Nariakira Arisaka[a] (jap. 有坂 成章 Arisaka Nariakira; ur. 1852, zm. 12 stycznia 1915[1])japoński żołnierz, generał porucznik Cesarskiej Armii Japońskiej. Jego nazwiskiem nazwano serię karabinów i karabinków stanowiących standardowe uzbrojenie Armii Cesarskiej w okresie między końcem XIX wieku a końcem II wojny światowej.

Nariakira Arisaka
有坂 成章
Ilustracja
Rikugun-chūjō generał porucznik Rikugun-chūjō
generał porucznik
Data i miejsce urodzenia

1852
Iwakuni

Data śmierci

12 stycznia 1915

Siły zbrojne

 Armia Cesarska

Odznaczenia
Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu (Japonia, 1888–2003) Order Złotej Kani (Japonia)

Życiorys edytuj

W latach 70. XIX wieku ukończył prestiżową tokijską Akademię Cesarskiej Armii. W trakcie studiów był asystentem nauczyciela języka francuskiego (wykładowego w urządzonej na wzór Saint-Cyr uczelni) i mieszkał m.in. z innym przyszłym generałem, Gorō Shiba[2]; w tej samej klasie uczyli się także kadeci Yūsaku Uehara (przyszły marszałek), Yoshifuru Akiyama i Fusatarō Hongō (późniejsi generałowie).

W latach 90. XIX wieku kierował komisją wojskową (Sekcją Badań Sztuki Wojennej[3]), która zarekomendowała w 1897 roku przyjęcie nabojów kalibru 6,5 mm jako standardu w japońskich siłach zbrojnych[4][5][6]. W konsekwencji na uzbrojenie armii japońskiej przyjęto karabin Arisaka Typ 30, zaprojektowany przez kierowaną przez niego komisję[4]. Choć prawdopodobnie sam Arisaka nie miał wiele wspólnego z projektowaniem nowego naboju ani karabinu, oba – zwłaszcza w literaturze zachodniej – często nazywa się jego imieniem, podobnie jak późniejsze wersje rozwojowe karabinu, takie jak karabin Arisaka Typ 38 czy karabin Arisaka Typ 99[1][4]. W niektórych źródłach Nariakira Arisaka pojawia się również jako konstruktor samych karabinów[7][8], choć w rzeczywistości był szefem produkującego je arsenału[1][9]. W każdym razie seria karabinów Arisaka pozostała w użyciu do końca II wojny światowej, a jej kolejne modele uchodzą za jedne z najlepszych karabinów z zamkiem czterotaktowym XX wieku[5].

Zmarł 12 stycznia 1915 roku, pochowany został na cmentarzu Yanaka w Tokio[10].

Uwagi edytuj

  1. w źródłach zachodnich imię czasem podawane jako Nariaki

Przypisy edytuj

  1. a b c Garland Hampton Cannon; Nicholas W. Warren: The Japanese Contributions to the English Language: An Historical Dictionary. Otto Harrassowitz Verlag, 1996, s. 95. ISBN 978-3-447-03764-8. [dostęp 2016-09-30]. (ang.).
  2. Gorō Shiba, Remembering Aizu: The Testament of Shiba Gorō, Mahito Ishimitsu (red.), Teruko Craig (tłum.), University of Hawaii Press, 1999, s. 131, ISBN 978-0-8248-2157-9 [dostęp 2016-09-29] (ang.).
  3. Information Annual. R.R. Bowker Company, 1916, s. 21-22. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  4. a b c Frank De Haas, Wayne Zwoll: Bolt Action Rifles. Krause Publications, 2003-10-31, s. 71. ISBN 0-87349-660-4. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  5. a b Weapons and Warfare, vol. 2, 1972, s. 152-153 [dostęp 2016-09-29] (ang.).
  6. Ronaldo Olive: Fuzis Militares Volume 1. Clube de Autores, 2009-05-03, s. 80. [dostęp 2016-09-29]. (port.).
  7. Philip Peterson: Standard Catalog of Military Firearms: The Collector's Price and Reference Guide. Gun Digest Books, 2011-07-20, s. 254. ISBN 1-4402-1451-4. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  8. Shunjiro Kurita, Yasujiro Ishikawa, Tsunesaburo Kamesaka, Who's who in Japan, Who's Who in Japan Office, 1916, XX [dostęp 2016-09-29] (ang.).
  9. Norimoto Masuda; Ushisaburō Kobayashi: Military Industries of Japan. Oxford University Press, 1922, s. 68. [dostęp 2016-09-29]. (ang.).
  10. NWO, Arisaka Nariakira (1852 - 1915), [w:] Find A Grave Memorial [online], www.findagrave.com, 14 listopada 2012 [dostęp 2016-09-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-02] (ang.).