Narodowe Czytanie

Narodowe Czytanie – polska akcja społeczna propagująca znajomość literatury narodowej, w której obszerne fragmenty dzieł odczytywane są publicznie[1], również w środkach masowego przekazu; zapoczątkowana w 2012[2].

Narodowe czytanie Trylogii Henryka Sienkiewicza w Łodzi, wrzesień 2014 r.
W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
Narodowe Czytanie w Polsce

HistoriaEdytuj

Akcję zapoczątkowano w 2012 z okazji 200-lecia Drugiej Wojny Polskiej i najazdu Napoleona na Rosję, podczas którego miał miejsce opisany w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza ostatni zajazd na Litwie. Akcję zorganizował prezydent Polski Bronisław Komorowski, a pomysłodawcą była Agnieszka Celeda, dyrektor Biura Kultura - wcześniej m.in wicedyrektor TVP Kultura. Pomysłodawcy pragnęli tego, by literatura narodowa nie była tylko przedmiotem nauczania szkolnego, ale by stała się obecna w szeroko rozumianym życiu społecznym. Publiczne czytanie Pana Tadeusza odbyło się 8 września 2012 w dziesiątkach miejscowości z udziałem rzesz słuchaczy. Warszawskie oficjalne czytanie epopei narodowej miało miejsce w Ogrodzie Saskim[1].

W 2013 w akcji uczestniczyli już mieszkańcy ponad 700 miejscowości. Kancelaria Prezydenta przygotowała specjalną pieczęć oraz plakat, autorstwa Piotra Młodożeńca. Odczytywano fragmenty dzieł Aleksandra Fredry[3].

Trzecią edycję Narodowego Czytania 6 września 2014 również objął swoim patronatem prezydent Bronisław Komorowski. Odczytywano fragmenty Sienkiewiczowskiej Trylogii[4]. Akcja ponownie spotkała się z olbrzymim zainteresowaniem Polaków – wydarzenie odbyło się w ponad 1500 miejscowościach[5].

Czwartą edycję akcji w 2015 objęła swoim patronatem para prezydencka Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda. Przygotowano specjalną krótszą adaptację Lalki Bolesława Prusa po to, by umożliwić różnym instytucjom organizację publicznych odczytów[6]. Kancelaria Prezydenta przygotowała też okolicznościową pieczęć, plakat oraz baner[7]. W akcji uczestniczyło ponad 1600 miejscowości[2].

Piątą edycję (2016) ponownie objęła swoim patronatem para prezydencka, która wystąpiła w specjalnych spotach emitowanych m.in. w telewizji[2]. Prezydent wystosował okolicznościowy list do obywateli, zachęcający do udziału w akcji[8]. Polacy, w drodze głosowania internetowego, sami wybrali dzieło, które odczytywano następnie w całej Polsce. Sienkiewiczowskie Quo vadis wygrało z takimi dziełami literatury narodowej, jak: Chłopi Władysława Reymonta, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, Popioły Stefana Żeromskiego oraz Noce i dnie Marii Dąbrowskiej[9]. Krytyk literacki Tomasz Burek przygotował skróconą adaptację dzieła, którą aktorzy polscy odczytywali w Ogrodzie Saskim w Warszawie[2]. Transmisję internetową z Narodowego Czytania w Ogrodzie Saskim przeprowadziło Polskie Radio[10].

 
Narodowe czytanie „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego w Mińsku, wrzesień 2017 r. Czytają: aktor Narodowego Akademickiego teatru im. Janki Kupały Raman Padaliaka, dziennikarz radia „Swoboda” Janusz Kalinowski, dziennikarz i pisarz Aleh Gruszecki

W szóstej edycji (2017) zaproponowano to, by Polacy po raz kolejny sami wybrali dzieło do publicznego odczytywania. Propozycja Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk obejmowała: Przedwiośnie Stefana Żeromskiego, Pamiątki Soplicy Henryka Rzewuskiego, Beniowskiego Juliusza Słowackiego oraz Wesele Stanisława Wyspiańskiego[11]. Ostatecznie obywatele wybrali do odczytania podczas szóstej edycji Wesele. Na tę lekturę głosowało prawie 18 tys. obywateli. W sumie oddano 37 tys. głosów[12]. Dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego odczytano w wielu miejscowościach w kraju oraz za granicą, m.in. na Litwie, Łotwie, Białorusi, Ukrainie, w Rosji, we Włoszech, we Francji, w Hiszpanii, Portugalii, na Węgrzech, w Niemczech, Danii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii, Kazachstanie i Japonii[13].

W 2018 akcja Narodowe Czytanie miała specjalny charakter. W nawiązaniu do jubileuszu 100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę Para Prezydencka zaproponowała lekturę Przedwiośnie Stefana Żeromskiego. Dodatkowo przez cały rok czytano Antologię Niepodległości, specjalnie przygotowany z tej okazji wybór utworów z kanonu polskiej literatury patriotycznej. Przedwiośnie podczas finału akcji było czytane w prawie 3000 miejsc na całym świecie, w tym w 33 krajach i 134 miejscach poza granicami Polski[14].

W 2019 r. wybrano „Osiem lektur na ósme Narodowe Czytanie”, czyli „teksty, których wspólnym mianownikiem jest polskość w połączeniu z treściami uniwersalnymi, refleksją nad człowiekiem i społeczeństwem”. Utwory te reprezentują różne epoki i style, a „łączy je to, co najważniejsze: są na trwałe wpisane w historię polskiej literatury”[15]. Ósmej odsłonie akcji towarzyszyły plansze komiksowe, autorstwa Marka Oleksickiego i Tobiasza Piątkowskiego, które posłużyły jako elementy scenografii podczas czytania nowel w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Kancelaria Prezydenta RP opublikowała także specjalne wydanie nowel w alfabecie Braille'a, które zostało wysłane do ośrodków dla osób niewidomych w całej Polsce[16].

EdycjeEdytuj

W czasie kolejnych edycji akcji Narodowe Czytanie odczytywane były następujące dzieła polskich literatów:

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c 2012 Pan Tadeusz (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-07].
  2. ↑ a b c d e 2016 Quo vadis (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-07].
  3. ↑ a b Podsumowanie akcji „Narodowe Czytanie. Aleksander Fredro” (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-03].
  4. ↑ a b 2014 Trylogia (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-07].
  5. ↑ Narodowe Czytanie: W przyszłym roku "Lalka" Prusa (pol.). rfm24.pl. [dostęp 2016-09-07].
  6. ↑ a b 2015 Lalka (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-07].
  7. ↑ 2015 Lalka. Materiały do pobrania (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-07].
  8. ↑ List Prezydenta RP (pol.). Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-09-03].
  9. ↑ Para prezydencka zainaugurowała akcję Narodowego Czytania. "To nasze wspólne spotkanie z literaturą" (pol.). wPolityce.pl, 3 września 2016. [dostęp 2016-09-07].
  10. ↑ Narodowe Czytanie – 2016 (pol.). www.polskieradio.pl, 2016-09-03. [dostęp 2016-09-03].
  11. ↑ Wspólnie wybierzmy tytuł dzieła na Narodowe Czytanie 2017 (pol.). men.gov.pl, 2017-01-26. [dostęp 2017-01-31].
  12. ↑ „Wesele” lekturą na Narodowe Czytanie 2017 (pol.). dorzeczy.pl, 2017-02-21. [dostęp 2017-02-21].
  13. ↑ Miejscowości uczestniczące w akcji
  14. ↑ a b Narodowe Czytanie 2018 (pol.). Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2019-09-08].
  15. ↑ a b Narodowe Czytanie 2019 (pol.). Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2019-09-08].
  16. ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Pierwsza Dama / Aktywność / Pierwsza Dama o książkach i czytelnictwie z podopiecznymi ośrodka dla niewidomych, www.prezydent.pl [dostęp 2019-09-08].
  17. ↑ Prezydent: w przyszłym roku będzie czytana „Balladyna” (pol.). TVP Parlament, 2019-09-07. [dostęp 2019-09-08].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Narodowe_Czytanie&oldid=62436102”