Natan Loewenstein

adwokat; poseł

Natan Loewenstein, czasem Natan Löwenstein[1] (ur. 14 lutego 1859 w Buczowicach na Morawach, zm. 21 maja 1929 we Lwowie) – żydowski prawnik, adwokat w Drohobyczu, poseł do Sejmu Krajowego Galicji VII, VIII, IX i X kadencji, Rady Państwa IX i XI kadencji, poseł do Rady Państwa w Wiedniu wybrany w 1911 roku[2] oraz Sejmu Ustawodawczego, członek Klubu Pracy Konstytucyjnej[3]. Działacz polityczny o przekonaniach demokratycznych, jako zwolennik asymilacji Żydów przeciwstawiał się syjonizmowi.

Natan Loewenstein
Ilustracja
Natan Loewenstein (przed 1907)
Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1859
Bučovice

Data i miejsce śmierci

21 maja 1929
Lwów

Życiorys

edytuj

Był synem Bernarda rabina we Lwowie i Liny Goldberg. Gimnazjum ukończył we Lwowie, studia prawnicze rozpoczął w Wiedniu, doktorat uzyskał w Krakowie 13 lutego 1884, a następnie kontynuował studia w Lipsku. W 1882 należał do założycieli żydowskiej organizacji Przymierze Braci (Agudas Achim), której celem było propagowanie pełnej asymilacji Żydów w społeczeństwie polskim. Od 1893 jest członkiem Lwowskiej Rady Adwokackiej. W 1894 jako radny miasta współorganizuje Wystawę Krajową we Lwowie, jest inicjatorem uruchomienia w mieście elektrycznych tramwajów. Od 1903 był członkiem Rady Nadzorczej Akcyjnego Banku Hipotecznego we Lwowie, a następnie jej wiceprezesem. Przyczynił się do utworzenia Galicyjskiej Kasy Oszczędności. W latach 1895–1914 był posłem do Sejmu Krajowego Galicji oraz działał jako członek w komisjach administracyjnej, budżetowej, bankowej, podatkowej i prawnej. W latach 1907–1918 był posłem do austriackiej Rady Państwa, członkiem Koła Polskiego oraz komisji finansowej, konstytucyjnej, prawnej i podatkowej. W 1911 w czasie wyborów do Rady Państwa gdy kandydował w Drohobyczu doszło do rozruchów, a interweniujące wojsko zabiło kilkadziesiąt osób. Loewenstein wygrał wybory, lecz został przez Ignacego Daszyńskiego (on też atakował Loewensteina m.in. za pośrednictwo w sprzedaży majoratu rydzyńskiego w ręce niemieckie) i Hermana Diamanda zmuszony do złożenia mandatu, który otrzymał ponownie w wyborach uzupełniających.

Został wybrany przewodniczącym zarządu Koła im. Bernarda Goldmana Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie na rok 1908[4]. Przed 1914 był członkiem rady zawiadowczej Pierwszego Galicyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku[5][6].

Za swoją pracę otrzymał od cesarza Franciszka Józefa I z dniem 19 września 1910 nobilitację, a 1 sierpnia 1912 przydomek „Opoka”[7].

Po wybuchu I wojny światowej należał do Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sześciu obrońców w procesie legionistów w Marmaros-Sziget od czerwca do września 1918[8].

Jako deputowany galicyjski do parlamentu austriackiego wszedł do Sejmu RP. Po wyborach parlamentarnych w 1922 wycofał się z życia politycznego pozostając do śmierci radnym Lwowa. Uchodził za jednego z najlepszych adwokatów w Galicji wycofał się z czynnego życia zawodowego po obronie Stanisława Streigera, mowa obrończa Natana Loewensteina ukazała się drukiem w 1926 O sprawę Steigera. Żonaty z Marią z Horowitzów pozostawił syna Stanisława (1890-1944) historyka i działacza socjalistycznego. Natan zmarł w wyniku ciężkiej choroby serca, pochowany został na żydowskim cmentarzu we Lwowie.

Przypisy

edytuj
  1. O dwie obrazy honoru. „Kurjer Lwowski”. 115, s. 5–6, 26 kwietnia 1900.
  2. Gazeta Lwowska. 21 czerwca 1911, nr 139, s. 1.
  3. Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.
  4. TSL. „Jedność”. Nr 28, s. 7, 8 lipca 1909. 
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 1042.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1053.
  7. Mašek, Petr: Šlechtické rody v Čechách, na Moravě a ve Slezsku od Bílé hory do současnosti. Díl I, Argo Praha 2008, s. 578; ISBN 978-80-257-0027-3
  8. Po procesie w Marmarosz Sziget. „Nowości Illustrowane”. Nr 43, s. 4, 22 listopada 1918. 

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj