Newark Cemetery
Newark Cemetery – cmentarz komunalny w Newark-on-Trent, w środkowej Anglii (Wielka Brytania). Otwarty w 1856 roku[1], pełni jednocześnie funkcję parku miejskiego[2]. Kaplica cmentarna oraz brama wjazdowa są zabytkami klasy II[3][4].
 Główna aleja cmentarza w Newark | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Miejscowość | |
| Adres |
London Road |
| Typ cmentarza |
komunalny |
Położenie na mapie Nottinghamshire  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Anglii  | |
 53°04′08,90″N 0°47′55,57″W/53,069140 -0,798770
| |
| Strona internetowa | |
W obrębie cmentarza wydzielona jest kwatera wojenna, na której znajduje się 477 grobów żołnierzy poległych podczas II wojny światowej, w tym 397 Polaków oraz 80 żołnierzy brytyjskich i innych krajów Wspólnoty Brytyjskiej. Poza kwaterą na terenie cmentarza rozproszonych jest 49 grobów wojennych z okresu I wojny światowej oraz kolejnych 10 z okresu II wojny światowej[5]. Łącznie na terenie cmentarza znajduje się 530 zidentyfikowanych grobów wojennych. Wszystkie znajdują się pod opieką Komisji Grobów Wojennych Wspólnoty Narodów (Commonwealth War Graves Commission)[5].
Zdecydowana większość pochowanych na cmentarzu polskich wojskowych służyła w Polskich Siłach Powietrznych, operując z okolicznych baz lotniczych, m.in. RAF Syerston, Swinderby i Newton. Cmentarz był także miejscem pochówku zmarłych pacjentów szpitala wojskowego RAF Nocton Hall, koło Lincoln. Wśród pochowanych na cmentarzu znajduje się 25 żołnierzy z 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej – ofiar wypadku lotniczego pod Tinwell, do którego doszło 8 lipca 1944 roku[1].
Cmentarz w Newark jest największym skupiskiem polskich grobów wojennych na terenie Wielkiej Brytanii. Spoczywa tu blisko 1/5 spośród 2158 pochowanych w tym kraju Polaków poległych podczas II wojny światowej[6]. W źródłach polskojęzycznych cmentarz często określany jest mianem Cmentarza Lotników Polskich[7][8]. Znajduje się tu pomnik w postaci krzyża upamiętniający polskich lotników, odsłonięty w 1941 roku podczas ceremonii z udziałem prezydenta Władysława Raczkiewicza oraz naczelnego wodza sił zbrojnych Władysława Sikorskiego. Obaj zostali w późniejszych latach pochowani na tym cmentarzu – Sikorski w 1943 roku, po śmierci w katastrofie lotniczej w Gibraltarze (jego szczątki w 1993 roku przeniesiono do Polski), Raczkiewicz w 1947 roku[1]. Na cmentarzu spoczęło także dwóch kolejnych prezydentów Polski na uchodźstwie – August Zaleski (w 1972) i Stanisław Ostrowski (w 1982)[9]. Szczątki wszystkich trzech prezydentów ekshumowane zostały w 2022 roku, w celu przeniesienia do Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie[10].
Rycina z 1855 roku przedstawiająca cmentarz w pierwotnym kształcie
Pomnik upamiętniający ofiary I wojny światowej
Uroczystość odsłonięcia pomnika ku pamięci lotników polskich z udziałem Raczkiewicza i Sikorskiego, 1941
Kwatera wojskowa – w pierwszym rzędzie groby żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej, w kolejnych – polskich
.jpg)
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Explore Newark-upon-Trent Cemetery. Commonwealth War Graves Commission. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Cemetery. Newark Town Council. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Cemetery Chapels. Historic England. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Gateway to Cemetary Chapels. Historic England. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ a b Newark-upon-Trent Cemetery. Commonwealth War Graves Commission. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Find War Dead. Commonwealth War Graves Commission. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach Londynu. T. 1. Polska Akademia Umiejętności, 1995, s. 372.
- ↑ Barbara Affek-Bujalska, Edward Kospath-Pawłowski: Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej: Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1993, s. 18.
- ↑ The Deputy President of the Institute of National Remembrance Jan Baster paid tribute to Polish heroes resting at the Newark-Upon-Trent Cemetery near London – 29 September 2019. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-09-17]. (ang.).
- ↑ Zespół prasowy Ambasady RP w Londynie / Newark and Sherwood District Council: Uroczystości w Newark związane ze sprowadzeniem do Polski prochów trzech Prezydentów RP na Uchodźstwie. gov.pl, 2022-11-06. [dostęp 2022-11-13].