Nawrot czerwonobłękitny
Nawrot czerwonobłękitny (Aegonychon purpurocaeruleum (L.) Holub[4][3]) – gatunek rośliny należący do rodziny ogórecznikowatych. Występuje w południowej i środkowej Europie oraz w Azji Zachodniej i na Kaukazie[5]. W Polsce tylko w zachodniej części kraju (Bielinek nad Odrą). Czasami bywa uprawiany jako roślina ozdobna[6].
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
nawrot czerwonobłękitny | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Aegonychon purpurocaeruleum (L.) Holub Folia Geobot. Phytotax. 8: 165 (1973)[3] | |||||
|
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Bylina, szorstko owłosiona, 30–60 cm wysokości. Pędy płonne wyginają się łukowato ku ziemi i ukorzeniają się.
- Kłącze
- Pod ziemią posiada grube, pełzające kłącze.
- Łodyga
- Liczne łodygi, początkowo wzniesione, potem pokładające się, u góry rozgałęzione.
- Liście
- Wąskolancetowate, zaostrzone, długość do 7 cm.
- Kwiaty
- Korona kwiatu o średnicy 1–1,5 cm, rurka kwiatowa dłuższa, początkowo czerwona, po przekwitnięciu niebieska, bez osklepek.
- Owoce
- Białe, gładkie rozłupki o długości 3,5–5 mm.
Biologia i ekologia
edytujBylina, hemikryptofit. Siedlisko: widne, suche lasy liściaste i zarośla, chętnie na wapieniach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Quercetalia pubescenti-petraeae, Ass. Quercetum pubescenti-petraeae[7]. Kwitnie od kwietnia do czerwca.
Zagrożenia i ochrona
edytujInformacje o stopniu zagrożenia na podstawie:
- Polskiej czerwonej księgi roślin (2001)[8] – gatunek narażony (kategoria zagrożenia VU); 2014: krytycznie zagrożony (CR)[9].
- Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[10] – gatunek wymierający, krytycznie zagrożony (kategoria zagrożenia E); 2016: CR (krytycznie zagrożony)[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
- ↑ a b c Aegonychon purpurocaeruleum (L.) Holub. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-17].
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: IB PAN, 2001. ISBN 83-85444-85-8.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Bibliografia
edytuj- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne: