Wiednia
1695 – Leon Ferdynand Henckel von Donnersmarck nabył dobra rycerskie zwane Nakłem.
1780 – Nakło należało do hrabiego Łazarza III Henckel von Donnersmarck.
1845 – właścicielem wsi stał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck.
1856 – koniec budowy pałacu.
1859 – podjęcie decyzji o budowie drugiej szkoły.
1892 – wymurowanie kamienia węgielnego pod budowę kościoła.
1894 – konsekracja kościoła przez kardynała Georga Koppa.
1899 – koniec budowy klasztoru (obecnie dom opieki społecznej).
1910 – 1912 – budowa drugiej szkoły.
1910 – powołanie OSP.
1911 – działalność rozpoczął chór Jutrzenka.
1920 – powstał LKS Orzeł Nakło Śląskie.
1920 – proboszczem parafii został Ernest Kudełko
1922 – 1939 – szkoła podstawowa nosiła nazwę króla Bolesława Chrobrego; najlepsze lata działalności placówki.
1924 – oficjalnym kierownikiem szkoły został Karol Machowicz, który z pięcioma nauczycielami prowadził szkołę.
1926 – 1939 – kierownictwem szkoły zajmował się Tomasz Gładysz.
1937 – szkoła liczyła 568 uczniów i 13 nauczycieli. Pojawiła się konieczność rozbudowy szkoły, planom tym przeszkodziła II wojna światowa.
1945 – ponowne uruchomienie szkoły po opuszczeniu Śląska przez armię niemiecką.
1945 – ponowne powołanie OSP.
1945 – otwarcie Gimnazjum Rolniczego, obecnie Zespół Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących.
1948 – 1955 – rozbudowa szkoły przy pomocy uczniów.
1962 – 1992 – szkoła nosiła imię Małgorzaty Fornalskiej.
2006 – utworzenie MDP w OSP Nakło Śląskie.
2006 – szkoła przyjęła imię Kai Mireckiej.

GospodarkaEdytuj

WapiennikiEdytuj

Już w XVI wieku na terenie Nakła istniały wapienniki, czynne do 1959 r, kiedy przerobiono je na prażalnię dolomitu, który wydobywano w Bobrownikach Śląskich dzielnicy Tarnowskich Gór. Później w wapiennikach mielono tu kamienie wapienne i produkowano z nich nawozy dolomitowe. Do dzisiaj zachowały się trzy wapienniki, znajdujące się w południowej części miejscowości za dworcem kolejowym.

Turystyka i rekreacjaEdytuj

Panorama południowej części Nakła Śląskiego

Jezioro Nakło-Chechło
Kort tenisowy znajdujący się w parku został zlikwidowany w 2011 r.
Hotel – jedyny hotel w Nakle
Stadion Orła Nakło Śl. z zapleczem treningowym
Przez Nakło Śląskie przebiega szlak Nakielski.

ZabytkiEdytuj

Pałac Donnersmarcków – neogotycki pałac z 1856, obok park krajobrazowy o powierzchni 18,3 ha z połowy XIX wieku.
kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nakle Śląskim – dziewiętnastowieczny kościół zbudowany w stylu neogotyckim, ufundowany przez hrabiego Łazarza Henckel von Donnersmarcka
Dom opieki społecznej – wybudowany w 1899 roku przez Łazarza IV syna Hugona, mieści się w nim zakon sióstr boromeuszek
Dworzec kolejowy

OświataEdytuj

Zespół Szkół w Nakle Śląskim im. Kai Mireckiej – szkoła podstawowa oraz gimnazjum
Zespół Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących im. 1000-lecia Państwa Polskiego w Nakle Śląskim – szkoła ponadgimnazjalna

KulturaEdytuj

Biblioteki:

Biblioteka publiczna
Biblioteka szkolna

W dawnym pałacu hrabiów Henckel von Donnersmarcków działała do 2010 Galeria „Barwy Śląska” prezentująca malarstwo intuicyjne ze zbiorów Gerarda Stanisława Trefonia oraz prace m.in. Erwina Sówki, Pawła Wróbla, Leopolda Wróbla, Teofila Ociepki, Nikofora Krynickiego, Helmuta Matury czy Ewalda Gawlika.

Od 1 stycznia 2013 w pałacu działa Centrum Kultury Śląskiej, powołane w kwietniu 2012 przez Radę Powiatu Tarnogórskiego. Pierwszym dyrektorem został dr Stanisław Zając.

Zespoły muzyczne

Chór "Jutrzenka"

SportEdytuj

LKS Orzeł Nakło Śląskie – w przeszłości klub wielosekcyjny posiadający sekcje:

hokeja na lodzie (1949-1953),
tenisa stołowego (1948-1954),
piłki ręcznej (1957-1969),
szachową (1949-1956),
kolarską (1953-1958),
lekkoatletyczną (1954-1960),
bokserską,
palanta,
siatkówki.

Obecnie jest to klub czysto piłkarski, posiadający 4 drużyny:

Drużyna seniorów – grającą w lidze okręgowej w IV grupie katowickiej,
Drużynę rezerw – grającą w B klasie,
Drużynę juniorów,
Drużynę trampkarzy.

Ludzie związani z miejscowościąEdytuj

Teresa Werner – piosenkarka i wokaliska

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 806 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741 (skan)
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT
↑ Mapa szczegółowa Polski 1:25000, P47-S28-A, Tarnowskie Góry, 1933; Topographische Karte 1:25000 (Meßtischblatt), 5579, Tarnowitz, 1940.
↑ Jarosław Aleksander Krawczyk, Arkadiusz Kuzio-Podrucki: Zamki i pałace Donnersmarcków. Radzionków: 2003, s. 16. ISBN 83-86293-37-3.

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 806 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[2] Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741 (skan)

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-4] GUS. Rejestr TERYT

[5] Mapa szczegółowa Polski 1:25000, P47-S28-A, Tarnowskie Góry, 1933; Topographische Karte 1:25000 (Meßtischblatt), 5579, Tarnowitz, 1940.

[donnersmarck-6] Jarosław Aleksander Krawczyk, Arkadiusz Kuzio-Podrucki: Zamki i pałace Donnersmarcków. Radzionków: 2003, s. 16. ISBN 83-86293-37-3.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]