Niebezpieczny zakręt

Niebezpieczny zakręt lub Ostrożnie ( ☡ ) – znak matematyczny stworzony przez grupę francuskich matematyków, tworzących pod pseudonimem Nicolas Bourbaki i umieszczany przez nich na (lewych) marginesach książek z serii Elementy matematyki w miejscach, w których niedoświadczony czytelnik narażony jest na pomyłkę[1]. Znak przypomina niebezpieczny zakręt lub błyskawicę[2].

Francuski znak drogowy ostrzegający o niebezpiecznych zakrętach sprzed 1949 roku

Niebezpieczny zakręt Bourbakiego został zaadaptowany w licznych dziełach, zwłaszcza podręcznikach informatyka Donalda Knutha i zmodyfikowany do formy bardziej przypominającej znak drogowy[3]. Knuth używał go w swoich publikacjach do oznaczenia fragmentów wymagających szczególnej uwagi[4].

Dziś znak jest używany głównie w środowiskach akademickich i publikacjach ściśle naukowych, a także w postaci grafiki wektorowej w wielu wydaniach popularnonaukowych, a nawet w podręcznikach szkolnych[5].

Typografia edytuj

Znak niebezpiecznego zakrętu Bourbakiego w Unicode przyjmuje postać:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
U+2621 ☡ lub ☡ CAUTION SIGN niebezpieczny zakręt Bourbakiego

LaTeX edytuj

Aby wyświetlić znak błyskawicy w LaTeXu należy zaimportować krój pisma manfnt poprzez użycie polecenia \usepackage{manfnt}, a następnie wpisać \dbend w miejscu docelowego pojawienia się znaku. Alternatywnie można użyć znaczników:

  • \lhdbend
  • \reversedvideodbend
  • \textdbend
  • \textlhdbend
  • \textreversedvideodbend

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Oto tłumaczenie cytatu z pierwszego tomu Elementów matematyki: Pewne miejsca mają na celu uchronić czytelnika od poważnej pomyłki, na którą jest narażony. Н. Бурбаки Теория множеств Мир, Москва 1963, s. 20.
  2. Steven G. Krantz: The Proof Is in the Pudding: The Changing Nature of Mathematical Proof. Springer, 2011, s. 92. ISBN 0-387-48908-8.
  3. Donald Ervin Knuth: The TeXbook. Addison-Wesley, 1984. ISBN 0-201-13448-9.
  4. Donald Ervin Knuth: The METAFONTbook. Addison-Wesley, 1986. ISBN 0-201-13445-4.
  5. George J. Tourlakis: Lectures in Logic and Set Theory, Volume 2: Set Theory. Cambridge University Press, 2003, s. 14. ISBN 0-521-75374-0.