Naliściak pokrzywowiec

Naliściak pokrzywowiec[1] (Phyllobius (Metaphyllobius) pomaceus) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych i podrodziny Entiminae. Występuje od Europy Zachodniej po Syberię.

Naliściak pokrzywowiec
Phyllobius pomaceus
Gyllenhaal, 1834
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

ryjkowcowate

Podrodzina

Entiminae

Plemię

Phyllobiini

Rodzaj

naliściak

Podrodzaj

Phyllobius (Metaphyllobius)

Gatunek

naliściak pokrzywowiec

Taksonomia edytuj

Gatunek ten został opisany po raz pierwszy w 1775 roku przez Charlesa De Geera pod nazwą Curculio urticae, natomiast epitet gatunkowy uznawany współcześnie za ważny nadany mu został w 1834 roku przez Leonarda Gyllenhaala[2].

Wygląd edytuj

 
Imago na liściu

Chrząszcz o ciele długości od 6 do 7,8 mm, włącznie tarczką porośniętym metalicznie zielonymi, zielonkawymi lub złocistymi łuskami, które na pokrywach mają silnie wydłużony kształt i równomierne, gęste rozmieszczenie. Ryjek ma część podstawową pozbawioną krawędzi po bokach i wskutek tego robiącą wrażenie obłej, niezwężającą się przy nasadzie. Grzbietowa powierzchnia ryjka jest płaska do lekko wypukłej, między nasadami czułków równa szerokością czołu lub nieco od niego węższa, od czoła oddzielona delikatnym wgłębieniem lub leżąca na tej samej płaszczyźnie co ono. Barki pokryw są wypukłe. Odstające owłosienie w przedniej części pokryw jest krótkie i bardzo silnie przechylone do tyłu, niemal przylegające. Odnóża mają zrośnięte pazurki i zęby na udach. Barwa odnóży jest czarna, rzadziej czerwona, przy czym metaliczne i wąskie łuski występują na udach[3].

Ekologia i występowanie edytuj

 
Kopulacja

Owad ten występuje od nizin po tereny górskie[4], zasiedlając skraje lasów i zarośli, doliny rzek i potoków, łąki, pola, parki, ogrody, zbiorowiska ruderalne, ugory i przydroża[4][1]. Imagines spotyka się od maja do lipca na roślinach żywicielskich[4]. Prowadzą aktywność dzienną[3]. Są polifagiczne. Żerują na liściach i młodych pędach krzewów i roślin zielnych, w tym: pokrzywy zwyczajnej, wyce ptasiej, wierzby wiciowej, olszy szarej, głogu jednoszyjkowego, żywokostu lekarskiego, poziomki pospolitej i konopi siewnych. Samice składają jaja od maja do połowy czerwca. larwy przechodzą rozwój w glebie, odżywiając się korzeniami. Zimują w ostatnim stadium larwalnym, a przepoczwarczenie następuje w marcu lub kwietniu[4].

Gatunek palearktyczny[4]. W Europie stwierdzony został w Irladnii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemczech, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwie, Litwie, Szwajcarii, Austrii, Polsce, Białorusi, Czechach, Słowacji, na Węgrzech, w Czarnogórze, Serbii, Mołdawii, Bułgarii i Rosji[2], gdzie na północ dociera do Karelii. W Azji znany jest z Kaukazu i Syberii. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju[4].

Przypisy edytuj

  1. a b Phyllobius pomaceus – Naliściak pokrzywowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2019-12-26].
  2. a b Phyllobius (Metaphyllobius) pomaceus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-12-26].
  3. a b Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98b. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodziny Otiorhynchidae, Brachyderinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1966, s. 50-58.
  4. a b c d e f B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 19. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 1. Warszawa: 1993.