Nieznajowa

wieś w województwie małopolskim

Nieznajowa (j. łemkowski Незнайова) – łemkowska wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa, nad potokiem Zawoja dopływem Wisłoki.

Nieznajowa
wieś
Ilustracja
Chatka w Nieznajowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

gorlicki

Gmina

Sękowa

Sołectwo

Krzywa

Liczba ludności (2009)

0

Kod pocztowy

38-307[2]

SIMC

1049209

Położenie na mapie gminy Sękowa
Mapa konturowa gminy Sękowa, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nieznajowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nieznajowa”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Nieznajowa”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Nieznajowa”
Ziemia49°29′26″N 21°23′28″E/49,490556 21,391111[1]

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Historia edytuj

Wieś była lokowana w 1546 r. na prawie wołoskim. W 1581 r. Nieznajowa składała się z 2 gospodarstw, w 1785 r. zamieszkiwało ją 296 grekokatolików i 7 żydów, w 1886 r. – 332 mieszkańców, zaś w 1936 r. – 250.

 
Nieznajowa na mapach Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1938 roku, skala 1:100 000 (arkusze: Jasło, Jaśliska)

W 1780 r. wybudowano cerkiew greckokatolicką pw. śś Kosmy i Damiana. Użytkowano ją do 1930, kiedy wybudowano drugą cerkiew – prawosławną.

Wieś znana była w okolicy z odbywających się tu co 2 tygodnie targów (głównie handel bydłem) i jarmarków (4 razy do roku: na Wniebowstąpienie, 13 sierpnia, 10 września i 30 października). W 1928 r. greckokatoliccy mieszkańcy przeszli na prawosławie.[potrzebny przypis] W latach trzydziestych XX wieku działały tu dwa duże młyny. W 1938 r. we wsi było 60 domów, 2 cerkwie, kapliczka, poczta, leśniczówka, tartak parowy[4]. Po II wojnie światowej większość mieszkańców (Łemkowie) została wysiedlona [potrzebny przypis] do ZSRR, reszta przeniosła się do pobliskiego Czarnego. Po dawnych mieszkańcach zostały do dziś tylko nieliczne ślady zabudowań i kamienne łemkowskie krzyże przydrożne[5], a także kilkanaście cmentarnych nagrobków. Nie ocalała natomiast drewniana cerkiew Świętych Kosmy i Damiana, jedna z ładniejszych w okolicy. Zawaliła się w 1964 r. Niektóre jej elementy znajdują się w cerkwi-muzeum w Bartnem. Cerkiew prawosławną rozebrano przed 1956 r.

Obecnie w miejscowości znajduje się kilka zabudowań, w tym czynna okresowo chatka studencka ("Chatka w Nieznajowej"[6]).

Szlaki piesze

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 87154
  2. Krzywa, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 636 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, s. 94.
  4. Mapa "Jaśliska" 1:100 000, Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa 1938
  5. galeria zdjęć z Nieznajowej (www.beskid-niski.pl)
  6. strona www Chatki (oraz informacje o miejscowości)

Bibliografia edytuj

  • Beskid Niski. Przewodnik. Wyd. III. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 347-348.
  • Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. II. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011.

Linki zewnętrzne edytuj