Naliściak mały[1], naliściak zielonoszyjny[1] (Phyllobius (Subphyllobius) virideaeris) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae. Występuje od Europy i Afryki Północnej po Syberię i Mongolię.

Naliściak mały
Phyllobius virideaeris
(Laicharting, 1781)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

ryjkowcowate

Podrodzina

Entiminae

Plemię

Phyllobiini

Rodzaj

naliściak

Podrodzaj

Phyllobius (Subphyllobius)

Gatunek

naliściak mały

Synonimy
  • Curculio virideaeris Laicharting, 1781

Taksonomia edytuj

Gatunek ten został opisany po raz pierwszy w 1781 roku przez Johanna Nepomuka von Laichartinga jako Curculio virideaeris. Wyróżnia się w jego obrębie podgatunki[2]:

  • Phyllobius virideaeris cinereipennis Gyllenhal, 1834
  • Phyllobius virideaeris padanus Pesarini, 1975
  • Phyllobius virideaeris pedestris Schilsky, 1911
  • Phyllobius virideaeris virideaeris (Laicharting, 1781)

Wygląd edytuj

Chrząszcz o ciele długości od 3,9 do 5 mm, gęsto i równomiernie porośniętym zielonymi[3], rzadziej niebieskawymi[4] łuskami, z których te na głowie i przedpleczu ściśle do siebie przylegają. W przeciwieństwie do pokrewnego P. parvulus gęsto rozmieszczone łuski występują również na odwłoku. Barwa odnóży jest żółtoczerwona[3]do czerwonobrązowej[1] z udami, a czasem także buławkami czułków ciemniejszymi[3]. Dość krótki i trochę tylko węższy od głowy ryjek ma dołki na czułki położone na górnej swej powierzchni[3][1]. Pokrywy mają dobrze wykształcone barki, bardzo krótkie i niemal przylegające szczecinki na międzyrzędach oraz pozbawione są odgiętej listewki w części tylne. Odnóża mają uda pozbawione wyraźnych ząbków i zrośnięte pazurki[3].

Ekologia i występowanie edytuj

 

Owad ten występuje od nizin po tereny górzyste na łąkach, miedzach, siedliskach ruderalnych[5], ugorach, przydrożach i przytorzach[1]. Imagines spotyka się od maja do lipca lub sierpnia na roślinach żywicielskich. Prowadzą aktywność dzienną. Są polifagicznymi foliofagami. Żerują na astrowatych, np. krwawnikach i bylicach, a także różnych krzewach i drzewach liściastych[5]. Również polifagifagiczne larwy przechodzą rozwój w glebie, gdzie odżywiają się korzeniami[3].

Gatunek zachodniopalearktyczny[4], w Europie stwierdzony w Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemczech, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwie, Litwie, Szwajcarii, Austrii, Włoszech, Polsce, Białorusi, Czechach, Słowacji, na Węgrzech, Ukrainie, w Chorwacji, Mołdawii, Bułgarii i Rosji[2]. Ponadto znany jest z Algierii[5], Bliskiego Wschodu[2], Kaukazu, Syberii i Mongolii[5]. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju[3][1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Phyllobius virideaeris – Naliściak mały. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2019-12-25].
  2. a b c Phyllobius (Subphyllobius) virideaeris (Laicharting, 1781). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-12-25].
  3. a b c d e f g Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98b. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodziny Otiorhynchidae, Brachyderinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1966, s. 50-53.
  4. a b Phyllobius (Subphyllobius) virideaeris (Laicharting 1781). [w:] Przyroda Świętokrzyska [on-line]. [dostęp 2019-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-27)].
  5. a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 19. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 1. Warszawa: 1993.