Wikipedia

Neeme Järvi

amerykański dyrygent pochodzenia estońskiego

Neeme Järvi (ur. 7 czerwca 1937 w Tallinnie)[1] – amerykański dyrygent pochodzenia estońskiego.

Neeme Järvi
Ilustracja
Neeme Järvi podczas XXV Estońskiego Festiwalu Pieśni (Laulupidu) w Tallinnie (2009)
Data i miejsce urodzenia

7 czerwca 1937
Tallinn

Pochodzenie

estońskie

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent

Wydawnictwo

Deutsche Grammophon, Chandos, BIS, Orfeo, EMI BMG

Odznaczenia
Komandor Orderu Gwiazdy Polarnej (1975–2022, Szwecja) Order Herbu Państwowego III Klasy (Estonia)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Życiorys edytuj

W latach 1955–1960 studiował dyrygenturę w Konserwatorium Petersburskim pod kierunkiem Jewgienija Mrawinskiego i Nikołaja Rabinowicza[1][2]. W latach 1960–1980 był dyrektorem muzycznym Estońskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej(inne języki) i równocześnie Opery w Tallinie (1966–1979). Utworzył tam również orkiestrę kameralną[1][3]. Dyrygował operą i baletem w Moskwie i Leningradzie, a po zdobyciu w 1971 pierwszej nagrody w konkursie dyrygenckim Accademia di S Cecilia zaczął występować w innych krajach Europy, Kanadzie, Meksyku i Japonii[1].

Kariera edytuj

W 1979 odbył tournee po USA, debiutując w Metropolitan Opera spektaklem Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego i dyrygując czołowymi amerykańskimi orkiestrami, takimi jak Filharmonią Nowojorską, Orkiestrą Filadelfijską, Bostońską Orkiestrą Symfoniczną i innymi[1][3].

W 1980 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, siedem lat później otrzymał amerykańskie obywatelstwo[1].

W latach 1981–1984 był pierwszym dyrygentem gościnnym City of Birmingham Symphony Orchestra, w 1982 pierwszym dyrygentem Gothenburg Symphony Orchestra, a w latach 1984–1988 pierwszym dyrygentem Scottish National Orchestra w Glasgow[1][2]. W 1990 został mianowany dyrektorem muzycznym Detroit Symphony Orchestra, stanowisko to piastował do 2005. W latach 2005–2009 był pierwszym dyrygentem i dyrektorem muzycznym New Jersey Symphony Orchestra[1][3], a następnie dyrektorem muzycznym Residentie Orchestra of The Hague i Orchestre de la Suisse Romande[3].

Nagrania edytuj

Järvi jest jednym z najczęściej nagrywanych dyrygentów na świecie[1]. W swoim dorobku ma ponad 400 płyt nagranych dla wytwórni Deutsche Grammophon, Chandos, BIS, Orfeo, EMI, BMG[1][3][4]. Najbardziej znaczące są cykle dzieł orkiestrowych Prokofjewa, Szostakowicza, Richarda Straussa, Mahlera, Dvořáka, Głazunowa, Griega, Sibeliusa, Nielsena i Brahmsa[1][4]. Promuje też mniej znanych kompozytorów, takich jak Wilhelm Stenhammar, Hugo Alfvén, Niels Wilhelm Gade, Franz Berwald, Johan Svendsen, Johan Halvorsen oraz kompozytorów z jego rodzinnej Estonii, m.in. Rudolfa Tobiasa, Artura Kappa, Eduarda Tubina i Arvo Pärta[1][4]. Mimo późnego wieku wciąż jest aktywny zawodowo. W samym tylko 2016 nagrał aż siedem nowych płyt, w tym kontynuację cyklu symfonicznego poświęconego szwedzkiemu kompozytorowi Kurtowi Atterbergowi, nagranego z Gothenburg Symphony Orchestra[3].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Järvi został uhonorowany wieloma międzynarodowym nagrodami, wyróżnieniami. Jest doktorem honoris causa kilku uczelni, w tym Estońskiej Akademii Muzyki i Teatru, Wayne State University, University of Michigan, University of Aberdeen i szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej. Został także odznaczony przez prezydenta Estonii Lennarta Meriego Orderem Herbu Państwowego III Klasy, a także otrzymał tytuł Komandora Orderu Gwiazdy Polarnej od króla Karola XVI Gustawa[1][4].

Rodzina edytuj

Neeme Järvi jest ojcem dyrygentów Paavo Järviego i Kristjana Järviego oraz flecistki Maariki Järvi[3][2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Bowen 2004 ↓.
  2. ↑ a b c Aryeh Oron: Neeme Järvi (Conductor). [w:] Bach Cantatas Website [on-line]. 2005. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g James Manheim: Neeme Järvi biography. [w:] All Music [on-line]. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).
  4. ↑ a b c d Neeme Jarvi. [w:] Mariinsky Theatre [on-line]. [dostęp 2018-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-14)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • José Bowen: Järvi, Neeme. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. J. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Neeme_Järvi&oldid=70315921”